Recent Updates Page 273 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 12:25 am on 2016/11/23 Permalink | Reply  

    Gaurko hitzaren 8. urteurrena: idatzi txio bat! 

    Gaurko hitza duela 8 urte jaio zen eta, behar bezala ospatzeko, #gaurkohitza8 hitz-traola erabiliz, txio bat idaztera gonbidatu nahi zaituztet. Aurten, ikusiko duzuen bezala, eskari erraz-erraz batekin natorkizue. Animatuko zarete parte hartzera, ezta? 🙂

    Hauxe da egin beharrekoa:

    Idatzi txio bat gustuko duzun hitz batekin eta ipini hitza esaldi batean. Hau da, eman hitza eta esaldia. Adibidez:
     

     
    Nahi izanez gero, txioarekin batera irudia eman (aplikazio hau erabi dezakezue):
     

     

    Twitterren konturik ez baduzue, hemen ere utz dezakezue. Egin klik eta idatzi zure izena, hitza eta esaldia.

     
    Ba, hauxe da guztia! Erraza, ezta? Zuen hitzen eta esaldien zain geratzen naiz! Mila esker parte hartzeagatik!

     
  • Maite 6:41 pm on 2016/11/22 Permalink | Reply
    Tags:   

    sustatu 

    ad. 1 du ad. Zerbait edo norbait, aurrera egin dezan edo helburua lor dezan, adoretu. Ik. bultzatu 3. Zeruaz jabetzera herritar guztiak susta gaitzala zure sinesmen biziak. Liburu hau egitera gehienik sustatu nauen Aita Zabalari. || Gaiztaginak esku azpitik diruz sustatzen zituzten, misiolariak hilarazteko. ||  2 du ad. Suspertu, bizkortu. Argitzen gaitu eta fedean sustatzen. Amodio santuak sustatu zuen Magdalenaren bihotza.

    sustatu 2 da/du ad. Heg. Herr. Ikaratu, beldurtu.

    (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: ad.

        [bultzatu]: bultza egin, bultza eragin, bultzatu, saka egin, pusatu Ipar., bulkatu Ipar./Naf., bultzakatu g.e., aitzinatu Ipar. g.e., bultatu Ipar. g.e.
        [beldurtu]: Heg. beh.beldurtu, ikaratu, izutu, laztu, espantatu Ipar., laborritu g.e., zukuruztu g.e., ahalketu Ipar. zah.
        [suspertu]: berpiztu, birjaio, birsortu, bizkortu, suspertu, amatu Ipar./Naf.

    (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    1 sustatu. Tr. Documentado exclusivamente en la tradición septentrional. En DFrec hay 15 ejs. de sustatu, 11 de ellos septentrionales.
    1. suztatu (SP, Lar, VocS ). Encender(se), inflamar(se), poner(se) al rojo vivo. Encender Lar. “Rallumer” VocS. v. usustatu. 2. Suztau (asar): de su (fuego) AG Euzk 1931, 546.
    2 sustatu. Doblar, plegar Lar.
    3 sustatu. (V-gip(-au) ap. Elexp Berg , G-azp; H). Asustar(se). “Causer une frayeur subite” H (que dice tomarlo de Larramendi, pero no lo encontramos en éste). Umia sustau eindda txakurrakin Elexp Berg. Kazarixak etorri baiño len sustau ein dittut txoriak” Ib.  Andik urrean zegoanak [Filistintarrak] ikusi zituenean, osotoro sustatu zan, eta biotza illundu zitzaion. Lard 180. Pasaiarako beti / bada zer esana: / irugarren balkoyian / daukate zezena. // Etxi artan ziranak / arriturik daude, / bastante sustatubak / dudarikan gabe. Xe 200. Gabeko amaiketan alleau zan etxea ta dana sustauta izerditan. (V-gip). Gand Eusk 1956, 220. Baiñan iñori etzioten azio txarrik egiten. Sustatu edo ikaratu bakarrik. BBarand 25. Sustau be egin zan, eta mariau gañera; konortik barik legez eldu zan. Gerrika 54.
    v. tbn. Insausti 255. Albeniz 71.

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) du ad. [bultzatu, laguntza eman] impulsar, empujar; incitar, estimular (2) du ad. [eraikuntzan] promover (3) da/du ad. [suspertu, bizkortu] animar(se), alentar(se), avivar(se)
    fr (1) du ad. [bultzatu, laguntza eman] encourager (2) du ad. [eraikuntzan] promouvoir
    en (1) du ad. [bultzatu, laguntza eman] to promote, to advance, to encourage, to foster (2) du ad. [eraikuntzan] to develop (3) da/du ad. [suspertu, bizkortu] to encourage, to hearten
    port (1) du ad. [bultzatu, laguntza eman] impulsar, impulsionar; incitar, estimular (2) du ad. [eraikuntzan] promover (3) da/du ad. [suspertu, bizkortu] animar, alentar, avivar

    Bai, pixka bat denetik jorratzen genuen, gero joan gara zehaztuz gure eremua; eta, kazetaritzari uko eginda, teknologiaz informatzen duen gunea gara orain, ohar kultureta batzuekin. Noski, gero, edonork karga dezake nahi duena, hori beti izan da horrela. Euskarazko Interneteko gauzak sustatzea zen asmoa, horregatik geratu zen izen arraro horrekin.  [«Euskarak ez du masarik Interneteko hedabide propioa izateko», Luistxo Fernandez (Berria.eus, 2016-11-20)]

    sustatu (Argazkia: Jon Urbe, Argazki Press)

     
  • Maite 10:52 pm on 2016/11/21 Permalink | Reply
    Tags:   

    sarri 

    adb./adj. (Hiztegi Batua)

    1 adb. Berehala; aurki, laster. Berriz piztuko dela sarri. Agian sarri, lehenbailehen agian. Hari ere Jauna agertu zitzaion handik sarri. || Ereiten ari den haziak emango du fruitu, baina ez dakigu noiz eta, nolanahi ere, ez du erein bezain sarri emango. Ahal bezain sarri: ahal bezain laster.

    2 adb. Maiz, askotan. Ik. ardura2; askotan; usu. Kontatzen dituen gertaerak huskeriak dira sarri. Horrelakorik ez da sarri gertatzen. Sarri erabiltzen diren hitzak. Sarriegi gertatzen den gauza. Gogora sarri ekarri behar dugu zein laburra den hemengo bizitza tristea. Sarri aski ahotan darabiltzagun “gu” eta “gutarrak” gutxitan dira gogoeta garbi eta zehatzak. Nekez geldituko gara luzaroan xoko horri, sarri edo bakanka, ikustalditxo bat egin gabe.

    3 adj. Sarri gertatzen dena. Jaunartze sarrietatik ateratzen diren fruituak.

    4 adj. Osatzen duten unitate berdinen artean tarte txikia duena, eremu txikian unitate asko (L, BN eta GN) 1. Ardiak lepoan daraman zintzarria. 2. (hed.) Pertsona berritsua, txotxoloa.

    Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    sarri adond.
    sarri izond.
        [tapitua]: tapitu, usu, zarratu Bizk.

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) adb. frecuentemente, con frecuencia, a menudo, muchas veces (2) adb. (batez ere Ipar.) en seguida, pronto (3) izond. frecuente (4) izond. tupido, -a, espeso, -a, cerrado, -a
    fr (1) adb. fréquemment, souvent(2) adb. tout de suite, tout à l’heure, bientôt (3) izond. fréquent, -e (4) izond. touffu, -e ; épais, -e ; fourni, -e
    en (1) adb. [maiz] often, frequently (2) adb. soon, immediately, at once, straight away (3) izond. [ohizkoa] frequent (4) izond. thick, dense
    port (1) amiúde

    Bertutea hain sarri diot aipatu, eta batez ere hainbertze balaku egin dizkiot, non arrazoi dudala uste izan behar baitu.  [Harreman arriskutsuak, Choderlos de Laclos / Jon Muñoz (Ibaizabal, 1997)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    sarri (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 7:05 pm on 2016/11/20 Permalink | Reply
    Tags: R   

    rau 

    onomat. Bat-bateko ekintza adierazten duen onomatopeia. Ik. di-da. Eta berriro, rau!, heldu eta altxatu zuen zakua. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    rau, rrau.

    (Onomat. que representa la rapidez o brusquedad con que se hace u ocurre una cosa). Cf. rast. Anjel sukaldera eldu zanean, rau, eregi zan bat batera leioa. Apaol 71. Ia berriz… oraingoan… rau! Ederki motell, lenengoan! Urruz Zer 143. Andik lenengoz aldegin zunean, kale luze batean barrena joana gogoan zedukan. Baliatuko ote zion? Alako batean rrau, sapailloan bera. Or SCruz 47. Kasik burniya beziñ fuertiak / eskuak eta gerriyak, / rau sartzen ziran aurrera eta / an kolpe izugarriyak. Tx B II 32. Treñeru biyak rrau! irten dira, / irten oldar bat-batean. EA OlBe 76. Eta berriro, rau! eldu ta altxatzen zuan zakua. Salav 104. Rau! Etorri omen zitzaion [deabru] bat. JAzpiroz 96. Bota albotik danbarra eta / rau artuko zizun aide. Zendoia 226.

    “Onomatopeya del acto de morder” BeraLzM.

    Horien bien ezteietara / erregea zaldiz heldu da, / rrau, rrau, rra, / rrau, rrau, rra, / ezpata gerrian, rrau, rrau, rra! Lf ELit 37.

    Andratxo batek txintxintxintxin / antxe zeduzkan rau rau rau rau / iru alaba pollitak txintxin txin (AN). A EY IV 374.

    Sinonimoak: iz.
    [rau] : di-da (Hiztegi Batua)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es onom. repentinamente, en un santiamén
    fr onom. brusquement, repentinamente
    en onom. suddenly
    port onom. repentinamente

    Horien bien ezteietara / erregea zaldiz heldu da, / rrau, rrau, rra, / rrau, rrau, rra, / ezpata gerrian, rrau, rrau, rra! Lf ELit 37.  (Hiztegi Batua)

    rau (Argazkia: Dabid Martinez, FlickrCC)

    Ikusi “rau” hitza Dabid Martinezen #27hizki27argazki blogean.

     
  • Maite 10:43 pm on 2016/11/19 Permalink | Reply
    Tags:   

    garbi-ikuzi 

    iz.  iz. Garbialdia. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    GARBI-IKUZI (V-ple-arr-arrig-oroz-m ap. A; garbikuzi V-oroz ap. A Apend). “Limpieza y lavado. Se dice de la limpieza y aseo que ofrecían los amos además del sueldo y manutención” A. “Garbizuzia ondo eginda parau da” A Apend. [Egurraren prezioaren] igoteak […] diru-gose gorrie sortu oan, da urte gitxiten basorik geienak ondo-ondotiko garbi-ikuzie euki euden. Akes Ipiñ 23.

    Sinonimoak: iz. Bizk.

        [garbialdia]: garbialdi, garbiketa, garbitze (UZEI eta Adorez sinonimoen hiztegiak)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es limpieza, lavado
    fr nettoyage, lavage
    en nettoyage, lavage
    port limpeza, lavagem

    “Garbi-ikuzia ondo eginda paratu da.” A Apend. (Orotariko Euskal Hiztegia, moldatua)

     

     
  • Maite 11:59 pm on 2016/11/18 Permalink | Reply
    Tags:   

    beix 

    izond. 1 adj. Hondarraren kolorekoa. Jertse hau beixa da. Lazoa egin zuen gero, listaria oihal-xingola beix batez estalirik. 2 iz. Kolore beixa. Beixez jantzitako andre gaztea. (Hiztegi Batua)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz./izond. beis, beige
    fr iz./izond. beige
    en iz./izond. beige
    port iz./izond. bege

    Beixez jantzitako andre gaztea. [Trapuan pupua, Patziku Perurena (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    beix (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)

     
  • Maite 10:12 pm on 2016/11/17 Permalink | Reply
    Tags:   

    marian 

    adb. Ontzi bateko edukiaz mintzatuz, ez sutan zuzenean, ezpada ur beroa edo irakina duen beste baten barnean (egosi, berotu). Marian berotu. Emazu esnea emeki-emeki arrautza gainean eta egosaraz itzazu marian. Marian egosi. (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak

    [marian]: adb. Maria bainuan. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es adb. (egosi, egosarazi, berotu aditzekin) al baño María
    fr (técnica de cocción) bain-marie
    en (UK) bain-marie; (US) double boiler
    port Culin banho-maria m;

    Emazu esnea emeki-emeki arrautza gainean eta egosaraz itzazu marian. (Hiztegi Batua)

    marian (Argazkia: recetasdeescandalo.com)

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel