Gaurko hitza

Tagged: K Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:48 pm on 2017/04/01 Permalink | Reply
  Tags: K   

  kukutxeztul 

  iz. Med. Kukurruku eztula. Txikitan hil ziren hiru seme-alabak: kukutxeztulaz bat, elgorriaz bigarrena, eta difteriaz hirugarrena. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  kukutx-eztul. v. kukurukutx-eztul.

  kukurukutx-eztul (Gc, AN-5vill ap. A), kukurutx-eztul, kurkutx-eztul (G-to ap. Iz To), kukutx-eztul (G-to ap. A e Iz To).

  “Tos ferina” A. v. KUKURRUKU-EZTUL. Larogei urtetan ospelak? Oraindik kukurutxeztula ta txitxareak sortuko zaizkitzu. JAIraz Joañixio 151.

  Sinonimoak: iz.
  

      [kukurruku-eztula]: kukurruku-eztul  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Med.) tos ferina
  fr iz. (Med.) coqueluche
  en iz. whooping cough
  port iz. Med coqueluche

  Ekingo diogu berriz ere kukutxeztularen aurkako txertoa haur guztiei jartzeari, eta atzeraeraginezko izaerarekin. @osakidetzaEJGV

  

  kukutxeztul (Gaurko Hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:40 pm on 2017/02/26 Permalink | Reply
  Tags: K   

  karatoxaldi 

  iz. 1 iz. Ipar. Orraztaldia. 2 iz. Ipar. Jipoia. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.
  [jipoi] : astinaldi, astindu, astinketa, jipoialdi, mizpira-salda Ipar., panpaldi Ipar., zafraldi Ipar., pasada Heg., zanpaldi Ipar./Naf. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Ipar.) cada vez que se almohaza, rasquetea o rasca el pelo de las caballerías (2) iz. (Ipar.) zurra, paliza, tunda, somanta
  fr (jipoi) iz. raclée, volée, coup
  en (jipoi) iz. beating
  port (jipoi) iz. surra, sova

  Sekulako karatoxaldia!

  

  karatoxaldi (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:17 pm on 2017/02/13 Permalink | Reply
  Tags: K   

  kask 

  onomat. Kolpearen onomatopeia. Harri koskor bat botaz, leihoa kask jo zuen. kask-kask onomat. Atea jotzean ateratzen den hotsaren onomatopeia. Atea kask-kask jo nuen. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1 kask (G-to, S), kaxk, kax, kas, kaisk. Ref.: A; Lrq.

  (Onomat. de un golpe). “Onomat. del encuentro y choque inesperado de dos personas, carros etc.” A. Kask! Arria lurrean zenean puskatu. A. Etxeberri in Onaind MEOE 446. Ostiko bat begitartera kask eman lezoken etsairik azkarrenari. HU Aurp 199. Atz nagosiko oskol edo atzazalaz kaisk estanda eragiñ edo lertu [zorria]. A Ezale 1897, 209b. Kask, uspel bat ederra biltzen zuen kopetan. Barb Sup 41. Makila berezi batekin, kaxk, jotzen du ura. Barb Leg 22. Kask! Firritx! Baratzen gira, iziturik. JE Ber 45. Makhil luze hura hartzen du bi eskuz eta kask! gain-behera Murtutsi. Lf Murtuts 11. Uste gabean kas, Franzisek mai artan utzi zuen erlojua lurrera. Izeta DirG 115. Arri koxkor bat boteaz leioa kax jo zuan. A. Zavala Auspoa 63-64, 34. Bastoiarekin kaxk! jotzen zuan. JAzpiroz 41. Otoitzak ikasteko ta ondo esateko ardurarik artzen etzuanari, kaxk! emango zion zigorrarekin. AZink 31.

  (Onomat. de una acción súbita). Zarana ustu zuenean, kaxk! urren zen arresi batera zapart egin ta burua ostu zuen (B). A EY II 317s. Makilla inguratu zioten zegoan tokira, ta, kask!, kozka egin zion da eutsi. JAzpiroz 139. Txerriari isatsa, kask!, moztu nion. Zendoia 29.

  2 kask (Bera). Neol. creado por Arana Goiri en 1896 (AG 826).

  Nombre de la letra k. v. 1 ka.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es onom. onomatopeya de golpe o choque, toc
  fr (onomatopeya) toc
  en (en puerta) rat-a-tat!, knock, knock!

  Harri koskor bat botaz, leihoa kask jo zuen.   (Hiztegi Batua)

  

  kask (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:55 pm on 2017/02/08 Permalink | Reply
  Tags: K   

  kako 

  iz. kako 1 iz. Pieza okertua eta, askotan, punta-zorrotza, zerbait zintzilikatzeko, edo zerbaiti eusteko edo heltzeko erabiltzen dena. Kakoan eseki. Harako kako hartatik zintzilika ezazu jaka. Kakoa sartuz, orbela du ateratzen. Bastako kakoak. Olagarroetarako kakoak. Burdin kakoa: burdinazko kakoa. 2 iz. Haga kakoduna, gaztainak eta kidekoak eraisteko erabiltzen dena. 3 iz. Su armetako katua. Fusila jasota, hatza kakoan zuela. 4 (Izenondo gisa). Kakoaren itxurakoa. Aurpegi zurbila, sudur kakoa. || kako-mako Amarruzko itzulinguruak. Gezur zuriz eta kako-mako bihurriz bereganatu zuen. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [gantxoa]: kroka, mako, pintza, krako Ipar., arpeu g.e., gantxo g.e.

      [su-armetako atala]: katu

      [parentesia]: pl.mako pl., parentesi pl.

  kako izond.

      [kakoduna]: kakodun, makodun

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. gancho; garfio (2) iz. colgador (3) iz. (Arm.) [su-armarena] gatillo (4) iz. (Kir.) [saskibaloian] gancho (5) iz. paréntesis (6) izond. ganchudo, -a, con forma de gancho
  fr (1) iz. crochet, croc (2) iz. [su-armarena] détente (3) iz. [zeinua] parenthèse (4) izond. crochu, -e
  en (1) iz. hook; [fishing, sailing] gaff (2) iz. [su-armarena] trigger (3) iz. [saskibaloian] hook shot

  Paretako kako batean dago zintzilik Maiteak zeraman soinekoa Paul D-k lehenbizikoz ikusi zuenean. [Maitea, Toni Morrison / Anton Garikano (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  kako (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:56 pm on 2017/02/07 Permalink | Reply
  Tags: K   

  karraju 

  iz. Korridore. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (Labayru Hiztegia)
  

  [korridore] : korridore
  [enkatxo] : enkatxo
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Labayru eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (1) (B) pasillo (Frec. ref. al que en los caseríos va de la cuadra a la cocina.), corredor, tránsito (2) encachado de probaderos
  fr iz. corridor, couloir
  en iz. corridor
  port iz. corredor

  Txirrina jotakoan norbaiten urratsak barruntatu nituen ateaz bestaldeko karrajutik hurbiltzen.  [612 euro, Jon Arretxe] (Erein, 2013)

  

  karraju (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 9:28 pm on 2017/01/26 Permalink | Reply
  Tags: K   

  kaskazuri 

  adj. Ile-zuria. Aitona kaskazuriak. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  kaskazuri (G-bet, AN-gip), kaskozuri (Lh). Ref.: Garbiz Lezo 52.

  1. “Persona de pelo blanco” Zt (comunicación personal). Cf. Kaskazuri (Or Eus 301), apodo de un hombre anciano. Siaskatxoari eragiñaz / aitona kaska-zuria. I. Otamendi in Onaind MEOE 1084. Aiton kaskazuri danak. In PE 16. Orai buraso aitatxitu eta amatxitu kasko zuri edo pelatu bilakatuak. Larre ArtzainE 237.

  2. kaskozuri. Calvo. v. kaskasoil. Hoa, kaskozuri, hoa! (4 Reg 2, 23). Zerb IxtS 66 (Dv khartzoil, Ol, Ker, BiblE burusoil).

  Sinonimoak: izond. beh.

      [ile-zuria]: ile-zuri (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (lgart.) de pelo blanco/cano
  fr chenu, -e ; blanc, blanche
  en white-haired; grey-haired, gray-haired
  port grisalho(a)

  Nonbait, begitan hartu zenuen gela barrenean eserita zegoen agure kaskazuri bat, haren gorbata gogoko ez zenuelako alegia, eta horixe aditzera eman nahi izan zenion. [Hona hemen gu biok, Dorothy Parker / Mirentxu Larrañaga (Alberdania-Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  kaskazuri (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 6:05 pm on 2017/01/17 Permalink | Reply
  Tags: K   

  kilikatu 

  1. du ad. Kilika egin, kilimatu. 2. da/du ad. Gorputzaren edo gogoaren zernahi ahalmenen susperraldi bat eragin; eragin horren ondoriozko egoeran gertatu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [kilika egin]: kilika egin, kili-kili egin, kili egin Bizk., kilimatu Gip.

      [kitzikatu]: akuilatu, haizatu, hots eman, kinatu, narritatu, tarritatu, tentatu, zirikatu, aholkatu Ipar., huiatu Ipar., kitzikatu Ipar., xaxatu Heg., zitatu Bizk., atitxatu Zub., axekatu g.e., narrikatu g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. hacer cosquillas, cosquillear (2) da/du ad. excitar(se), incitar, estimular; tentar
  fr (1) du ad. faire des chatouilles, chatouiller (2) da/du ad. (s’)exciter, inciter, pousser, stimuler
  en (1) du ad. to tickle (2) da/du ad. to excite, to stimulate, to incite, to drive
  port (1) du ad. fazer cócegas (2) da/du ad. incitar, estimular; tentar

  Gasteizko IKAren leloa, aurten, “el euskera me kilika da”. Leloa erabilita, haien ikasleek Facebook-en #eleuskeramekilika bideo txapelketan parte hartu dute. Gaur izango da sari banaketa.

  

  kilikatu