Gaurko hitza

Recent Updates Page 284 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 1:07 pm on 2016/09/04 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  adinon 

  izond. (B) 1. Kalitatez nahiz kantitatez erdi-mailakoa dena. 2. Arte makurrez eta trikimailuz jokatzen duena, lotsagabea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: izond.
  [adinon] : nahiko, aski, dezente. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) izond. (B) mediano, -a, regular, mediocre; ni bueno ni malo; lo justo, lo razonable (2) izond. (B) pillo, -a, desvergonzado, -a
  fr (1) médiocre, moyen(enne); raisonnable  (2) effronté(e)
  en (1)  mediocre, ordinary, fair; reasonable (2) shameless
  port (1) mediano(a), regular, mediocre; proporcionado(a),  razoável  (2) desvergonhado(a), sem-vergonha, descarado(a)

  -Zelan bizi gara, ba? –Adinon. (Labayru hiztegia)

  Adinonori! Etorri banakik horra, etorri! (Labayru hiztegia)

  

  adinon (Gaurko hitza, CC)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:35 am on 2016/09/03 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  trikimailu 

  iz. Norbaiti ziria sartzeko edota nahi dena lortzeko egiten den azpijokoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. Bizk.

      [engainua]: engainu, iruzur, iruzurkeria, marro, amarrukeria Ipar., engainamendu Ipar., enganio Ipar., zimarkunkeria Ipar., trankart Bizk., tranpa beh., atzipe g.e., baira g.e., fraude g.e., irusako g.e., ziliboka g.e., artifizio zah., tronperia Ipar. beh., martingala Heg. beh., zimarku Ipar. g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es trampa, artimaña, jugarreta, conspiración
  fr machinerie, piège, machination, intrigue, conspiration
  en trick, ruse
  port armadilha,artimanha, jogada, trapaça

  Zer trikimailu dira hauek? [Sei pertsonaia autore bila, Luigi Pirandello / Josu Zabaleta (Alberdania, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Zer-nolako eromena dun hau, Deabruaren zein trikimailu? [Eraztunen Jauna III, J.R.R. Tolkien / Agustin Otsoa (Txalaparta, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  trikimailu (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 8:58 pm on 2016/09/02 Permalink | Reply
  Tags: D ( 105 )   

  desakordio 

  iz. Akordiorik eza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

      [desadostasuna]: desadostasun (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es desacuerdo
  fr désaccord
  en disagreement
  port desacordo

  Alor horretan iritzi ugari dira eta pentsalarien artean desakordioa da nagusi.  [Alderraien gidaria, Mose ben Maimon / Xabier Kintana (Pentsamenduaren klasikoak, 2006)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  desakordio (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 7:19 pm on 2016/09/01 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hasi-masi 

  iz. hasi-masi. (pl.) Hastapena, ikasi behar den zerbaiten hasierako gaiak. Gramatikaren hasi-masiak ikasi eta berehala. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  hasi-masi (V ap. A Apend). (Gralmente. pl.). Principios, rudimentos. “Asimasi, rudimentos (V)” A Apend. “Asimasiak (V), rudimentos” A Morf 595. Argi dugula guziok [Iesukristo] eta argi dugula bakoitzak, otoitzaren asi-masietatik otoitzik bikaiñeneraño. Or QA 122. Begira iñork lillura zaitzaten iakingalez eta itz zoragarriz mundu ontako asi-masiak giza-mihiz erakuski, ez Kristoz. Or Aitork 59. Gero eskolan asi ninduten asi-masietan. Ib. 20. Siñestearen asimasiak ikasi ta berela, bataioan ernaberritzeko izena eman zun. Ib. 187. Zure errukiak ur aundietan billatzen dituen aien asimasiko sagarakunde ospatsu aietan. “In ea sollemnitate sacramentorum, quibus initiantur quos pervestigat in aquis multis misericordia tua”. Ib. 406. Landareetaz atsapenak. (Botanika-Asimasiak). Ibiñ EG 1951 (7-8), 6. Ezaguera utsaren asi-masiak berak neke andia oi dakar. Zait Plat 25. Orixe duzu, irugarrenik, Pitagoragandik eta Platonek iesana: izarren berri asi-masiak, alegia. Ib. 71. Ikasi ta irakatsi berrien asimasiak ugariagotuz, ederragotuz eta zabalagotuz ari ziran gizon bizkor aiek. Ib. 111.

  Sinonimoak: iz.pl.

      [hastapenak]: abeze, hastapen pl., beaba g.e. pl. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [hastapen]: hastapen, haste, hasiera (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (pl.) principios, rudimentos
  en (pl.) rudiments, early o initial stages
  port (pl.) começos, rudimentos

  Ikasi eta irakatsi berrien hasi-masiak ugariagotuz, ederragotuz eta zabalagotuz ari ziren gizon bizkor haiek. Ib. 111.  (Orotariko Euskal Hiztegia, mold.)

  

  hasi-masi (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 10:52 pm on 2016/08/31 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  ez 

    1. Ezezko esaldiaren marka (aditz laguntzailearen edo trinkoaren aurre-aurrean ezartzen da, bien artean ote, omen eta kidekoak soilik tarteka daitezkeela). Ez da gaiztoa. Ez du erosi. 2. Galderaren erantzunean, ezezko esaldiaren ordain den partikula. -Bihar etorriko al da? -Ez. 3. Ezezkotasuna egiaztatzeko galdezkako partikula. –Etzi ez gara joango. -Ez? 4. Esaldiaren ezezkotasuna azpimarratzeko partikula. Ez, ez da etorriko. 5. iz. Ezezkoa. Eza eman zion. Lehendabiziko ezean ez dezagun amore eman. 6. iz. Gabezia (-ik kasu-atzizkia duen izen baten ondoren, ia beti mugatua). Gerra-garaian eza zer den ikasi genuen. Beldurrik ezak salbatu zuen. 7. Izen eta izenondoei erantsita, dagokionaren ezezkoa edo ukapena adierazten duten hitzak sortzen dituen euskal aurrizkia. Hitz zaharretan erro lexikalarekin bat eginik (ezuste, ezjakin, ezdeus) eta berrietan erro lexikalari marraz loturik (ez-metal, ez-organiko) idatzi ohi da. • EZ BAINA. Lapurretan, beharrak ez baina, gaiztakeria hutsak eraginda. || EZ BESTE. Izan ezik. Jon ez beste, gainontzeko guztiak etorri ziren. || EZ BEZALA. Nik nahi ez bezala gertatu dira gauzak. || EZ ETA. Ik. 1 ezta. || EZ…EZ… Segidako elementu batzuen ezeztapena indartzeko egitura (bigarren ezaren ondoren eta tartekatzen bada, esaldia erez amaitu ohi da). Ez naute gibelarazten ez haizeek, ez euriek. Ez bururik ez (eta) hankarik (ere). || EZ EZE. Ez ezik, ez ezen. Ebaki ez eze, guganik urrun bota behar da. || EZ EZEN. Ez eze, ez ezik. Oihenartenak ez ezen, oso gureak direla ere. || EZ EZIK… (ERE). Ez bakarrik. Bertsook, gainera, hilarrian ez ezik, egunen batean Oiartzungo herriak jasoko dion monumentuan ere ederki leudeke. || EZ HORIXE! Esan denarekiko ezadostasuna azpimarratzeko edota ezezko erantzuna indartzeko esamoldea. Ez naiz haraino joango, ez horixe! || EZ ZERA! Ezezko esaldiei erantzutean, esan dena ukatzeko erabiltzen den lokuzioa. –Gaur ez da etorri. -Ez zera!(Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [ezezkoa]: ezetz, ezezko, ukamen, ukapen, ukatze, ukazio, uko, errefus Ipar., ukaera g.e., arnegu Ipar. g.e., arnegamendu Ipar. zah.

      [gabezia]: gabetasun, gabezia, huts, hutsaldi, peitu, eskas Ipar., eskasia Ipar., eskastasun Ipar., eskaskeria Zub., ments Zub., falta beh., gabe jas., peitutasun Ipar. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) adb. no (2) iz. negativa, rechazo; negación, no (3) iz. falta, carencia; penuria, pobreza; (aurreko sintagma partitiboan edo absolutuan duela) falta de; (aditzaren era burutuaren ondoren) (el) no haber
  fr (1) adb. non ; ne … pas (2) iz. négation, faute, manque (3) iz. (aurreko sintagma -ik atzizkiaz) pénurie, manque
  en (1) adb. no (2) iz. [ezezkoa] denial; refusal (3) iz. lack
  port (1) adb. não; negação (2) carência; penúria

  Rajoyri gaur emandako babesa: 170 BAI, 180 EZ.

  

  ez [argazkia: Berria.eus / testua: Gaurko hitza]

   
• 

  Maite 11:08 pm on 2016/08/30 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  asmakai 

  iz. Igarkizuna. Nire herriko gazteei ipini diezun asmakaia agertu nahi ez badidazu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1. Adivinanza, enigma. v. asmakari (2). Filistintarrak bazeritzaten, gai onetan zerbait bazirala, eta guzien aurrean erantzun zioten, gauza isill asmakai hura esan zezala. Lard 141. Nere erriko gazteai ipiñi diezun asmakaia agertu nai ez didazu. Ib. 141. Asmakai ark zer esan nai zuen. Ib. 141.

  2. Invención. Azterraldi bat emaiogun orain “Arrats Gorri” deritzion olerki argitara gabeari. Egunaren eta Gauaren asmakai berri bat asmatu digu. Or Y 1933, 414.

  Sinonimoak: iz. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [igarkizuna]: enigma, igarkizun, papaita Zub., asmakari g.e.

      [iragarpena]: igarkizun, igarmen, iragarkizun, iragarpen, pipitaki

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es adivinanza, acertijo
  fr devinette
  en riddle, puzzle
  port adivinha, adivinhação

  Asmakai bat ipini genien herriko gazteei.

  

  asmakai (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 11:49 pm on 2016/08/29 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hautaezin 

  izond. Ezin dena hautatu.

  Sinonimoak: iz.
  [hautaezina] : aukeraezin (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es inelegible
  fr inéligible
  en ineligible
  port inelegível

  Arnaldo Otegi “hautaezin” izendatu ostean, aldeek jarritako helegiteak aztertu ditu gaur goizean egin duen bileran. Auzitara joango da gaia gero, eta EH Bilduk aurreratu du helegitea jarriko dutela. Azken erabakia irailaren 5, 6 edo 7an jakingo da.  Hautagai izateko debekua mantendu dio Hauteskunde Batzordeak Otegiri (Berria.eus, 2016-08-29)
  

  

  hautaezin (Gaurko hitza, CC)