 1. du ad. Xigortu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â ad. g.e.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es da/du ad. tostar
fr du ad. rôtir, griller ; dorer
en da/du ad. to toast
port tostar, torrar
Labean astiro erregorritzen dan ogi-azalaren antzera, umatu zan gizon onen biotza. TAg Uzt 191. (Orotariko Euskal Hiztegian)
erregorritu (Gaurkohitza, CC)
 iz. 1. Soinu sarkorra eta ozena duten tronpeta edo kornetaren moduko instrumentuei ematen zaien izen arrunta. 2. Automobil eta beste zenbait ibilgailutan abisuak emateko erabiltzen den tresna. 3. Zezenketetan, zezena toriletik ateratzeko dela eta ekitaldi-aldaketak adierazten dituen instrumentua. 4. Putz eginez soinu egiten duen edozein tresna txiki, bereziki jolaserako erabiltzen dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) corneta, cornetÃn, clarÃn (2) (Taurom.) clarÃn
fr (Mus.) clairon
en (Mus.) cornet
port corneta
Azkenean, turuta hots ikaragarri batek atera ninduen sakonenetik. [Gorde nazazu lurpean, Ramon Saizarbitoria (Erein, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)
turuta (Pixabay, CC0 Public Domain)
da/du ad. (Ipar.) Baretu, ibitu. Hango berotasuna ez da behin ere jabaltzen. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â ad. Ipar.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es da/du ad. (Ipar.) templar(se), calmar(se), amainar(se), sosegar(se), mitigar(se), ceder
fr da/du ad. (Ipar.) (se) tempérer, (se) tranquilliser, (se) calmer
en da/du ad. to calm (down), to cool; to still; [eritasuna] to relieve, to soothe
port acalmar-se; sossegar-se
Gero, bat-batean, haizea jabaldu zen eta itsasontzia gelditu, ez aurrera ez atzera. [Itzarri nahi ez zuen printzesa, Felipe Juaristi (Alberdania, 2002) ] (Ereduzko Prosa Gaur)
jabaldu (Gaurkohitza, CC)
iz. 1. Izotza. • horma-egun. Tenperatura maximoa 0 ºC baino txikiagoa izan duen eguna. | iz. 2. ERAIK. Hargintzako edo igeltserotzako obra, hainbat material edo elementu (harriak, adreiluak, etab.) alboratuz eta gainjarriz eta elkarri kare, igeltsu edo zementuzko mortairuz itsatsiz egindakoa. Betiere lodiera dezentekoa izaten da eta itxierako elementu bezala funtzionatzen du, batzuetan defentsazkoa eta bestetan sostenguzkoa. • harri lehorrezko horma. Harlangaitzak masarik gabe jarrita dauzkana, harrien arteko formak elkarri egokituz egiten dena. || harri-horma. Harlangaitzekin edo landu gabeko nahiz lanketa oso traketseko harriekin eta mortairu, kare, zementu, etab.ekin egindakoa. || horma nagusi. Eraikuntzaren egitura-funtzioa duen pareta, sostenguko ala trabatzeko lana egin dezakeena. || horma-barra. 1. NEKAZ. Frutarbolen ilara, plano bertikalean antolatua. 2. KIR. (batez ere pl.) Horma batean jarritako eskailera-modukoa, non barrek gimnasia-ariketak egiteko balio baitute. || karga-horma. Kargamurrua. || kanpai-horma. Fatxadaren gainean altxatutako horma, kanpandorre-funtzioa duena. Goialdean zorrotza izan ohi da. Kanpaiak jartzeko bao bat edo bat baino gehiago izaten du. • HORMARENA EGIN. Futbolean, bat-bikoa egin. || HORMABIAK EGIN. Pilotan, bi paretak egin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) iz. hielo; escarcha helada (2) iz. pared, muro, muralla; tabique
fr (1) iz. glace, gel, givre, verglas (2) iz. paroi, mur, cloison
en (1) iz. ice; frost (2) iz. wall; partition
port (1) iz. gelo (2) iz. parede, muro
Horma irudiez josita zegoen.
horma, #27hizki27argazki (FlickrCC, Dabid Martinez)
Ikusi “horma” Dabid Martinezen #27hizki27irudi egitasmoaren blogean
iz. Urduritasuna, ezinegona, sosegurik ez duenaren egoera.
Sinonimoak:
[ezinegona] : artegatasun Bizk., erreustarzün Zub., erreustasun Zub. (UZEIren Sinonimoen Hiztegian, ‘urduritasun’)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es desasosiego, intranquilidad, pesadumbre
fr trouble
en unease, feeling of unease, sense of unease, misgivings
port desassossego, inquietação
Esker mila, Josi Sierra, bideoa hain txukun ipintzeagatik!
#gaurkohitza.ren 5. urteurreunaren harira bildutako argazki eta hitz guztiak ikusi nahi badituzu: Azaleratu zure hitza!
iz. (Ipar.) Kalapita, iskanbila, sesioa. • KASAILAN. Denak hola baitziren kasailan mintzatzen.(Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Orotariko Euskal Hiztegian
kasaila. v. gasaila.
gasaila (BN, S; VocBN y Chaho (-alla), H), kasaila (L, BN-mix-lab; H). Ref.: A (gasailla, kasaila); Satr VocP.
1. “Cris ou paroles insolentes, vives et fortes, de plusieurs personnes parlant ensemble à la fois” VocBN. “Gasaila handitan ziharduten” H. “Riña, gritos o palabras insolentes. Lo pronuncian gasailla a la francesa: gadsailla” A. “Kasaila gorrian ari ziren” Ib. Gazte beroek agurtu dute erakuspen hori oihuz, zalapartaka, yauziz, ostikoka, Waterloo guziak ahantzarazten zituztelarik gasailan. Hb Egia 137. Kanporat khen zatzu munduko kasailak eta bizioen gathaskak. Dv Imit IV 12, 1 (ap. DRA; SP y Ol abarrots, Leon burrunba). Egin ahalak egin beharko, kasaillarik ez dadin sor. Ox 62. Denak hola baitziren / kasailan mintzatzen. Etcham 116. Eta holaxet hasten dire kasailan. Barb Leg 143. 1914-18-ko gerlatik landa Irlandan gertatu ziren nahasmendu eta kasailak ditu gaitzat. Mde Pr 298. Auzi eta gasailak utzirik. Larre ArtainE 29. v. tbn. EskLAlm 1909, 28 y Canc. pop. (ap. DRA).
“Kasaila (L-ain), gritos de los niños” A.
2. (S ap. A), gasala (S (Foix) ap. Lh). AparcerÃa.
Sinonimoak:Â iz. Ipar.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. (Ipar.) griterÃo, algarabÃa, alboroto
fr iz. (Ipar.) querelle, dispute ; chahut, chamaillerie (fam.)
en iz. shouts, cries
port iz. gritaria
Euskal herriko final batetan gainditu zuen kasaila . [JEAN-MIXEL BIDART ZENARI, Fermin, (2001-06-07, 3. orr.)] (Herria, 2001-2005)
kasaila (Gaurkohitza, CC)
 iz. 1. Lur azpiko ura azalera isurtzen den aterabidea. 2. (hed.) Jatorria, hasiera. Alperkeria da bizio guztien iturburua. • iturburu-lengoaia. INFORM. Programa bat idatzita dagoen jatorrizko lengoaia, ordenadoreak egikaritu ahal izan dezan aurrez mihiztatzaile, interpretatzaile edo konpilatzaile baten bidez beste lengoaia batera itzuli behar dena. || iturburu-multzo. MAT. Korrespondentzia batean, B multzoan gutxienez irudi bat duten A-ko elementuen multzoa. || iturburu-programa. INFORM. Iturburu-lengoaian idatzitakoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) iz. manantial, fuente (2) iz. (hed.) fuente, principio, origen
fr iz. source
en (1) iz. spring (2) iz. source; origin
port (1) iz. manancial, fonte (2) iz. (hed.) fonte, origem
Iribas herritik abiatu gara eguraldi ederra lagun. Berehala, bide-seinale zopa aurkitu dugu, gorriak, zuriak, berdeak eta horiak. Guk zuri eta berdeak jarraitu ditugu Aitzarratetako iturbururaino heltzeko. Pista zabala segituz, erraz heldu gara Arotzeneko bordaren ondora eta aurrerago jarraituz iturburuaren ondora iritsi gara. Bertan jaiotzen den Ertzilla ibaiaren urek hots handia ateratzen dute eta garai hauetan ikuskizun paregabea da. [Iribaseko iturburuak, Mikel Arrizabalaga (Berria.eus, 2016-06-12)]
iturburu (Pixabay, CC0 Public Domain)
Reply