iz. (B) Izotza.Â
Sinonimoak:Â iz. Bizk.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. (B) hielo, helada
fr iz. glace
en iz. ice
port iz. gelo
Ura lei eginik dago txarroan. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
lei (Gaurkohitza, CC)
iz. (Ipar.) Lapa-belarraren fruitu arantzatsua. Lapatina bezala lotzen den gauza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Orotariko Euskal Hiztegia
lapatin (B, S (-thiñ); H), lapatina (AN-gip-araq, B, BN-arb, S (+ -ph-); Chaho (-thiña), T-L), lafatina (-ñ- Lh), lapati (Sal, R-uzt). Ref.: A (lapati, lapatiña); Lh (laphatin, lafatiña); Izeta BHizt; Gte Erd 74.
1. “Lapathina, patience, parelle, rumex patientia” H. “Bardana (bot.). Lapatia da belar latz bat, betaren gisakoa, baia mearrago ta bastoago, zain-luzea” A. “Agrimonia, hierba de hojas anchas, medicinal para curar llagas” Ib. “Bardane, herbe aux teignes” Lh. “Gure landa dena lapatinez betea dago” Izeta BHizt. “Belar orri lapatina deitzen diote (B)” Gte Erd 74. “Lapatiña, osto-luze, zain-gorri. Azelga bezela tontortzen da. Udaberrian osto ttiki luziak, udan altu-altu” (AN-gip). Sugeak bat ausikia zuelarik, biziki erremedio huna zela lapatin hostoaren jusa. Etchebarne 60.
2. “Lapatin (L-ain, BN-arb-baig), fruto de la bardana” A. Bainan zer zuen gizon bitxi horrek bera baino gazteago bati lapatina bezala lotzeko? “Bardane”. Ardoy SFran 105.
3. (Dv -> A). “(Adj.), amateur de discussion, de tracasseries” Dv. “(L?, BN?), bullanguero, trapacero (Dv ms.)” A.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. (Ipar.) fruto de la bardana
fr fruit de la bardane
en fruit of the burdock
Gure landa dena lapatinez betea dago, Izeta BHizt. (Orotariko Euskal Hiztegia)
lapatin (Pixabay, CC0 Public Domain)
Laurogeitik gora, laurogeitaka.
Orotariko Euskal Hiztegian
laurogeitaz, larogeitaz. Ochenta y tantos. v. laurogeitaka. Berak be larogeitaz urtiak eukazala. Gerrika 245.
Sinonimoak: iz.
[laurogeitaz] : laurogeitaka (Orotariko Euskal Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es ochenta y tantos
fr quatre-vingts et quelques
en eighty somethings
port oitenta e poucos anos
Osabak laurogeitazak urte ditu eta ez dauka lotsarik ezer esateko eta inori esateko. Ezequielen haria, Unai Elorriaga
lauregeitaz (Pixabay, CC0 Public Domain)
iz. (Heg.) Liburu handia eta lodia. Mila orrialdeko liburukotea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Orotariko Euskal Hiztegian
liburukote. Aum. de liburu. “Egundoko liburukotia da UZEIko dikzionarixua” Elexp Berg. En DFrec hay 3 ejs.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. (Heg.) mamotreto, libro de muchas hojas
fr iz. despec (libro) pavé
en iz. (=libro) hefty volume
port iz. despec (libro) tijolo
Ikasle saldo bat sartu da une honetantxe, besoetan liburukote eta fotokopiak gainezka; batzuk ile luzea uzten ari dira; nerabezaro osoan, eta hogei urtetan ondo sartuxeak arte, haien izaera babestuko duen sahatsa. [Urregilearen orduak, Pako Aristi (Erein, 1998)] (Ereduzko Prosa Gaur)
liburukote (Pixabay, CC0 Public Domain)
iz. Trabatuta dagoen hoditik oztopo egiten duena kentzeko erabiltzen den gailua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. desatascador [aparato]
fr débouchoir
en plunger, plumber’s helper EEUU
port desentupidor m (de pia)
Arlekina izanagatik ere, harrizkoa zirudiela pentsatu zuen Karmelek, zeren behin teila bat erori zitzaionean, ez baitzitzaion ile bat ere higitu, ezta betileak ere, eta beste batean berari bezala arlekinari ere gauzak (maleta bat, bi libragailu eta pare bat zapata zahar, zehazki esateko) bota zizkioten arren, ez baitzuen zirkinik ere egin. Â [Kartografien eta mikrobio narratiboen artean, Amaia Iturbide (Maiatz, 2013)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)
libragailu (Pixabay, CC0 Public Domain)
 iz. GEOL. Lurrazalaren higidura edo astinaldi bortitza, lurrazalaren barneko puntu batean (hipozentroan) gertatutako perturbazio baten ondoriozko uhinen hedapenak eragindakoa. Hipozentroari lurraren gainazalean dagokion puntua epizentroa da. Lurrikaren indarra eskala batzuen bidez neurtzen da (Mercalliren edo Richterren eskalak, adib.). (Jarraitu irakurtzen Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan)
Sinonimoak:Â iz.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. terremoto, temblor de tierra; seÃsmo, sismo, movimiento sÃsmico
fr iz. tremblement de terre ; séisme
en iz. earthquake, quake
port iz. terremoto
Ekuadorren 18:58 zirela gertatu da dardara, Manabi probintzian. Sei orduz izan dira lurrikara gehiago, 2,5 eta 5,3 gradu artekoak. Ekuadorreko Sismologia Institutuak ez du baztertzen, beraz, dardara gehiago izatea. Egoera bereziki “konplexua” da Pedernalesen, epizentroa izan den lekuan, erreskate taldeek lanak izan baitituzte bertara iristeko. [272 lagun hil dira Ekuadorren izandako lurrikara batean, Berria.eus (Mundua, 2016-04-18 )]
Argazkia: Berria.eus
iz. Aztarna, arrastoa, batez ere higituz doan zerbaitek (untzi, hegazkin, kometa, etab.ek) uzten duena. Gurpilaren lorratza lokatzetan. Txaluparen lorratza aintzirako ur geldietan. • ihes-gasen lorratz. AERON. Erregaiaren errekuntzaren ondorioz ur-lurrinezko eduki handia daukan ihes-gasa hoztean airean eratzen den kondentsazio-lorratza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â iz.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es huella, rastro, pista, vestigio
fr trace, vestige, piste
en track (usually pl); trace; [oinarena] footprint, print (usually pl)
port rastro, rasto
Eta baten batek bere aldia egin, altxatu eta alde egiten badu, airean tristura lorratz bat uzten duela esan daiteke. [Romain zen bere izena, Joxean Agirre (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
lorratz (Pixabay, CC0 Public Domain)
Reply