izond. Ile luze nahasia, zaindu gabea duena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: tximatsu, sapatsu, tximajario, hartzi, xerlotsu (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es desgreñado, -a
fr échevelé(e)
en shaggy
Gazte sapazto bizkor odoltsua Ezkerkale, eta ameslaria. [Ipuin antzeko alegi mingotsak, M. Zarate (Labayru, 1997)] (Aixerrota BHI, hiztegi azterketa)
sapazto (FlickrCC, psyberartist)
da/du ad. (B) 1. Herdoildu. 2. da/du ad. Uher bihurtu, uhertasuna eman edo hartu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: ad. Bizk.
[herdoildu] herdoilak jan, herdoilak jo, herdoildu, oxidatu, ugerrak hartu Bizk., ugerrak jan Bizk.
[ugerrez bete, zikindu, lohitu] baltsatu, lohitu, lokaztu, zikindu, istildu Ipar., lertzotu Ipar., likistu Ipar., lohiztatu Ipar., notatu Ipar., zetakatu Bizk., teiutu Zub., orakatu jas., satsutu jas., lupeztu g.e., tortikatu g.e., urdetu g.e., idoiztatu Ipar. g.e., basatu zah., makulatu Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) enroñar(se), oxidar(se) (2) enmugrecer(se), coger mugre
fr (1) (s’)oxyder, (se) rouiller (2) (s’)encrasser
en (1) to rust (2) to get grimy/dirty/filthy
Ekin deutsa gero, mutillaren laguntasunaz, burdiña ugertu eta ez ugertuak bananduten, eta luzera bardin samarrekoak alde baten ipinten lurrean. [Batetik bestera, Eusebio Erkiaga (Itxaropena, 1962)] (Klasikoen gordailua)
iz. Simaurra biltzen den tokia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. Bizk.
[simaurtegia] goroztegi, hondakindegi, ongarritegi, simaurtegi, zabortegi, zakartegi (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es estercolero, estercolar
fr tas de fumier
en dunghill
Eguan kerizpian urrengo ibarrian sastegi baten ezkutaurik Gaizto izan naiz makurturik. [Katua eta txorijak, Ipuinak, Juan Antonio Mogel (Klasikoen gordailua)
Kaixo,
Guk Zerainen, edo behintzat gure etxean, sistegi deitzen diogu (xixtegi ahoskatua). Kontua da, simaurrari sitsa ere deitzen diogula, hortik dator “sitsatxurra” ere: simaurra pilatu edota zabaltzeko erabiltzen den sarde modukoa, hortz okerrak dituena.
Aupa, Arantzazu! Begiratzen egon naiz eta beste hiztegietan ez, baina Orotariko Euskal Hiztegian jasotzen da “sistegi” hitza. Hauxe dio:
sistegi, sistei (V-gip ap. Iz ArOñ), ziztegi (V-gip ap. EEs 1930, 7).
“Ikullu-ondoan, abereen azpikoak gordetzeko tokia” EEs 1930, 7. “Estercolero” Iz ArOñ.
Mila esker horren berri emateagatik! 😉
izond. 1. Zakarra, ongi landu gabe egina dena, fintasunik ez duena.
Sinonimoak: trakets, trauskil (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es basto, -a; brusco, -a; grosero, -a
fr rustique, grossier, -ière
en uncouth, vulgar, coarse, brusque
Hiritartasun-kontzientzia oso handia zuen; hiriarekiko harremanetan elkarren arteko errespetuan bizi nahi zuen, eta min ematen zion berak baserritar oies deitzen zien horietakoek irain zezaten. [Dublindarrak, James Joyce / Irene Aldasoro (Alberdania, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)
adb. (Ipar.) 1. Hemendik aurrera. Horrelakorik engoitik gerta ez dadin. 2. Dagoeneko, jadanik. Kafetegi guztiak engoitik irekiak ziren. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) aurrerantzean, gaurgero, hemendik aitzina, hemendik aurrera, jagoiti, jagoitik, jagoitikoz (2) dagoeneko, honezkero, jada, jadanik (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) ya, en este momento; ya, para este/ese/aquel momento (2) de ahora en adelante; a partir de ahora; desde entonces; a partir de entonces
fr (1) dorénavant (2) à partir de maintenant
en (1) already (2) from now on, from now onwards
Oraidano egon bahiz
inprimitu bagerik,
hi engoitik ebiliren
mundu guzietarik.
Euskara!
[Kontrapas. Linguae Vasconum Primitiae. Bernat Etxepare (Bordel, 1545)]Â (Euskal Poesiaren Ataria)Bihar izanen da hori, sobera unaturik baitzarete eta engoitik gaua baita. [Elektrika, Xabier Montoia (Susa, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)
izond. (lgart.) Buruko ilea motza duena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) ilemotz, burumotz (2) kaskamurritz, inozo, lelo (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) pelado, -a, rapado, -a, de pelo corto (2) cabeza rapada, skinhead
fr pelé, -ée ; tondu, -e ; rasé, -ée
en with very short hair, cropped
Eta laster makina lokian ezarri eta ilea moztu dit Рazken ilea ere, guztiz kaskamotz utziz. [Zoririk ez, Imre Kert̩sz / Urtzi Urrutikoetxea (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
Arantzazu are discussing.
Reply