Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 9:52 am on 2012/01/24 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  tortola 

  iz. (kolok). ANAT. Emeen sexu-organoen kanpoaldea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa eta Labayru Ikastegia)

  Sinonimoak: iz.
  alu, atorra, potxor, sagu, sator, tutu, motxin (Labayru Ikastegia eta Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es vulva, miembro genital femenino.
  fr vulve
  en vulva

  Berarengana erakarri ninduen, izterrak neureen artean jarriz, eta han hasi zen tortola igurzten nire eskuineko belaun tolestuaren kontra; belaun hartan zaldiaren zera irudikatuz, nonbait. [Ogi hutsa, Mohamed Xukri / Arantzazu Royo (Igela, 2010)] (Ereduzko Prosa Dinamikotik hartua eta moldatua. Jatorrizkoan motxin hitza agertzen da, tortola hitzaren ordez).

  

  tortola (Irudia: Gustave Courbert, L'Origine du monde. Wikipedia.org)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:34 am on 2012/01/23 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  turbustu 

  du ad. (Z) Uhertu, arretu. Kolorea ilundu, arre bihurtu.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. Zub.
  [uhertu] arretu, uhertu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  turbustu (th- H (S); thürbüstü Sc ap. A Dv).

  1. “Troubler un liquide” Dv. “Enturbiarse los líquidos” A. Hire igialdi batek itxasuak nahasten eta thürbüsten. Chaho AztiB 9. Banoazu edatez / hogei urhatsez / zu baino beherago [errekan], / eta zure edaria, / segurki duzu egia / eztit niholere thurbusten. “Je ne puis troubler sa boisson”. Arch Fab 89. Begiak thürbüsten, […] elhiak nahasten, izerdi hotzaz bustatzen ta gizona deuserezten [dü lotsak]. Egiat 249. (Part. en función de adj.). Gau oskarbietan, / igelak eta nik / dugu bakarrik maitatzen! / iturri turbustua. Azurm HitzB 56.

  2. (thürbüstü Sc ap. A; Gèze). “Thürbüstü, troubler” Gèze. “Turbar conciencias” A. Arrazoin naturala, pasionez eta bizioez uhertua eta thurbustua eztena. Ax (ed. 1864), 318. Bena gisa hortan eta berheziki gizonen bizia llabürtüz geroz, aisa thürbüsten eta galtzen ahal ziren egia güziak. Ip EgErr 360.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es enturbiar(se)
  fr (se) troubler, (s’)obscurcir, devenir confus, -e
  en to become turbid/muddy/murky

  Kontserbatzaileentzat herria berez erlijioso, erregezale, etc., etc. da, ur bare gardena, haren izpiritua “besteak” turbusten du. [Espainiaren arimaz, Joxe Azurmendi (Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

   
• 

  Maite 3:03 pm on 2012/01/22 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  herensuge 

  iz. Elezaharretako piztia izugarria, hegoak, atzaparrak eta narrasti-gorputza zituena. Jarraitu irakurtzen… (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
  

  Maite and naroa are discussing. Toggle Comments

   
  • 

    naroa 3:57 pm on 2012/01/22 Permalink

    Arrasate aldean badugu herensugearekin erlazionatutako leienda bat… ziur beste herri batzuetan ere badagoela antzekoren bat! http://www.puntubi.com/alegiak/herensugearrasate.htm

  • 

    Maite 7:58 am on 2012/01/23 Permalink

    Mila esker, Naroa, zure ekarpenagatik. Ez nuen ezagutzen aipatzen duzun kondaira. 🙂

• 

  Maite 3:14 pm on 2012/01/21 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  arragoa 

  iz. 1. METAL. Labearen behealdeko barrunbea, burdinurtua biltzen duena. 2. Material erregogorrez edo grafitoz egindako ontzi ahozabal txikia, substantzia jakin batzuk urtzeko eta lohitasunez garbitzeko laboratorioetan erabiltzen dena. 3. (hed.) Gauza edo elementu desberdinak nahasten diren lekua. 4. (hed.) Purifikazio intelektual edo morala lortzeko bidea. Sufrimenduaren arragoa.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegia:

  arragoa (V, G, AN; Lar, H, A Apend), arragua (Lar), arrao (A (que cita a Izt)), arrogo (H). Ref.: A; SM EiTec1 s.v. arasa, EiTec2.
  (…)
  Etim. Se trata de un representante del lat. fabrica, que procede inmediatamente del cast. fragua, aunque su etimología ofrezca dificultades. Cf. DCECH s.v. ragua.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es (1) crisol; copela (2) Metal. crisol  (3) hed. crisol, lugar donde se mezclan cosas o elementos diferentes
  fr creuset
  en crucible

  

  Egin klik irudiaren gainean, abestia entzun eta hutsuneak betetzeko ariketa egin nahi baduzu.

   
• 

  Maite 10:05 am on 2012/01/20 Permalink | Reply
  Tags: D ( 105 )   

  danborrada 

  iz. 1. Danborrez eginiko joaldia. 2. Euskal Herriko zenbait herritan doinu batzuekin batera danborra joz egiten den jai-giroko ibilaldia. Ezagunenak San Sebastian egunean Donostia eta Azpeitian egiten dira. Jarraitu irakurtzen… (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [jaistea] jauspen Ipar., jautsapen Ipar., jaitsaldi g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es tamborrada
  fr roulement de tambour
  en Basque drum parade

  Ohi bezala, Konstituzio plazan bandera altxatuta hasi da gauerdian San Sebastian eguna Donostian. Danborrada bereziko konpainiak giroa berotzen aritu dira aurretik. [Hasi da danbor burrunba, 2012-01-20] (berria.info)

   
• 

  Maite 11:32 am on 2012/01/19 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  mamurtu 

  du ad. (B) 1. Mastekatu. 2. (hed.) Hausnartu, gogoan erabili.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. Bizk.
  [mastekatu] mastekatu, murtxikatu Ipar.
  [hausnartu] buruan erabili, gogoan erabili, gogoeta egin, gogoetatu, gogoratu, hausnar egin, hausnartu, meditatu, oldoztu, pentsatu, gogaldu g.e., gogartu zah., kontsideratu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es (1) masticar, mascar, triturar (2) reflexionar, meditar, pensar
  fr (1) mastiquer, triturer (2) réfléchir, méditer
  en (1) to chew (2) to ponder, to think

  Goseak eta bero sapak eragindako zorabioak gauzak argi ikustea eragozten zidaten. Arrain txiki lehor eta zanpatu bat jaso nuen lurretik. Usain egin nion. Okagarria, horratik. Azala kendu nion, eta nazkaz murtxikatu. Zapore higuingarria zuen. Mamurtu eta mamurtu ari nintzen, ezin irentsirik. [Ogi hutsa, Mohamed Xukri / Arantzazu Royo (Igela, 2010) Orr.: 93)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  Jakin berri nituenak mamurtu ezinik nengoen ni, itzuri egiten nintzaion nire amorrazioaren marmarra ez zen edozeri. [Ihes betea, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 8:00 am on 2012/01/18 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zafratu 

  du ad. Zafraldi bat eman, jipoitu, astindu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. Ipar./Naf.
  [jipoitu] astindu, bero-bero egin, berotu, bizkarra berotu, ederrak eman, egurra eman, egurtu, eskua ezarri, eskua luzatu, hebaindu, hebain-hebain egin, jipoitu, jo, makilatu, zaharoztatu, zehatu, zigorkatu, zigortu, zurratu, azotatu Ipar., panpatu Ipar., umatu Ipar., zaflatu Zub., azorriatu g.e., bizkarra hautsi g.e., hagatu g.e., makilakatu g.e., ukaldikatu Ipar. jas. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
  

  es zurrar, sacudir, dar una paliza
  fr frapper, battre, rouer de coups

  Hasperen egin zuen eta, gero, nahigabetuarena eginez, esan zuen: -Ez dut berriro ezkontzaren ozpinetik edan nahi! Gazte denboran, Afifi anderea urrin saltzaile batekin ezkondu zen, baina ezkontza hark porrot egin zuen. Senarrak zafratu egiten zuen, asko sufriarazi, eta haren diru guztia xahutu zuen [Mirarien kalezuloa, Nagib Mahfuz / Patxi Zubizarreta (Alberdania-Elkar, 2006) Orr.: 36] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  zafratu (FlickrCC, cecito)