Gaurko hitza

Recent Updates Page 270 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:26 pm on 2016/12/16 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  pirpira 

  iz. 1. (L) Irrika; emozioa. 2. Ik. pilpira. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa) || iz. Marmarra, xuxurla. Ik. firfira. (Hiztegi Batua)
  

  Sinonimoak: iz. (Adorez  Sinonimoen Hiztegia)
  

  [dardara] : dardara, ikara. 
  [zirrara]: hunkipen, zirrara, antsia

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Labayru eta Word Reference hiztegiak):

  es movimiento suave (Elhuyar Hiztegia) || emoción profunda, ansiedad (Labayru)
  fr mouvement en douceur || impression, sensation, émotion, secousse, commotion
  en smooth movement || emotion, excitement, sensation, impression

  Gizonek, aldendu ahala, atzean utzi zituzten lertxun dardartien pirpira eta haien baitako txori ilunen iskanbila. [Orbanak, Pello Lizarralde (Erein, 2012)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  Zuhaitz-hostoen pirpira biguna.  (Elhuyar Hiztegia)

  

  pirpira (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:03 pm on 2016/12/15 Permalink | Reply
  Tags: X ( 52 )   

  xiringatu 

   du ad. Xiringaz injekzioa sartu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.
  [xiringatu] : injektatu, ziztatu (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es du ad. inyectar, poner una inyección
  fr du ad. injecter
  en du ad. to inject
  port du ad. injetar

  Jite horretako agente patogeno asko daude foru administrazioko erakundeetako kargudunen artean, edozein unetan aldaketari sukarra eragiteko prest. Erregimen erregionalistak 30 urtez xiringatu ditu organo publiko guztietan.  [Sintoma, garaipena eta irakaspena, Juan Kruz Lakasta (Berria.eus, 2016-12-15)]
  

  

  xiringatu (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)

   
• 

  Maite 11:18 pm on 2016/12/14 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  muxarratu 

  izond. Bere ertzean edo puntan muxarradura bat edo gehiago dituena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa) || ad. Teknol. Zerbaiti ertza ebaki edo sobera duena moztu.  (Hiztegi Batua)
  

  Orotariko Euskal Hiztegian:
  

  muxarratu. v. musarratu.

  musarratu (B ap. A), muxarratu (L-ain ap. A; Dv).

  1. “Desbarbar, recortar” A.

  2. muskarratu. Esquilar. Artzain batek elikezü arres behar handirik ez balinbalütü behar kliski klaska adretki edo moldegaizki muskarratu. Eskual 16-5-1916 (ap. DRA; la ref. es incorrecta).

  3. mutxarratu. “(S; Foix), ébrancher” Lh.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. (Teknol.) recortar (2) izond. (Bot.) recortado, -a, escotado, -a
  fr (1) rogner (2) échancré, émarginé
  en (1) trim (2) emarginate

  Mundua muxarratu ote zuten bata bestearen besoetara erortzeko? [Ezer gabe hobe, Itxaro Borda (Susa, 2009) Orr.: 101] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  muxarratu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:58 pm on 2016/12/13 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  parta 

  iz. 1 Ipar. g.er.Ur-bazterra, uholdeetan urak hartzen duen aldea. 2 iz. Ipar. g.er. Lohia, lokatza. Mundu honetako aberastasunak eta atseginak partaren berdin zeuzkaten. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  parta (Ht VocGr, Arch VocGr, H; ph- Dv, H), barta (T-L; -th- Hb ap. Lh).

  Barro. “Boue” Ht VocGr, Arch VocGr y T-L. “Atsegin phartaren bardinak, plaisirs comparables (égales) à de la boue (Birjin)” H. Mundu huntako handitasunak et-atseginak phartaren bardin zaukatziten. Birjin 153. “(BN-lab), aguazal, pantano” A. (Fig.). “Phartaren erdian utzi zuen, il le laissa au milieu de l’embarras” Dv.

  Sinonimoak: iz. Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [errepira]: errepira Ipar.

      [lohia]: basa, lohi, lokatz, baltsa Ipar., istil Ipar., lupetz Bizk.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Ipar.) marjal, estero, terreno pantanoso (2) iz. (Ipar.) barro, lodo, fango
  fr boue
  en mud
  port barro
  

  Mundu honetako aberastasunak eta atseginak partaren berdin zeuzkaten. (Hiztegi Batua)

  

  parta (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)

   
• 

  Maite 10:40 pm on 2016/12/12 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  pik 

  adb. Ipar. Pilota-jokoan, pilotak paretaren eta lurraren arteko zokoan jotzen duela. Joan zitzaion pilota bat, ez pik, bai pik, hein hartakoa. Eskularrua kendurik, bi bote segidan sartzen ditu: bat pik-ondo, bigarrena pik. Ene lagun Martin baitzen pik ematen nagusi, hari esker genuen guk partida irabazi. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian:
  

  pik (AN, L, BN ap. A; H), pike (V-gip, G-goi). Ref.: A (pik); A Apend (pike).

  1. “Terme de jeu de paume: coup servi par un joueur et dans lequel la balle est envoyée rez-le-mur, de manière à ce qu’elle rebondisse peu ou point” H (que cita el ej. de Hb). “Onomat. de la acción de encajar una pelota justamente en el ángulo formado por la pared lateral en el suelo” A. “En el juego de la pelota a rebote, el golpe de pelota en el ángulo entre el suelo y la pared” SMuj. Cf. 2 pikondo. Holako guti zuten / pikera heltzeko (1850). Eskual 12-6-1908, 4. Pilotari on denak lehen bota pika, / hastetik yarrarazten bazterrak oihuka. Hb Esk 213. Botariari dohako ahalaz bota gaitz eta zorrotz aphalaren erreferariari sakhatzea, edo pik, edo pik-ondo edo leherraraztia. Zby RIEV 1908, 88. Pik arrasak ez badu / hiltzen errefera, / errebotaren joa / doha urrunera. Ib. 93. Erreferariari joan zakon pilota bat, ez pik, bai pik, hein hartakoa (1907). “Pelota Heskual-herriko josteta nausia” (ap. DRA). Lau pikarras egin ditu, bainan pilota bethi han, pikari hurbil hurbila behar baita Sallaberry bezalako bat pilota heien atheratzeko eta urrun igortzeko. Herr 11-7-1957, 2. Eskularrua kendurik, bi bota segidan sartzen ditu: bat pikondo, bigarrena pik. Horra bi arraia. Herr 18-1-1968, 4.

  2. “(Vc), onomat. de la acción de picotear los pájaros” A. Usotxoak makurtu ebezan euren burutxoak eta asi zirean, pik, pik, ta beste guztiak be pik, pik. EEs 1928, 172.

  (Ref. a las personas que comen picando). Pik or, pik emen; edan or, edan emen; geroago ta zalapartaritsuagoa jartzen ari da gazte basatia. Eston Iz 109.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es adb. (Ipar.) en pelota, encajando la pelota justo en el ángulo de la pared lateral en el suelo
  fr
  en
  port

  Eskularrua kendurik, bi bote segidan sartzen ditu: bat pik-ondo, bigarrena pik.  (Hiztegi Batua)

  

  pik (Argazkia: YouTube)

   
• 

  Maite 8:18 pm on 2016/12/11 Permalink | Reply
  Tags: S ( 160 )   

  sarde 

  iz. 1. Batik bat nekazaritzan erabiltzen den lanabesa, kirten luzea eta burdinazko hortz zorrotz eta luzeak dituena. 2. Urkila. 3. Ik. sardexka. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [nekazaritzan erabiltzen den lanabesa]: mako

      [sardexka]: sardexka, furtxeta Ipar., tenedore Heg.

      [belaontziko hagetako bat]: botabera, ezpeleta, pertxal

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. [nekazaritzako lanabesa] horca (2) iz. tridente (3) iz. (Ipar.) bifurcación (4) iz. Ik. sardexka
  fr iz. [nekazaritzako lanabesa] fourche (2) iz. trident
  en iz. [nekazaritzako lanabesa] pitchfork, hayfork (2) iz. trident
  port (1) iz. [nekazaritzako lanabesa] forcado (2) iz. tridente

  -Negua gogorra da San Miguelen -esan zigun ez-dakit-zenbatgarren aldiz, apaizetxean mokadu bat hartzeko aitzakian gurekin solasean hasi zenean. “Elur-melur, ez naiz zure beldur… ” esaerarekin gogoratu nintzen. -Badugu nahiko manta eta egur -esan nion. -Otsoa eta basurdea bihurtzen dira herriko nagusi -bota zuen apaizak. –Sardea eta aizkora ere badauzkagu, eta defendituko gara -esan zuen Oriolek. [Arima enkoniatuak, Xabier Mendiguren Elizegi (Elkar, 2006) Orr.: 178] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  sarde (Argazkia: Dabid Martinez, #27hizki27argazki)

  Ikusi “sarde” hitza, #27hizki27argazki egitasmoaren gunean.

   
• 

  Maite 8:24 pm on 2016/12/09 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  itzemin 

  iz. MED. Hatzeko infekzio akutua; erpurukoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  itzemin (L, BN, S, R-uzt). Ref.: A; Lrq. “1.º panadizo; 2.º uñero” A. “Itzemina edaratea beino gaiztoago da ta axaxalpean sortan da (R-uzt), el uñero es peor que el panadizo y nace bajo la uña” Ib. “Panari” Lrq. Aztalian dit itzemin bat. Arch Fab 167. Landare hunek itzeminak ederki sendatzen omen ditu. Zerb GH 1932, 229.

  Sinonimoak: iz. g.e.

      [behatzeko infekzioa]: erpuruko g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Med.) panadizo
  fr panaris
  en (Med) whitlow
  port (Med.) paroníquia

  Landare honek itzeminak ederki sendatzen omen ditu. Zerb GH 1932, 229. (Orotariko Euskal Hiztegia, mold.)

  

  itzemin (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)