ubide
iz. Ura eramateko erreten artifiziala.
iz. ZOOL. Kolunbidoen familiako eta Columba generoko hegazti kolunbiformeen izen arrunta. Lumaje gris-urdinxka dute, hego zabalak eta ez oso luzeak eta isats nabarmena. Espezie asko daude eta batzuk giza inguruneetara (baserri, hiri, etab.etan) egokitu dira. Migratzaileak ere badaude. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es paloma
fr palombe, pigeon
en pigeon; [sinboloa] dove
iz. Objektuekiko ukipena, presioa, haien zenbait ezaugarri fisiko (tenperatura, laztasun/leuntasuna, gogortasun/biguntasuna) eta mina hautematen dituen sentimena, gorputz osoko larruazalean hedatuta dagoena. Jarraitu irakurtzen… (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[gorputzaren zentzumena] haztamu
[ukitua, seinalea] g.e. hunkimendu, uki, ukiera, ukipen, ukitu, hunki Ipar., hazka zah., ukitze zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (sentido del) tacto
fr toucher
en (sense of) touch
Ez nizkion segituan egin, ezta lasterka ere, ile-apaintzaile profesionalek egingo dutela uste izan litekeen bezala, geldiro baizik, haren gorputzaren zatiak ziren hari lodi haiek ukimenaz dastatuz. [On Casmurro, Machado de Assis / Josu Zabaleta (Alberdania-Elkar, 2009)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)
iz. eta izond. Urgazten duena. Euskaltzain urgazlea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: izond.
[laguntzailea] lagungarri, laguntzaile (UZRIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) ayudante, colaborador, -a; protector, -a (2) (zenbait erakundetako kide) correspondiente
fr (1) assistant, -e ; aide, collaborateur, -trice (2) correspondant, -e
en helper, assistant; protector
Brigadako buru Lukacs jenerala hil egin dute, eta haren urgazle eta komisario politiko Gustav Regler zauri larriekin da. [Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan, Edorta Jimenez (Susa, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
Euskaltzaindiako Literatura Ikerketa batzordekidea da 1990 urteaz geroztik, eta 2003an euskaltzain urgazle izendatu zuten. [Zortzi unibertso, zortzi idazle, Ana Urkiza (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. Ardoa nahiz beste zenbait likido gordetzeko edo garraiatzeko erabiltzen den zurezko ontzi gerrizabala; bereziki 1.000 litrotik gorakoa. Zirkulu-formako zurezko bi taula paraleloz eta baten ertzetik bestearenera luzatzen diren eta burdin xaflazko uztaiez besarkatuta dauden ohol kurbatu ahurrez osatua dago. • upela elektrolitiko. KIM. Elektrolisia egiteko erabiltzen den ontzia, bi elektrodo (anodoa edo elektrodo positiboa, eta katodoa edo elektrodo negatiboa) eta energia elektrikozko kanpo–iturri bat dituena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[upa] barrika, barrikote, kuela, kupel, dupa Ipar., upa Bizk., barril zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es cuba, tonel
fr tonneau, barrique
en barrel; cask
Sagardotegi itxura eman nahi izan diote tabernari, erdi-erdian upel artifizial bat jarrita eta bertsolari ezagunen bertsoak paretetan idatzita. [Lurtarra da begiratua, Xabier Etxabe (Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)
izlag. Bizk. Egundokoa, sekulakoa.
Sinonimoak: izlag. Bizk.
[egundokoa, itzela] berealdiko, egundainoko, egundoko, inolako, sekulako, berebiziko Heg., beregaineko jas. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es enorme, tremendo, -a, formidable
fr formidable, énorme
en extraordinary, incredible; tremendous; great
Zelako emoziñoa azkeneko metroetan! Upelakoa egin degu! [Twitter, @jkgerrik ]
Oharra
Hainbat aldaera topatu dugu hiztegi ezberdinetan:
iz. Udako oporraldia ohizko bizilekutik at igarotzen duen pertsona. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz./izond.
[udazalea] udazale, udalditar g.e., turista (Adorez eta UZEIren Sinonimoen Hiztegiak)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es veraneante
fr estivant, -e ; vacancier, -ère
en holidaymaker (Br); vacationer (Am)
Kaweahren ertzetik bereizi eta, bi udatiar nagi bezala, bainujantzian, toailak lepo inguruan genituela, Rosarioren eta Efrainen etxera abiatu gara atzo Josebari agindu zioten guakamolea jasotzera. [Soinujolearen semea, Bernardo Atxaga (Pamiela, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
Reply