adj. laingo g.er. Adinakoa. Lekutxo bat, ardi pare bat gordetzeko laingoa. (Hiztegi Batua)
Sinonimoak: adj.
[laingo] : adinako (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) semejante a (2) tanto como
fr (1) semblable à (2) autant que
en (1) similar to (2) as much as
port (1)Â semelhante a (2) tanto como
Lekutxo bat, ardi pare bat gordetzeko laingoa. (Hiztegi Batua)
laingo (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
adb. Eskumuturraz eta eskuaz, besoa inon bermatu gabe indar eginez; inoren laguntzarik gabe, norberaren lanaz. Leban jaso du. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
LEBAN (V-m ap. A). A pulso. “Leba (V-m), pulso. Leban jaso, levantar a pulso” A.
Sinonimoak: adb.
[leban] : pultsuan (Elhuyar Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es a pulso
fr à bout de bras loc adv
en (sin apoyar el brazo) freehand
port a pulso
Leban altxatu du pisua.Â
leban (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)
adj. Lgart., Beh. Apetatsua, lainezaz betea. (Hiztegi Batua)
Sinonimoak: adj.
[lainezoso]: (Lgart.) (ikus apetatsu) caprichoso/sa, antojadizo/za. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Labayru eta Word Reference hiztegiak):
es izond. (lgart.) orgulloso, -a, fanfarrón, -ona, arrogante; caprichoso, -a; consentido, -a, mimado, -a
fr izond. fier, orgueilleux, arrogant; capricieux, -euse
en izond. capricious; full of whims; unpredictable; proud, vain, conceited
port izond. (lgart.) orgulhoso, -a; fanfarrão, -ona; arrogante
Zer zarete idazleok idazkaririk gabe? Ume lainezoso galanioso apetoso patetiko batzuk, besterik ez… Â [Terra Sigillata, Joxe Austin Arrieta (Txalaparta, 2008) Orr.: 406] (Ereduzko Prosa Gaur)
lainezoso (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
ad. da/du ad. Laineza hartu edo eman. Nadal saria edonor lainezatzeko modukoa da, baina ez nintzen haizatu. (Hiztegi Batua)
Sinonimoak:Â ad.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es da ad. envanecerse, enorgullecerse, volverse arrogante/presumido
fr s’enorgueillir, être fier de loc
en become vain, feel proud, feel pride
port inchar-se, orgulhar-se de algo
Nadal saria edonor lainezatzeko modukoa da, baina ez nintzen haizatu. (Hiztegi Batua)
lainezatu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
adj. Lotsagabea. Ik. lotsa galdu. Ematxar lotsagaldua! Lotsagaldua izan arren, beldurti eta koldarra zen. Begirunez jantzi zaitez, ez lotsagalduen antzera. Nahitaez lotsatuko da denik eta lotsagalduena ere. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
lotsagaldu, lotzagaldu.
Desvergonzado, descarado, insolente. Cf. LOTSA GALDU. v. lotsagabe. Lotsagalduak […] ta gaisto itxura andikoak izan arren, etziran barrutik gaistoak. Ag Kr 171. Lotzagalduak eztauko ezeren ardurarik. Echta Jos 66. Lotsa galdurik ezta / gure tartian. AzpPr 75 (v. tbn. 76). Begirunez jantzi zaitez, ez lotsagalduen antzera. ArgiD 46. Lotsagaldu bat izan arren, beldurti eta koldarra zen. Mde Pr 179. Ematxar lotsagaldua! Etxde JJ 126. Ez dezula lotsa-galduen bearrik. MAtx Gazt 69. Lagun lotsa-galduren batek. Ib. 23. v. tbn. Or Eus 18.
Sinonimoak:Â izond.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es izond. sinvergüenza; desvergonzado, -a; insolente; descarado, -a
fr izond. dévergondé, -ée ; insolent, -e ; osé, -ée
en izond. insolent; rude; disrespectful; cheeky (inf)
port izond. sem-vergonha; desvergonhado(a), descarado(a)
Nahitaez lotsatuko da denik eta lotsagalduena ere. (Hiztegi Batua)
lotsagaldu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
iz. Utzikeria. Bistan da badela han ere zenbaiten aldetik euskararen aldeko lazakeria edo alferkeria. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
lazakeria. v. laxakeria.
laxakeria, lazakeria. Negligencia. Agian ez diogu ondoko egunetan ahantzaraziko… sobera lazatuz. Lazakeria batere, batere ez doako girixtinoari! Herr 27-2-1958, 1. Bixtan da badela han ere zenbaiten aldetik euskararen aldeko lazakeria edo alferkeria. Larre ArtzainE 299.
Sinonimoak:Â iz.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. (Ipar.) laxitud, negligencia
fr iz. relâchement, négligence
en iz. laxity, laxness, slackness; negligence, malpractice
port iz. lassitude, negligência
Bistan da badela han ere zenbaiten aldetik euskararen aldeko lazakeria edo alferkeria. (Hiztegi Batua)
lazakeria (Argazkia: elcorreo.com)
iz. Bizk. Egoera nahasia; gatazka, borroka. Langile arteko haserre, gorroto, lazka eta borrokak. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
1 lazka (V-oroz-m ap. A).
1. Enredo, turbulencia, conflicto. Tr. Documentado en textos occidentales desde finales del s. XIX. Euki gura dabenak / surrakaz bakea / inoz bere eztau bear / astindu lazkea. Azc PB 135s (in Ur PoBasc 189 ez dau biar astindu / iñoz gauza loirik). Zer zan ango lazka ta matasea! Ag AL 27 (v. infra LAZKA-MATAZA). Rusiak eztau nai, gaur-egunean beintzat, iñogaz lazkarik edo nasterik. A Ezale 1899, 16a. Nik eztakit zenbat tresna, ele, gizadi ta lazka ikusi nituan enparantzarako bidean. Ag G 83. Antxen izaten da lazka ta iskisalda! JKort EuskOl 1931, 36. Langille arteko asarre, gorroto, lazka ta burruka oneik. Eguzk GizAuz 154. Alkar ezin aituta, eztabaida ta lazkea sortu ziran batzar aretan. Ib. 69. Yainkoren batek-edo, lauso gaizto batek yota, lazka bigurria sortu dute len ere errukarri ziranok. ‘Funesta rivalidad’. Zait Sof 116. Lazka ontan nasturik nora yoko dut itz billa? Ib. 42. Jarri ete dot nik neure burua lazka onetan? Erkiag BatB 191.
2. Susto. “Demonio Itsusia! Ura lazka eman zidan (AN-5vill)” Gte Erd 278.
2 lazka.
“Gasto, dispendio” BeraLzM. Cf. 3 lazkatu (2). Lazkak edo eralgiak berriz (gastuak) izugarriak izan bear dira, ain toki urrutietatik orrenbeste lagun narratzen. Ayerb EEs 1915, 157. Iyeki bakoitzaren saneurriyak 1,50 laurlekotik 2,50-ra bitarteko gora-bera izango du, argitalgundiaren lazka zenbatekua dan alaxe. EEs 1916, 233.
3 lazka. v. 3 lazkatu.
Sinonimoak: iz. Bizk.
[istilua]: ahakar, anabasa, birrinbili-barranbala, demanda, errieta, errietaldi, etiketa g.e. , gorabehera, iskanbila, istilu, kimera, lipizta, liskar, liskarraldi, mokoka, mokokaldi, tirabira, tirabirako, zalaparta, zaparrasta, aharra Ipar., eskatima Ipar., karmañola Ipar., kasaila Ipar., tarrapata Ipar., xaribari Ipar., astrapala Bizk., baraila Bizk., droga Bizk., ardaila Gip., matxetin Gip., sesio G-N, kalapita Ipar./Naf., bilaxka Zub., armonia beh., desditxa beh., matrikula beh., atarrapuzka g.e., ausiabartza g.e., liskarreria g.e., zirriparra g.e., ahaka zah., ateleka zah., matraka Bizk. beh., okasio Gip. beh., haparka Ipar. g.e., despita Gip. g.e., biahore Ipar. zah., debadio Ipar. zah., disputa Ipar. zah., atralaka Bizk. zah., bilaka Zub. zah., arroitu Naf. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) iz. (batez ere B) enredo, embrollo (2) iz. (batez ere B) conflicto
fr (1) imbroglio (2) conflit
en (1)Â (countable) mess, muddle, snarl; Â (uncountable) trouble (2) conflict
port (1) enrascada, embrulhada, embrulho (2) conflito
Langile arteko haserre, gorroto, lazka eta borrokak. (Hiztegi Batua)
lazka (Argazkia: pxhere.com, CC0 Public Domain)
Reply