barrunbe

1 iz. Barruko aldea; bereziki, pertsona baten barrualdea. Zer ikusiko duzu gizon eta emakume apaindu horien barrunbeari begiratzen badiozu? Zuk, o sabel gaiztoa!, daramatzazu zeure barrunbera gure neke eta izerdi guztien irabaziak. Barrunbeko mamia harrak janik dagoela. Bere barrunbeak esaten diona. Zer zegoen eliz barrunbe hartan? Sartu ginen oholez itxitako barrunbe batean. 2 iz. Gorputz bateko barne-hutsunea. Giza gorputzeko sabel barrunbea. Digestio barrunbea. Sudur barrunbeak. 3 (Denborazko testuinguruetan). Zer probetxu duzu gauza horiekin, baldin dena utzi behar baduzu egun gutxiren barrunbean? (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

barrunbe.

Tr. Atestiguado fundamentalmente en la tradición guipuzcoana, ya desde Larramendi. Hallamos barrunpe en Iztueta (que tbn. usa barrunbe), Mujika y Uztapide. En en DFrec hay un ej., de barrunpe . (G-azp-to; Lar, H), barrunpe.
Interior, parte de dentro. “Albergue, cubierto, resguardo de casa, venta, &c, etxa barrunbea, atarbea ” Lar. “Albergar, hospedar, acoger, etxa-barrunbea, atarbea eman, barrunbean, atarbean artu, sartu ” Ib. ” Barrunbe guzia egosi egin zaio (G-to), se le ha carcomido todo el interior” A. ” Etxe orrek barrunbe ederra du (G-azp)” Gte Erd 43.

(Fig.).Espíritu, alma; conciencia.

Interior del cuerpo; estómago, tripa.

Recinto, local. “Techo, techado, barrunbea ” Lar. “(A la) inclemencia, etxakanpoan, barrunbez kanpoan ” Ib. “Aquartelamiento, gerratarien ostatua, etzauntza, barrunbea ” Ib. “Cobertizo” Ib

Informazio gehiago: barrunbe (Orotariko Euskal Hiztegian)

Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

[norberaren barrualdea]: barren, barru    

[barrua]: barne, barren, barru, barna jas., barrun g.e.

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) iz. interior, espíritu, alma, conciencia (2) iz. cavidad; hueco; interior (3) iz. albergue, cubierto, resguardo, techado; recinto (4) iz. (Biol.) cavidad
fr (1) iz. intérieur, esprit, âme, conscience (2) iz. (Biol.) cavité
en (1) iz. cavity (2) iz. [leku estalia] cover, shelter
port (1) iz. interior, espírito, alma, consciência (2) iz. cavidade (3) iz. abrigo, coberto, abrigo

Testuinguruan

Bere barrunbeak esaten diona. #gaurkohitza