Gaurko hitza

Tagged: B Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 7:48 am on 2013/10/09 Permalink | Reply
  Tags: B   

  bernazaki 

  

  bernazaki (Wikimedia Commons)

  iz. 1. Gizakiaren hankaren belaun azpiko zatiaren aurrealdea. 2. Ik. tibia.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  bernazaki (Lar, Dv (G), H), bermazaki (Hb ap. Lh, H (-khi)).

  1. Pantorrilla. “Pierna” Lar. “(A la mala) costumbre quebrarla la pierna, oitura gaistoari bernazakia autsi” Ib. “Berne-a ou bernazaki-a (G), jambe” Dv. “Muscle des jambes. Bermazakhiak nekhatu artean, jusqu’à l’épuisement des forces des jambes”

  2. (V, B; Deen I 101, Lar, VocB, A DBols), bernatzaki (V-ger; SP, A DBols), bermatzaki (L-ain; Urt Gram 19), bermazaki, bernanzaki (Añ), berdantzaki (V-ger), permatzaki (SP). Ref.: A (bermatzaki, bernatzaki); A Apend (berdantzaki); Iz ArOñ. Tibia, espinilla.

  3. bermatzaki. Apoyo, puntal.

  4. “Bermazaki (L-côte), palanca” A.

   

  Sinonimoak:  iz. Bizk.
  [berna-mamia] : g.e., berna-mami
  [bernako hezur nagusia] : berna-hezur, hanka-hezur, tibia (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

   

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) Anat. espinilla (2) batez ere B. tibia
  fr tibia
  en shin
  port (1) canela (2) Anat. tíbia

   

  Entzun:
  

  Mukuru beteta, dutxa itxura zeukan lekuak lehen begiratuan, eta haren egurrezko zoru labainkorrean pausatu ninduten, nire aurka estutu eta zapaltzen ninduten hainbat oin, aztal zornetsu, orpo eta bernazakiren erdian; gutxi-asko, espero nuena. [Zoririk ez, Imre Kertész / Urtzi Urrutikoetxea (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:16 am on 2013/10/05 Permalink | Reply
  Tags: B   

  burdin-elorri 

  iz. Burdin hari ziztaduna. 

  Sinonimoak: iz.
  [burdin hari ziztaduna] : alanbre-hesi (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es alambrada
  fr barbelés (fpl)
  en barbed-wire fence
  port arame farpado loc sm

   
• 

  Maite 7:41 am on 2013/09/23 Permalink | Reply
  Tags: B   

  barrabil 

  iz. Gizonezkoaren eta oro har ugaztunen bi testikuluetako bakoitza. • barrabil–zorro. Eskrotoa.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  iz.
  [koskabiloa] : koskoil Ipar., koskabilo beh., potro beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) testículo (2) criadilla (3) (batez ere pl.)(arrt.) huevos, cojones
  fr testicule
  en testicle
  port (1) testículo (2) colhões, peito

  Entzun:
  

  Zenbat eta barrabil txikiagoak eduki gizonezko batek, hau da, zenbat eta testosterona gutxiago ekoitzi, orduan eta txeratsuagoa izango da seme-alabekin.[Barrabilak, Idurre Eskisabel (Berria, 2013-09-19)]
  

  barrabil (Wikimedia Commons)

  barrabil (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 8:03 am on 2013/09/10 Permalink | Reply
  Tags: B   

  basitu 

  dio ad. Busti.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko euskal Hiztegian:

  1. “Ensuciar” Lar. Cf. 1 basi. “(V), embadurnarse” A.

  2. (AN-larr; A Apend). Mojar(se), empapar(se); bañar(se). “Calarse” A Apend. “Basitu, pasarse por la humedad. Aurtengo eurite onek artoak eta gariak basitu ditu” Asp Leiz. Errege, eure eskuetan artu eikek neure odolaz bustiriko lur-zati bat eta beraz begia basitu-ezkero, osatuko iak. A Ezale 1897, 110b. Eman ere zidan gogoak basialdi bat artzea, aditu bainun basitu izena artatik zetorrela grekoan balaneion, barneko kezka aizatzen dulako. Basiturik ere len bezala gelditu nintzala aitortzen diot Zure errukiari. Or Aitork 237. Aruntzago derama / ondasunen mendira, / egarria, basituz, / kentzen dun iturrira. “Del gozo fiel las baña”. Or in Gazt MusIx 93.

  3. (V ap. A), bazitu (V-ger ap. A; A DBols), bazi (V-ple ap. A). “Untar, rebañar platos, etc.” A.

  4. (Sust.). “Basitu bat artu, tomar un baño” (G-to) Or Eus 334n.

  Sinonimoak: ad. (Adorez Sinonimoen Hiztegia eta Labayru Ikastegia)
  [busti] : busti, uieldu, blaitu, urase, iboildu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
  [platera garbitu] : basia egin 

  Beste hizkuntza batzuetan (Labayru Ikastegia eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) mojar(se), empapar(se); embadurnar(se) (2) untar, rebañar, impregnar
  fr (1) se mouiller,  s’imbiber (de, de), être trempé., se barbouiller (2) tartiner, finir, vider, (con pan) saucer
  en (1) be drenched, be soaked (2) get covered with, cover oneself with
  port (1) molhar-se, embeber-se, empapar-se,  besuntar-se, lambuzar-se (2) untar, limpar

  Entzun:

  Harrosko hogeitabost urte inguruko gazte bat zen, argala, eta ilea atzeraka orraztuta eramaten zuen, kizkurtuta buru gainean, gominaz basitua lokietan eta atzean gandor moduko bat eginez, iparraldeko aza-kirtenek eta Trastevereko guapoek bezala. [On Camillo, Giovanni Guareschi / Koldo Biguri (Ibaizabal, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Ogiz basitu zuen platera.

  basitu (FlickrCC, XavMP)

  basitu (FlickrCC, agu²!)

   
• 

  Maite 7:56 am on 2013/09/09 Permalink | Reply
  Tags: B   

  buhame 

  iz. 1. (Ipar.) Ijitoa. 2. (pl.) Zuberoako maskaradako pertsonaiak. Lau dira eta zurezko ezpata daramate.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [ijitoa]: motxaile, ijito (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) gitano, -a (2) personaje de la mascarada suletina
  fr (1) bohémien, -enne (2) personnage de la mascarade souletine
  en Gypsy, Gipsy
  port cigano(a)

  Entzun:
  

  Etorkizuna iragar zezakeela, hirian izandako zirku batean lan egiten zuen buhame batek azaldu ziola sekretu handi hura. [Traizioak, Iban Zaldua (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  X. mendean utzi behar izan zuten ijitoek lurraldea, Indiaren ipar-mendebaldean, islamdarrengandik ihes, eta eguzkiari segitu zioten, kurduen lurretan barrena, Europako erdi eta hego-ekialdeko herrietan egokitu arte. Garai hartan gorpuztu zen Egiptotik heldu zirelako ustea, horregatik ijito izena. XV. mende hasieran abiatu ziren Europako mendebaldeko lurretara eta buhame deitu zieten orduan, Bohemia aldetik heldu zirelako. Beste herri askotan bezala, ikusminez hartu zituen Euskal Herriko jendeak, bitxiak, zorrotzak eta lan batzuetan arras trebeak zirelako.  [Ijitoak eta buhameak, Joxean Elosegi (Euskaldunon egunkaria] (Ikasbil.net)

  buhame (DevianArt, CC)

  buhameak Barkoxeko maskaradan (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 10:04 am on 2013/09/08 Permalink | Reply
  Tags: B   

  bizkar-zorro 

  iz. Zaku-antzeko poltsa, sorbaldetatik zintzilik bizkarrean eramateko goitik beherako bi uhal dituena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

   
• 

  Maite 1:43 pm on 2013/09/07 Permalink | Reply
  Tags: B   

  beinke 

  interj. Esan denaren egiatasuna edo harekiko adostasuna azpimarratzeko edo baiezko erantzuna indartzeko esaldia.(Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: interj.
  [adostasuna azpimarratzeko]: bai horixe!,  baizez, hori esan (Elhuyar Hiztegia eta Labayru Ikastegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es en efecto, así es; ¡ya lo creo!, ¡y tanto!
  fr celui-là même, celle-là même, cela même, justement
  en that’s it, it certainly is, that very (thing); precisely, exactly; yes, it is
  port nem fale!, com efeito, efetivamente