jauretsi

ad. jauretsi, jaurets, jauresten || du ad. Gurtu, adoratu. Jainko asko jauresten dituzte. Ahuspez jauretsi zuten. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

jauretsi. Tr. Atestiguado en Oihenart y Pouvreau, no vuelve a documentarse hasta principios del siglo XX. Pouvreau emplea jaun etsi . Hay jaurestu en Enbeita (127) y Orixe. La forma más empleada para el sust. verbal es jaureste- , aunque hay jaurestute- en Enbeita. En DFrec hay 2 ejs. de jauretsi . (Dv, A, SP, H), jaun etsi (SP). Homenajear, reverenciar. “Reconnaître quelqu’un pour seigneur, le révérer, lui faire hommage” O VocPo. ” Norbaiten iaun etstea, prendre quelqu’un pour maître” SP. Xapelak erauntzirik, hura iaun etsten dutela eta agur egiten diotela. SP Phil 66. [Neskatxek] inguratzen dute Maider eta buruz jauresten. E. Decrept RIEV 1914, 88. Gorputz zuria biluzik erakutsi zionean, bere ahultasunean hain hukigarria, bere ahaltasunean hain jauretsia. Mde HaurB 98.

(A), jaurestu (BeraLzM). “Adorar” A (que cita O Po). Iainkotan bat huts iauretsak. O Po 53. Jauretsi edo gurtu. KIkV 61. Yainkoa […] Elizean yauresten dute. ‘Dieu est adoré’ . Or Mi 82. Josu-Bijotza jaurestu daben / Tokira juan-etorri. Enb 128. Yaiegunean Yainkoa yaurestera (adoratzera) igo. Ir YKBiz 424 (25, 69 yauretsi (adoratu) ). Belaunikaturik eta burua-as ya[u]retsi bearko duzue. Goen Y 1934, 102 (184 yauretsita). Atarian bizi diran arbasoen yainkoak oro yauretsita gero. Zait Sof 48. Emen dator Norbait […] Jainko au jaurestera. Or Poem 550. Jainko zuzenak / […] baitziran jauresten. Mde Po 88. Agerrazu betarte maitea, / […] lurrak jaurets dutena. Gazt MusIx 133. Itsaslariek numen bakartzat iaurets zatzaten. Ibiñ Virgil 70 (v tbn. 118).

Sinonimoak: ad. jas.

[gurtu]: agurtu, erreberentziatu, gur egin, gurtu, adoratu Ipar., agur egin g.e., beakurtu g.e., beneratu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es du ad. (Erl.) adorar, venerar, rendir culto
fr du ad. adorer, vénérer, honorer
en du ad. (Erl.) to worship; to venerate
port du ad. (Erl.) adorar, venerar

Testuinguruan

Ahuspez jauretsi zuten. (Hiztegi Batua)