esteiari

adj. Dohakabea, zorigaiztokoa. Bekatari esteiariak. Negarretan herrestatu ondoan bizitza esteiari bat. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

esteiari (S ap. A; O VocPo, SP, Gèze, Dv, H), esteari (BN-ciz, Sal ap. A; VocBN Dv), ezteiari (S y Foix ap. Lh).

Desgracido, miserable. “Misérable” O VocPo. “Esteari, (adj.), dans un état de souffrance grande et continue; esteari da aspaldian gizon hori, depuis longtemps cet homme est en grandes souffrances” VocBN. “Atribulado, miserable” A. “Esteari, paciente […]” Ib. “Déplorable” Lh. Azkue da erróneamente asteiari citando como ej. el proverbio 301 de Oihenart, donde se lee esteiari. Cf. Balad 176: haiek biek nik narabila / Urrutian eztezari, tal vez error por ezteiari. Eta Iainkoaren zerbitzari egiazkoak gure begien aitzinean esteiari hiltzen edo martirizatzen dakuskigunean-ere ez gaitezela […] deskonsola. Lç Adv ** 7r. Gizon gaztea andrekari, higa daite esteiari. O Pr 195. Esteiari izan denari bethiere, on derorkona hanitz zaio apur badere. Ib. 692. Lekaio alfer, xaz esteiari, aurten haur eder. Ib. 301. Afekzione esteiari eta miserable hek […] zure espiritua langiaraz […] lezakete. SP Phil 28 (He 27 miserable). Nik, bekhatore esteiariak. Ip Imit III 18, 2 (SP ondikozko, Ch dohakabe, Mst miserable). Ene izate esteiaria. Ib. 21, 3. Nigarretan herrestatü ondoan bizitze esteiari bat. Ip Hil 7. Eta zunbat ediren zütien [Bastillan] esteiari uste hetarik?. Mde Pr 49.

Sinonimoak:  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

adond. [dohakabeki]: dohakabero g.e., dohakabeki Ipar. zah.

 iz./izond. [ezindua]: elbarri, elbarritu, enbalditu, ezindu, perlesiadun, paralesiatu Ipar., paralitiko Ipar., perlesiatu Ipar., herbal Ipar./Naf., elbarridun g.e., alderdikatu Ipar. g.e., hebain Ipar. g.e., balditu Ipar. zah.

izond. [dohakabea]: asturugaitz, dohakabe, ondikozko, zorigabe, zorigabeko, zorigaiztoko, zoritxarreko, malurus Ipar., malerus Zub., ertun g.e., desditxatu zah., ditxagabe zah., miserable Ipar. zah.

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) izond. (Z) desgraciado, -a, atribulado; desdichado, -a; persona que padece alguna tribulación (2)
fr malheureux, malheureuse adj, malchanceux, malchanceuse adj, misérable adj
en unfortunate, wretched adj
port desgraçado(a), desgraçado(a), infeliz

Negarretan herrestatu ondoan bizitza esteiari bat. (Hiztegi Batua)

esteiari (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)