Gaurko hitza

Recent Updates Page 363 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 10:00 am on 2015/02/08 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  patux 

  izond. Kaskarina, zentzu gutxikoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘txoriburu’)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  patux. “Mamarracho. Eliza patuxa, iglesia fea” A Apend.

  Sinonimoak: iz.
  [zentzu gutxikoa] : txingote, txoriburu
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es mamarracho
  fr (imbécil) pauvre type; (persona despreciable) rien-du-tout
  en jerk, idiot
  port fam ridículo m, -a; palhaço m, -a

  Entzun:
  

  MAITAZORO

  larrian edo gezurrean etortzen banaiz
  bera dut gerizpea
  burua neke mututu banaiz
  bera dut askatu nauen berba
  gozo zoro maitasoro
  ezpain erreok hezetu dituen iruntza

  zakurraren salara bidali izan dudan arren
  pazientziaz milikatu ditu
  ezagutzen ez nituen neure bazterñoak
  xuxurlaz eta txilioz egina da
  gozo zoro maitasoro
  lotzen gaituen estekaren zuntza

  atsegintasunik eman ez diodanean ere
  larrutan besterik egin ez diodanean ere
  ordainik gabe eskaini izan dit
  hil ala biziko jokoan
  gozo zoro maitasoro
  bere biluzi beroaren oturuntza

  jelostu plantak egin izan dizkit
  berba hezeak asmatuz esaldi zentzubeteak
  hanpatu egiten nau
  niretzat hiltzen eta pizten da guztiz
  gozo zoro maitasoro
  aldiari leialeko huntza

  oinarrizko legeak zehartuz
  zorrotzeneko arauak apurtuz
  ohikotasun jatorrak baztertuz
  gozo zoro maitasoro
  bihurtu izan du bide
  trabatzen ninduen iluntza

  jakinaren gainean ez banengo bezala
  eman izan didate beraren berri
  patux arlote motz axola zait bost
  hazi egiten nau gainez eragiten
  zenbatenaz lokatzago dut hanbatenaz aratzago
  bere kausaren gerlaria naiz bera da
  gozo zoro maitasoro
  eraiki nauen ororen funtsa

  maitemindua bi mila urte
  hiru mila urte eduki dut maitemindua
  arte guztiak ikasten sortuko nintzenerako
  limurtasun guztiak nire egarrira isurtzeko irritsean
  iraun du bost mila urte zain
  gozo zoro maitasoro
  haragian haragi odolean odol da
  gogait eragiteraino neure
  hizkuntza

  [Parisen bizi naiz, Koldo Izagirre (Susa Poesia, 2013)]
  

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:32 am on 2015/02/07 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  informatikari 

  iz. Informatikan aditua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, 5000 Adorez eta Word Reference hiztegiak):

  es informático, -a [persona], especialista en informática
  fr informaticien, -enne
  en computer scientist; computer technician
  port informático(a)

  Gehigarria:

  Informatikari euskaldunen bilkurak (Wikipedia)

  Informatikari Euskaldunen Bilkurak (IEB) bi urterik behin Udako Euskal Unibertsitateko Informatika sailak antolatzen dituen biltzarrak dira.

  Lehenengoa 1996. urtean antolatu zen, eta honela definitu zen bilkura hauen hasierako helburua:

  Ordenadoreak, Internet, datu-baseak, editoreak… mundu berria agertzen zaigu aurrean. Makinen garaia datorkigula dirudi; kultura berria kultura bakarra? ingelesa nagusi? aurrerapenak ala atzerapausoak… Kultura ingelesa nagusi dugu mundu honetan: merkatuan topatzen ditugun produktuak, adibidez editoreak edo Interneten topatzen ditugun eztabaida-taldeak…

  Beste hizkuntza batzuek ere badute beren tokia, esate baterako gaztelaniak. Baina, gure hizkuntzak etorkizunik ba al du informatika munduan? Arazo asko sortzen dira euskarazko produktu informatikoak ekoiztu nahi ditugunean: bezero gutxi, hizkuntzaren normalizazio-egoera… (jarraitu irakurtzen…)

  Entzun:
  

  Iturri ofizialen arabera, garai batean, Rondontek aholkatuta, zerbitzu sekretuetan aritu zen informatikari batek AEDSrentzat lan egin zuen aurrerago. [Defentsa ministroaren eta haren aholkulari baten bulegoak miatu dituzte, erredakzioa (Berria, 2006-04-16)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  informatikari (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 8:27 pm on 2015/02/06 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  entelegatu 

  du ad. (zah.) Aditu, ulertu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. Zub.

  [aditu]: aditu, atzeman, jabetu, konprenitu, ulertu, entenditu Heg., adrendua hartu Naf., kaptatu beh., erdietsi Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es ad. (Z) comprender, entender
  fr comprendre
  en to understand; to get (inf)
  port compreender; entender

  Entzun:
  

  Entelegatu?

  Hil honetan hogeita bost urte beteko dira (edo mende laurden bat, honelako kontuak akaso mendetan neurtu beharko bailirateke) Fidela Bernat, eta harekin erronkarieraren azken hiztuna, hil zenetik. Urteurrena gogora ekartzeko (ospatzea ez da hitza), iraganera bidaia gaitezke eta haren ahotsa, garai hartako audio euskarrietan grabatua, malenkoniatsu entzun. [Entelegatu?, Angel Erro (Jira, 2015-02-06 )] (Berria.eus)

  Ane, Pietatea eta harekin zeuden bi morroiak ere Mikeli so geratu ziren, txorimalo haren begiradaren zergatia entelegatu ezinik.  [Berandu da gelditzeko, Unai Iturriaga (Susa, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  entelegatu (Wikimedia Commons & Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 7:57 am on 2015/02/05 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  uf 

  interj. Norbait nekaturik, egonezinik edo asperturik dagoela adierazteko hitza. Uf! Hau da beroa! (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Hiztegi Batuan:
  

  interj. (nekearen-eta adierazlea) 

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es interj. ¡uf! (voz con la que se denota cansancio, fastidio, sofocación, etc.)
  fr excl oh là là!
  en interj phew
  port excl fam ufa!

  Entzun:
  

  Uf, utzidazu arnasa hartzen. [Jeans-ak hozkailuan, Patxi Zubizarreta (Alberdania, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Uf! Hau nazka! (Elhuyar hiztegia)

  Uf! Hau da beroa!  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  

  uf (Pixabay, CC0 Public Domain & Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 9:06 pm on 2015/02/04 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  ufa 

  ufa 1  interj. Poza adierazten duen hitza. Ufa! Zenbat gauza eder!

  ufa 2. 1. iz. (Ipar.) Ufakoa, putza. 2. izond. Hutsa. Intxaur ufak. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. Ipar.

  [putza]: putz, alpore Ipar., bafada Ipar., ufako Ipar., lurrun Bizk., buhada g.e., buhako g.e., ufada g.e., bafa zah., bapore zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) interj. voz que denota alegría, alborozo (2) 1 iz. (batez ere Ipar.) soplo 2 izond. (batez ere Ipar.) vacío, -a, hueco, -a
  fr (1) interj. ouf ! (2) iz. souffle
  en (1) interj. word used to express joy, jubilation, rejoicing (2) 1 iz. puff, gust, whiff, breath 2 izond. hollow, empty

  Entzun:
  

  Ufa! horra katedrala, Burgoseko katedrala! [Santiago oinez, Piarres Aintziart (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Eta geltokiko buruak jadanik ez zuen hitz egiten, ez zuen egiten arnasots eta ufa besterik, espaloira begira zegoen, Hubižcka maniobraburuaren bizkarretara. [Zorrotz begiratutako trenak, Bohumil Hrabal / Fernando Rey (Alberdania-Elkar, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Gau batez, marmitakoa afaltzen ari ginela – edo porrusalda, ez naiz oroitzen -, Carmiña ikusi genuen telebistan; aitari ahotik halako ufa arraro bat irten zitzaiolako konturatu ginen. [Gezurrak, gezurrak, gezurrak, Iban Zaldua (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  ufa (FlickrCC & Gaurko hitzaCC)

   
• 

  Maite 7:47 am on 2015/02/03 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  ufal 

  iz. Ur-korronte, urbildu edo urtegiko urak gainezka egin, eta normalean urperatuta ez dagoen ingurua estaltzea edo indar eta abiadura (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan ‘ufal’)

  Eibarko Euskara:

  ufal (ujal). iz. (TE). Crecida del río; inundación; lluvia torrencial; riada; aguas torrenciales. “Crecida de aguas en los ríos” (TE, 703). Ufala doia Maltzako ibaixan, iñoiz baiño hazixagua. / Laga bakian!, egualdixa ez dago gure eskuan eta eskerrak!; gure eskuan balego batian eurixa eta bestian ujala eta bestian harrixa eta bestian danak!. / Iketza egosi Eibarrera entregau burdixakin. Baten estu ibili nitzen. Banoie hogetalau zaku ta burdixakin, ta ufela! Ufela kamiñuen behera. Ta zakuek heldu ezin! Ta burdixari burtardatza hausi! Burtardatza hausi ta jo eban burdixorrek behia, ta “oin zer ein bihar ete juat nik?”. Mekolako bueltan. Atzenien burdi zaharra aitta zanak eruan Ermura, ta burdi bi ein zittuen gero! Barrixa ta beste txiki bat be bai. Ik. euri, ufalaldi, uraldi, euritte, eurizar.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  ufal. v. uholde.

  Sinonimoak: iz.
  [uholdea] : uriola, uhar, uraldi (Adorez  Sinonimoen Hiztegian, ‘uholde’)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Eibarko Euskara eta Word Reference hiztegiak):

  es crecida del río; inundación; lluvia torrencial; riada; aguas torrenciales
  fr inondation
  en flood, rise, swelling
  port inundação, a cheia do rio

  Entzun:

  Ufala doia Maltzako ibaixan, iñoiz baiño hazixagua.  (Eibarko Euskara)

  

  ufal (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 7:45 am on 2015/02/02 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  ufala 

  1. zenbtz. Ugari 2. adlag.  Sobera, gehiegi, neurriz kanpo, neurriz gain.

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  ufala. “Abundancial o excesivamente. Ango jan da erana, ufala zan” Etxba Eib. “Ufala darabill dirua aspaldi onetan” Ib.

  Sinonimoak: iz. (Adorez  Sinonimoen Hiztegia)

  zenbatz. [ugari] : ugari, oparo, jori, naro; erruz, eurrez, franko
  adlag. [sobera] : gehiegi, lar, larregi, sobran, soberarik
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Eibarko Euskara eta Word Reference):

  es 1. zenbtz. (TE). abundante, mucho, cantidad. Hango jan eta erana, ufala zan. Ik. ugari. 2. adlag. (TE). Abundantemente; excesivamente. Ufala darabil dirua aspaldi honetan.
  fr 1. abondant, -e ; fécond, -e ; splendide, somptueux, -euse 2. trop, beaucoup trop
  en 1. abundant, plentiful, copious, generous; fertile, prolific 2. excessively
  port 1. abundante, muito 2. excessivamente

  Entzun:
  

  Hango jan eta edana ufala zen. (Orotariko Euskal Hiztegia, moldatua)

  

  ufala (Gaurko hitza, CC)