Recent Updates Page 274 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 11:05 pm on 2016/11/16 Permalink | Reply
    Tags:   

    buruargitasun 

    iz. buruargitasun iz. Buruargia denaren nolakotasuna. Uste osoa zuen bere buruargitasunean eta ez zuen jaramonik egin. (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: iz.

        [buruargiaren nolakotasuna]: azkartasun, hedadura Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es lucidez, inteligencia, talento
    fr lucidité, fintelligence, talent
    en lucidity, intelligence, talent
    port lucidez, inteligência

    Bere buruargitasun, umore fin eta xelebrekeriei esker, goi-mailako gizartearen kuttun bihurtu zen. [Fidel izan beharraz, Oscar Wilde / Antton Olano (Ibaizabal, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

     
  • Maite 10:14 pm on 2016/11/15 Permalink | Reply
    Tags:   

    sardetu 

    da ad. Bideak, adarrak, etab. bitan banatu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [sardetu] : adarkatu (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es da ad. bifurcarse
    fr bifurcar-se;
    en (road division) fork, (separate) branch off, (formal) bifurcate
    port bifurcar-se;

    Bidea sardetzen den lekura iritsi ginen. (Hiztegi Batua)

    sardetu (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)

     
  • Maite 11:27 pm on 2016/11/14 Permalink | Reply
    Tags:   

    ziatu 

    du ad. Bogaren kontrako arraunketa egin, ontzia arraunlariak begira dauden aldera higitzeko.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    1 ziatu (zia V, G ap. A; Lar > H), zixe (V-m ap. Zubk Ond).

    “Ciar, es voz bascongada, ziatu” Lar. “Scier, terme de marine, ramer en arrière, à rebours” H. “Ciar, remar hacia atrás” A. “Ciar. Frenar” Zubk Ond. Cf. Aq 353: “Para forcejar atrás, zia ababor o estribord”.

    • “Garrar, una embarcación, ziatu, atzeratu” Lar.
    • “Cejar, ziatu, atzeratu” Lar. Beste batzuek dituzu, gure Euskeran nai ez lukeenak beste hizkundeetatik hiztxo batere: eta onen bidez epaiten ta ziatzen bezala dira jolasean. Lar, carta a Mb 279.

    2 ziatu.

    1. “Apuntar o aguzar en punta” Lar (s.v. ciar). “Apuntar, afilar las puntas” Ib. v. ziaztatu.

    2. Estimular (?). Nekazari bat ziatu ta abiatuten daben legez frutuen esperanzeak, igarotera eguraldi txarrak, neke izerdiak, otz beroak. Añ MisE 175s.

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es du ad. ciar, remar hacia atrás
    fr (1) Náut ramer en arrière (2) (retroceder) reculer.
    en (1) (=ir hacia atrás) to go backwards, back up; (Náut) to go astern (2) (=cambiar de opinión) to back down
    port (1) cume, cume (2) terraço

    Ziabogan istriborreko arraunlariek bogatu egiten dute, eta ababorreko lehen hirurek ziatu, euren gorputza toletetara gerturatu, traineruak buelta har ez dezan. [«Banderak garesti daude, tarte txikian zazpi traineru baikabiltza», BIANDITZ IRAOLA, 2004-07-28] (Ereduzko Prosa Gaur)

    ziatu (Argazkia: FlickrCC, Mike Baird)

     
  • Maite 9:11 pm on 2016/11/13 Permalink | Reply
    Tags:   

    tejo 

    iz. Usain txar edo ezatsegina; bereziki, janari bat galtzen hasi berri denean sortzen dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    teko. v. tejo.

    tejo (V-gip), teko (AN-larr), teku (AN-5vill, B). Ref.: A (teku); Iz ArOñ; Asp Leiz2 (teko); Elexp Berg; Gte Erd 297; Izeta BHizt2 (teku).

    Dejo, tufillo. Ozpinak untzi orri utzi dio tekua” A. “(El) mal olor de una vianda alterada” Iz ArOñ. “Teko, sabor desagradable” Asp Leiz2. “Dejo, regusto o sabor a algo extraño, diferente de la propia de un alimento […]. Kriston armaixo tejua dauka txokolate onek” Elexp Berg. “Tekua in zaio (AN-5vill), tekua egina du (AN-5vill)” Gte Erd 297. Egiya, Pipi, egiya, suzko banderillen tejua zeukak [aragiyak]. Iraola 37. “Hedor, pestilencia (V-m)” A Apend.

    Sinonimoak: iz.

    [tejo] : kirats 

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) iz. hedor, tufo, pestilencia (2) iz. dejo, regusto, sabor [extraño, diferente]
    fr (1) iz. puanteur (2) iz. arrière-goût  [extraño, diferente]
    en (1) iz. stench, reek, smell (2) iz. aftertaste [extraño, diferente]
    port (1) iz. fedor, futum, pestilência (2) iz. sabor, gosto [extraño, diferente]

    Tejoa egin zaio gazta honi. (Elhuyar Hiztegia)

    tejo (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)

     
  • Maite 11:36 pm on 2016/11/12 Permalink | Reply
    Tags:   

    lakio 

    iz. 1. Piztiak harrapatzeko prestatzen den soka urka-bilurduna. Azkonar eme bat bizirik lakioan harrapatu nuen. 2. (Ipar.) Janaria eramateko zorroa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz. Bizk.

        [sarea]: lazo, sare, segada Ipar., lakirio Bizk., xedera Ipar. jas.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) iz. (B) lazo; trampa (2) iz. (Ipar.) zurrón, morral
    fr iz. lacet [piège]
    en iz. trap
    port (1) iz. (B) laço; armadilha (2) iz. (Ipar.) surrão

    Egiazkoa, jatorra, bertakoa. Hitz hauek datoz herritartasuna definitzera. Oso gureak dira dagoeneko. Eta mesfidantza osoz hartu behar ditugu, lakioak baitira. Oso arriskutsuak, batez ere, datsegit/desatsegit jolas batean aske hautatzen dugula sentitzeko ematen diguten aukera bakarra burua lakioan sartzea denean.  [Trump eroaren lakioa, Edu Apodaka (Berria.eus, 2016-11-10)]

    lakio (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)

     
  • Maite 2:23 pm on 2016/11/11 Permalink | Reply
    Tags:   

    xuxurlari 

    iz. eta izond. Xuxurlatzen duena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    xuxurlari (SP, Arch ap. DRA, H).  “Délateur, rapporteur, médisant” H. “Susurrador (Arch)” DRA.

    Sinonimoak: iz.
    [xuxurlari] : marmar-egile (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz./izond. susurrante; susurrador
    fr personne qui chuchote
    en whisperer

    Leonard Cohen kantugile eta olerkaria joan zaigu, baina bere kantu gazi-gozoak, intimoak, dotoreak eta bere ahots xuxurlaria gurekin geratuko dira.

    xuxurlari (Argazkia: Wikimedia Commons)

     
  • Maite 11:43 pm on 2016/11/10 Permalink | Reply
    Tags:   

    upealako 

    izlg. Neurriz gainekoa. 

    Orotariko Euskal Hiztegian

    upealako. v. UPA LAKO(s.v. 1 upa).

    UPA LAKO. a) “Exorbitante, litm., como un tonel” DRA. Amaikatxu bider damutu yakon eskopetarik ez ekartea! Upielako erbiak ez ebazan ba ondo-ondotxutik atara? Bilbao IpuiB 134. Orain arte amerikatarrak bakarrik jaurtiten ebezan upielako nabarmenkeriak. EgutAr 9-10-1959 (ap. DRA). Orretara ateraten dan diruagaz, upielako kamiño zabalak eiten dira. Ib. 13-9-1960 (ap. DRA). Gitxi au naiko izan da upielako fama artzeko. Ib. 24-4-1962 (ap. DRA).

    b) “Upea lakoa, oscuro” A Apend.

    Sinonimoak: izlg.
    [upealako] : gehiegizko, gehiegi, neurriz gaineko (Elhuyar Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Labayru eta Word Reference hiztegiak):

    es exorbitante
    fr exorbitant 
    en exorbitant
    port exorbitante

    Gutxi hau nahiko izan da upealako fama hartzeko. Orotariko Euskal Hiztegia [mold.]

    upealako (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel