Gaurko hitza

Recent Updates Page 368 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 9:27 am on 2015/01/04 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  agitu 

  da ad. Gertatu, jazo. Martxoaren 25ean agitu zen hori. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.

  [gertatu]: gertatu, iragan, jazo, pasatu, heldu Ipar., suertatu Heg., igaran Zub., fortunatu beh., igaro g.e., apukatu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es acontecer, suceder
  fr arriver, survenir, avoir lieu
  en to happen, to take place
  port acontecer, suceder.

  Entzun:
  

  HURRE

  

  agitu (Gaurko hitza, CC)

  beti gertatu izan naiz jazoera larrien lekutik hurre
  ez nuen sekula pistolarik eskura bildu
  ez nuen egundo jomugarik zelatatu
  baina ez nenbilen handik urrun
  banekien orotariko biktimen faktoria ginela
  albo kaltetuak eta zuzenekoak

  beti gertatu izan naiz jazoera larrien lekutik hurre
  ez nintzen inoren heriotzarekin poztu inoiz
  baina behin edo behin
  mendeku nahiak sehaskatu izan nau gozo
  zuritu izan ditut erdizka
  taktika okerrak estrategia makurren itzalean
  laster dena konponduko zelakoari
  ezinbestekotzat nuen borroka eta minaren
  hierarkia baten sakadei amore emanda…
  ez nuen inoiz torturarik nozitu eta
  bisitetatik soilik ezagutu nituen espetxeak
  poliziak ere ez ninduen esetsi
  nerabe nintzen goiz argitsu batean baino

  beti gertatu izan naiz jazoera larrien lekutik hurre
  auzo herrietan agitu dira
  berrogei urtez gure historia urratu dutenak
  edo geure etxe ondoan
  baina asteka edo hilabeteka sailkatuta ere
  egun asko egiten dute berrogei urte artekoek
  eta ibili-ibilian ohitu egiten zara (gaizki)…
  beti hitz egin izan dut gertukoez
  nahiz askotan neuk nahi bezain aratz
  mintzatzeko entendimentu eta adore aski izan ez

  orain badakit
  niretzat egin izan dira hainbeste hileta
  niri eskainiak ziren galdeketa suntsigarri haiek
  kontrol eta hilketa guztiak niri begira antolatu ziren
  eta nigan jarritako igurikapenei zaputz egin diedan arren
  hor egon izan naiz beti
  indar handiko drama eta komedia txiki askotatik gertu bai
  baina bertan-bertan ere ez
  neure historiaren zero gunean

  Hurre, Jose Luis Otamendi (Kapital publikoa, Susa 2014)
  

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:40 pm on 2015/01/03 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  pixel 

  Ingelesezko ‘picture element’ hitzen laburtzapen fonetikoa, irudi baten ebazpen-mailaren neurria adierazteko erabiltzen dena. Irudi baten elementurik txikiena, indibidualki har daitekeena kolorea edo intentsitatea aplikatzeko edo besteengandik bereizteko hainbat prozeduraren bidez (fotografia, telebista, etab.).  (Euskalterm)

  Wikipedian:

  Pixel bat (ingelesez, picture element) irudi digital baten unitate txikiena da. Irudi digital hau argazki bat, bideo bat edo grafiko bat izan daiteke. Irudi digital bat handitzerakoan (zoom), irudi hori osatzen duten pixelak ikustea posible da, karratu txikiek osatzen dutela ikus dezakegu. Pixelak ez dira beraien artean ukitzen, irudi batean hala gertatzen dela dirudien arren. Pantaila bateko irudia pixelez osatuta dago, zutabe kopuru (“X”) eta lerro kopuru (“Y”) batez, alegia. Honi, pantaila-bereizmena deitzen zaio. Pixel baten kolorea hiru osagairen konbinazioa da: gorria, berdea eta urdina (RGB).

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es píxel, punto
  fr pixel, élément d’image
  en pixel
  port

  Entzun:
  

  Irudi digital bat handitzerakoan (zoom), irudi hori osatzen duten pixelak ikustea posible da, karratu txikiek osatzen dutela ikus dezakegu. (pixel, Wikipedia)

  

  16x16ko irudi baten pixelen irudikapena (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 8:15 am on 2015/01/02 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  errekontxo 

  interj. Zerbait edo norbaiten aurrean hiztunak bere harridura nolabait adierazteko erabiltzen duen interjekzioa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  errekontxo (V-gip). (Interj.). “Errekoño-ren eufemismoa, seguru asko. Errekontxo, gaur be eurixa” Elexp Berg. v. errekonde, 2 errekondo, errekoño. Errekontxo! Txarrikeri ori be bai?. Kk Ab II 13. Errekontxo! Eztitun sustrai makalak agiñ orrek! EgutAr 16-5-1960 (ap. DRA). Olantxe ondatuten deustazuez frenuen “oiñetako” guztiak! Errekontxo! Erkiag BatB 73. Geldi errekontxo! Arrabal txikiñian zabizelakoan zagoze? Zubk Egan 1969 (1-3), 102.

  Sinonimoak: iz.
  [harridura adierazteko interjekzioa] : arraio, arraiopola, arranopola 

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es interj. (herr.) ¡caramba!, ¡caray!
  fr excl (sorpresa) ça alors!;
  en excl wow!, good grief!, heavens!, good heavens!, good gracious!
  port excl caramba!, puxa!

  Entzun:
  

  Errekontxo! ez ditu sustrai makalak hagin horrek.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  

  errekontxo (Pixabay, CC0 Public Domain & Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 1:33 pm on 2015/01/01 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  urteberril 

  iz. Urtearen lehen hila (31 egun). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘urtarril’)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  urteberril (G-bet ap. A). Enero. “Janvier, urtharila, urtarilla, […] urteberrilla” Vin RIEV 1910, 33. v. urtarril. Urteberril: urteberri-illa esan nai degu. EgutAr (ap. DRA).

  Sinonimoak: iz.

  [urtearen lehen hila]: urtarril, ilbeltz [G-N], izotzil [Naf. g.e.] (UZEIren Sinonimoen Hiztegian, ‘urtarril’)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es enero
  fr janvier
  en January
  port janeiro

  Entzun:
  

  Urteberril hartan erabaki zuen gauza asko aldatuko zituela bere bizitzan.

  

  urteberril (Wikimedia Commons & Gaurko hitza CC)

   
• 

  Maite 10:50 am on 2014/12/31 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  urtezahar 

  iz. (maiusk.) (eskuarki egun izena ondoan duela) Urtearen azken eguna. • Urtezahar-gau. Urtezahar-eguneko gaua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  

  [Urtezahar-egun] : (maiusk.) Urtezahar(-egun), Gabon zahar (egun)
  [Urtezahar-gau]: (maiusk.) Urtezahar-gau, Gabon zahar gau

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (maiusk.) (eskuarki egun izena ondoan duela) día de Nochevieja
  fr iz. (egun izena ondoan duela) dernier jour de l’an
  en iz. (maiusk.) (eskuarki egun izena ondoan duela) New Year’s Eve
  

  Entzun:
  

  

  Agur 2014!
  (Irudia: anasmiler1.blogspot.com)

  Agur, agur Urte Zaharra

  Agur, agur urte zaharra
  joan zaitez lotara.
  Sasoia dozu ta zoaz
  atsedendutera.

  Zatoz, zatoz urte barri
  urte barri ongi etorri
  Egizko zorun osoa
  guretzat ekarri.

  Agur, agur Urte Zaharra, Gernika-Lumoko berbalagunak
  [Muxika inguruan Urte Zaharrari agur egiteko abesten duten kantua]

  Entzun kantua Jon Enbeitaren ahotsean:

   
  HITZ ZAKUA
   
  Onda Vascako HITZ ZAKUAn ere, gaur Urtezahar eta Urteberri hitzei buruz aritu gara:

   

  Onintza Enbeitak bidalitako bi audioak ere sartu ditugu HITZ ZAKUAn. Haren aitaren ahotsean entzun ditzakegu, Agur, agur Urte zaharra eta Urte barri. Mila esker bioi!!

   
• 

  Maite 10:06 pm on 2014/12/30 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  erdaindu 

  du ad. 1. Zerbaiti muturra moztu. 2. Zakilaren prepuzioa moztu.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.

  [ingurebaki]: zirkunzidatu zah., ingurebaki Ipar. g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) circuncidar (2) recortar, cercenar
  fr circoncire
  en to circumcise
  port (1) circuncidar (2) cercear

  Entzun:
  

  Erizainak eta osabak pixka batez zer egin pentsatu zuten: urratua aprobetxatuz Imanol erdaindu eta mottoa osorik kendu ala mottoa josi eta bere horretan utzi sendatzen. [Onan, Aitor Arana (Txalaparta, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Erdaingabea, hau da, bere zakil-muturra erdaindu ez duen gizasemea, bere herritik baztertua izango da, nire ituna hautsi duelako. [Agindutako lurraren bila I, Jose Antonio Mujika (Erein, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  Erdainkuntza egina duen zakil bat, lasai eta tente dagoela.
  (Wikimedia Commons)

  

  Erdainkuntza egin gabeko zakil bat, lasai eta tente dagoela.
  (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 10:37 pm on 2014/12/29 Permalink | Reply
  Tags: O ( 147 )   

  ostilamendu 

  iz. Etxeko altzari, tresna eta jantzien multzoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal hiztegia

  ostilamendu (BN-mix ap. A; -ill- SP > Dv, Lar, H, que cita a Leiçarraga), ostoilamendu (-oill- SP). Etim. Préstamo románico; cf. nav.-arag. ostilla, ostillamenta, etc.

  Menaje. “Aderezo de casa, menaje” Lar. “Menaje de casa” Ib. “Ajuar, menaje” A. Ezpa nolatan nehor sar ahal daite borthitz baten etxera eta haren ostillamendua pilla, baldin lehen esteka ezpadeza borthitza? Lç Mt 12, 29 (He haren armak eta haren gauzak, TB onthasuna, Hual ontarzunak, Dv, Leon puskak, Ip hatiak, Ol atuxak, Or gauzak). Bere ostillamendua etxean badu, ezalbeiledi iauts haren eramaitera. Lç Lc 17, 31 (He mubleak, TB menaiua, Dv tresnak, Brunet bere aldagarriak, Ol atuxak, Or bizitze-tresnak, Ker, BiblE bere gauzak).

  Sinonimoak: iz.
  [ostilamendu] : aldera, tresneria (Labayru Ikastegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (BN) ajuar, menaje
  fr trousseau, ménage
  en household items, trousseau
  port enxoval; utensílios de cozinha

  Entzun:
  

  Eta horrela, batuketaz batuketa, jantzi, liburu, ostilamendu, bitxi, etxe eta bestelako ondasun txikiagoen balioak batuta, 67.380.547$70etan finkatu zuen Napumoceno jaunak bere aberastasuna. [Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua, Germano Almeida / Bego Montorio (Txalaparta, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  ostilamendu (preciolandia.com)

  ostilamendu (todocoleccion.net)