Gaurko hitza

Updates from urria, 2017 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:02 pm on 2017/10/23 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kantail 

  iz. 1 iz. Batez ere Ipar. Ertza. Baxera-kantail hautsia. 2 iz. Batez ere Ipar. Zatia. Ogi kantaila. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [ertza]: bazter, ertz, hegi, karel, muga, izkina Ipar., kantoi Ipar.

      [zatia]: atal, baldo, parte, puska, zati, peza Ipar., porro Ipar., porroska Ipar., zizter Ipar., pusketa Gip., porrokin Zub., lagin Bizk. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (batez ere Ipar.) borde, rincón, ángulo, esquina (2) iz. (batez ere Ipar.) pedazo, trozo; cacho (col.) (3) iz. (batez ere Ipar.) roca
  fr (1) iz. bord (2) iz. pièce, morceau
  en (1) iz. edge, border; side (2) iz. [pusketa] piece, bit, fragment
  port (1) iz. borda, beira, margem (2) pedaço

  Katua sofaren kantail batean zegoen etzanda.

  

  kantail (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

  Save

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:06 pm on 2017/10/16 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  katigatu 

  ad. katigatu, katiga, katigatzen 1 da ad. Punta duen zerbait nonbait atxikirik gertatu; punta duen zerbaitetan atxikirik gertatu. Ik. trabatu. Katigatu zitzaion adarra sasitzan. Sasietan katigatutako ardi ilea. 2 da ad. Haria edo kideko gauzak ezin askatu direla gertatu. Gereziak elkarri katigatuta ateratzen ziren. Katigatu da mataza. 3 da ad. Zerbait, nonbait, ezin askatu dela gelditu. Bisigua jaten ari zela, hezur bat katigatu zitzaion eztarrian. Eskuak arrakalan katigatuta zituztela gelditu ziren. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  katigatu. v. gatibatu; kateatu.

  Sinonimoak: ad.

      [lotu]: kateatu, lotu, estekatu Ipar., amarratu g.e., uzkaldu g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) da ad. (Heg.) engancharse, quedarse prendido (2) da ad. (Heg.) enredarse, enmarañarse (3) da ad. (Heg.) trabarse, prenderse, asirse, engancharse (4) du ad. (Teknol.) enclavar
  fr da ad. s’accrocher, s’emmêler
  en (1) da ad. to get caught (2) da ad. to get tangled, to rope sb in
  port (1) enganchar-se (2) da ad. (Heg.) enredar-se, emaranhar-se

  Hurrengoan ez nazazu gauza hauetarako katigatu. (Elhuyar Hiztegia)

  

  katigatu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

  Save

  Save

   
• 

  Maite 11:17 pm on 2017/10/14 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kalamudi 

  iz. Kalamu-alorra, kalamu-landa. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  kalamudi (Aq 1087 -> A (AN)). “Cañamar” Aq y A.

  Sinonimoak: iz.
  [kalamudi] : kalamu-alor, kalamu-landa (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es cañamar
  fr chènevière
  en hemp field
  port canhameiral

  Bidaian kalamudiak ikusi genituen.

  

  kalamudi (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:14 pm on 2017/10/08 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  korapilo 

  iz. 1 iz. Soka, hari edo beste gauza malgu batean, edo biren artean, egiten den lotura, mutur batetik edo bietatik tiratzen denean gogorragoa gertatzen dena. Hariaren bi muturrak korapilo batez lotu. Zapiaren muturreko korapiloa. Korapilo estua. Korapiloa egin, lotu, askatu. Korapiloz beteriko mataza. Korapilo begiztaduna. Marinel korapiloak. 2 iz. Irud. Mihian korapilorik gabe mintzatu. Korapilo bat zeukan zintzurrean. Iruditzen zaio korapilo bat edo zama pisu bat barren hartan baduela. 3 iz. Kezka nahasia. Ez baitakit nola askatu atsekabearen korapiloa. Baina, artean, Martarentzat ez ziren bukatu korapiloak. 4 iz. Arazo edo auzi baten zailtasun nagusia. Ik. koska 3. Hor dago korapiloa. 5 iz. Kontakizun edo drama batean, gertaeren haria biltzen den gune gorena. Film bat egiteko besterik ere behar da: korapiloa, “istilua”. 6 iz. Itsasoan erabiltzen den lastertasun neurria, milia bat orduko lastertasunaren baliokidea. Hamar korapiloko abiaduran ibili da belaontzia. 25 korapiloko haize boladek arriskuan jarri zuten ontzia. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [lotura]: marapilo Bizk., moropilo Bizk., troinu Bizk.

      [kezka nahasia]: iltze, koska

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. nudo (2) iz. (hed.) enredo, embrollo, lío, problema, complicación (3) iz. (Eraik.) nudo (4) iz. (Itsas.) nudo (5) iz. (Lit.) (Zin.) nudo, enredo (6) iz. (Elektr.) nudo
  fr (1) iz. nœud (2) iz. (hed.) enchevêtrement, embrouillement, confusion, complication (3) iz. (Lit.) trame ; nœud (4) iz. (Itsas.) nœud
  en (1) iz. [ilea, haria, soka] knot (2) iz. [kezka nahasia] complication, problem; muddle (3) iz. (Lit.) plot (4) iz. (Itsas.) knot
  port (1) iz. nó (2) iz. (hed.) enredo, embrulhada, embrulho

  Ba al dago korapilo hau askatuko duenik?

  

  korapilo (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 9:51 pm on 2017/09/11 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kridatu 

  ad. kridatu, krida/kridatu, kridatzen du ad. Ipar. Aldarrikatu. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal hiztegian

  kridatu (L, S; Urt III 95, Chaho, Dv, Foix ap. Lh), gridatu (Lh (BN)). Ref.: A; Lrq.

  1. Publicar, proclamar. “Proclamer, publier à cris, à son de tambour, de trompette” H. “Annoncer” Lh. Arnoa kridatzen dute, eta minagrea saltzen. ES 197. Hauk dira Jaunak igorriak munduaren bazter zabaletan lege sainduaren kridatzeko. Ib. 124s. Atabala soinuz, nola kridatzen zuten […] ezarriren zituztela zephoak bestia gaixto batzuen hatzemaiteko. Elsb Fram 180. “Vendre aux enchères” Lh.

  2. “Gronder” Lh.

  Sinonimoak: ad. Ipar.

      [aldarrikatu]: aldarrikatu, oihuztatu, aldarri egin Ipar., pregonatu Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es du ad. (Ipar.) proclamar, publicar
  fr proclamer
  en proclaim
  port du ad. (Ipar.) proclamar, publicar

  Karrikaz karrika, erabakitzeko eskubidea kridatzen.

  

  kridatu (Argazkia: eitb.eus)

  Save

  Save

  Save

  Save

   
• 

  Maite 9:08 pm on 2017/07/20 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kereila 

  iz. 1 iz. Zuz. Epaileari edo dagokion organoari aurkezten zaion salaketa, auzia abiarazten duena. Epaitegiak ez du elkartearen kontra jarritako kereila onartu. 2 iz. Arrangura, liskarra. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  kereila (-ella Lar, Añ, Chaho ap. Lh, H (V, G); khereilla Lh), kerela, kereilu (kherellü S (Foix) ap. Lh).

  1. Querella. Baldin zenbeitek berzeren kontra khereillarik badu. Lç Col 3, 13 (He errenkura, TB eskatima, Dv, Bibl arrangura, Ol akarbide, Ker asarre, IBe inork inoren aurka zerbait balu). Gura dot relajadu kerellea. Lazarraga 1185v. Haren kerela hartzen du Iinkoak, eta nork ere gaixki tratatzen baititu paubriak, haien kontre mendekatzen da furioski. Tt Arima 124. Ilten bada juan zan nire kerellia. Mg PAb 81. Auzi edo kerelliari jarraitu nai badeutsazu. Astar II 29. Utzirik bere kereillak, / bakhea elkarrekin haiñ ontsa egiñ zuten. Gy 222. v. tbn. fB Ic I app. 20.

  2. “(Adj.), inquiet” Lh.

  Sinonimo eta antonimoak: iz. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  [kereila 1] : auzi || errekontziliazio.
  [kereila 2] : liskar, kexa, arrangura || maitasun
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Zuz.) querella
  fr iz. (Zuz.) plainte
  en iz. suit, action; complaint; charge, accusation
  port iz. querela

  Tramiterako onartu dute Durango bonbardatu zutenen aurkako kereila [Samara Velte, Berria.eus (2017-07-20 )]
  

  

  kereila

   
• 

  Maite 11:15 pm on 2017/07/16 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kirrinka 

  iz.  Karranka, batez ere zolia. Orgaren kirrinka. Ezin jasan dezaket ate horrek egiten duen kirrinka. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  kirrinka (V-m-gip, G, AN, BN-baig, S, R-uzt ap. A; Aq 1124 (AN), Dv, H), girringa (AN-gip ap. A; Añ (AN)).

  1. (Sust.). Chirrido (de una puerta, del eje de un carro, etc.; de un insecto, ave, etc.). “Chirrido, sonido despreciable” Añ. “Kirrinka, chirrido (de ruedas) (311)” LE-Ir. “Grincement aigu, bruit strident” Dv. “Eztezaket iasan athe horrek egiten [duen] kirrinka” H. Cf. NEtx LBB 102: Alako “kirrink” otsa atera du [ateak]. Cf. kirrin-kurrunka. v. 1 karranka, 1 karraska. Martineten kirrinkarik ezta ezagün. Eskual 6-3-1908, 4. Kirkirren kirrinka. EgutTo 26-2-1918 (ap. DRA). Burdi orrek darua / bideskako kirrinkaz / zelaiko gentz osua. Laux AB 27. Kirrinka latza dagie saraspean txitxarrak. TAg GaGo 6. Orgak zaharrago eta kirrinka handiago. Herr 9-10-1958, 4. Sagu eta marmaluek zaukuten tauletarik ihardesten, kraska xehe batzuz, eta ere, aizeak, athe-lehiotako kirrinken intzirinaz. Larz GH 1959, 91. Gurdia txarrago ta kirrinka andiago. Zait Plat 151. Gurdia zenbatez ariñago, ardatzak kirrinka miñago. EZBB I 137.

  2. (Adv.). Chirriando. Pozak darabitz orren / aldartetsu ta zaleki, / girringa ta txioka. EA Txindor 27. Kirrinka dago masta. “Cruje”. Gazt MusIx 79. Aga ausia kirrinka. “Gime”. Ib. 137.

  Sinonimoak: iz.

      [karranka]: karranka, kirrika, kirrinkada, kirrizka, kirrizkada, kurrinka Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es chirrido, chillido; crujido
  fr grincement, craquement
  en squeaking, creaking
  port chio, chiado

  Ezin jasan dezaket ate horrek egiten duen kirrinka. (Hiztegi Batua) 
  

  

  kirrinka (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)