gogaikarri

adj. Gogaitzen duena. Ik. aspergarri. Betiko lelo gogaikarria. Egitekorik gogaikarriena. Eltxo gogaikarriak. Lehengora nator berriz, predikari gogaikarrien antzera. Gure idazle zaharrak arloteak, eskasak, gogaikarri samarrak ere bai, agertzen zitzaizkigun. Beti-bateko polemika-gai gogaikarriak. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

gogaikarri (V, G, AN; Lar, Añ), goaikarri, gogaigarri, gogaikagarri, gobaitgarri, gogaitgarri (H), gogaitkarri. Ref.: A; Iz ArOñ; Gte Erd 257; Elexp Berg.

Aburrido, fastidioso; repugnante. “Cansado” Lar, Añ. “Gizon gogaikarrixa! (V-arr-gip)” Gte Erd 257. Tr. Documentado únicamente en textos meridionales. En DFrec hay 3 ejs. de gogaikarri. Gogaikarriena da txarlari oiek ikustea ta aditzea nola dauden isekaz ta musinka euskeraz ederki dakienen jolasari. Lar, carta a Mb 279. Gatzamalle gaixuak darua nekerik gogor ta gogaitgarrijena. Mg PAb 125 (183 gogaikarri; Mg CO 275 gogaitkarri). O, piztia zital, kiratstu ta gogaitgarria. VMg 33 (80 gogaitkarri). Oiek luzaro Israeltarren etsairik gogaikagarrienak eta nekagarrienak izan ziran. Lard 138 (451 gogaikarri). Euli gogaikarri eta kaltegille talde andiak etorri ziran. Ur Ex 8, 24. Esperanzako birtute onen kontrako tentazio edo pensamentu guztiz gogaikarriak edo penagarriak izanten dituanak (Lakuntza, 1865). ETZ 321. Baña langabe bizitze au tristea da eta guziz gogaitkarria. Arr GB 49 (139 gogaikarri). Ori aurrei gogaikarri egin oi zaizue. ArgiDL 3. Gogaikarri zitzaion, ordea, ainbesteko itz-jario txoliña. TAg Uzt 41. Gure ezaugarri bereziei etzaio gogaigarri gañera [Oroagindu au]. “Es […] adaptable”. EAEg 27-11-1936, 399. Ain gogaitgarriak diran gertakizunekikoa egin nai genuke. Ib. 2-12-1936, 439. Gogaikarria ez al da egokera au? Txill Let 98. Illunabarra neretzat oso gogaikarria izan zan. Alkain 159. Eta lehengora nator berriz, predikari gogaikarriaren antzera. MIH 288.

v. tbn. Añ LoraS 56. AA II 31. JBDei 1919, 260. Eguzk RIEV 1927, 423. Kk Ab II 18. Otx 6. Zait Sof 26. Mde Pr 178. Or Aitork 236. Akes Ipiñ 25. Erkiag BatB 151. Ibiñ Virgil 52. Goaikarri: Ayerb EEs 1916, 33. Gogaitgarri: Gco I 447. Astar II VI. Gobaitgarri: fB Ic I app. 7. Etxba Ibilt 484.

Sinonimoak: izond.

[gogaitzen duena]: aspergarri, astun, hasgarri, eneagarri Ipar., antojagarri Heg., kakazu Ipar./Naf., lekeda Naf., kakatsu adkor., asegarri g.e., pastikagarri Ipar. g.e., debeiagarri Zub. g.e., erdeinagarri Ipar. zah.(UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es izond. molesto, -a, fastidioso, -a, aburrido, -a, despreciable, que causa pesar/aburrimiento; repugnante, nauseabundo, -a
fr izond. ennuyeux, -euse ; fastidieux, -euse ; répugnant, -e ; dégoûtant, -e
en izond. annoying, irritating, troublesome; boring, dull
port izond. incômodo(a), chato(a)

Eta ordu arte, kontrolatuta eduki behar den euli gogaikarri bat baizik ez nintzen. [Zorion perfektua, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

gogaikarri (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)