Gaurko hitza

Updates from martxoa, 2015 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:02 am on 2015/03/23 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  eskumen 

  iz. 1. Eskukada. Eskumen bat lasto. 2. Eskuaren irispidea. Ilargia ez dela inoiz zure eskumenean jarriko. 3. ZUZ. Estatuak justizia administratzeko duen ahalmena, horretarako eratutako organoen bitartez gauzatzen dena; ahalmen hori gauzatzen den lurraldea edo tokia. 4. ZUZ. Beste zerbaitekiko boterea, ahalmena. • ESKUMENKA. Eskukadaka. Aleka ereiten zuten eta eskumenka biltzen. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [eskukada]: esku bete, eskukada, eskutada, ahurtara Ipar., ahurreta Zub., harmen g.e., eskutara Ipar. zah.

  [eskuera]: eskuera, harmen g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) puñado; manojo (2) (leku-denborazko kasu-atzizkiez) alcance (de la mano) (3) poder, autoridad; competencia (4) (Zuz.) [aginpidea eta lurraldea] jurisdicción
  fr (1) poignée (2) (leku-denborazko kasu-atzizkiez) sous la main, à la portée de la main (3) pouvoir, autorité, faculté (4) (Zuz.) juridiction
  en (1) [eskutada] handful (2) (leku-denborazko kasu-atzizkiez) within (easy) reach, (close) at hand (3) [aginpidea eta lurraldea] jurisdiction
  port (1) punhado (2) alcance (3) poder, autoridade (4)] jurisdição

  Entzun:
  

  Departamenduak desagertuko direla diote batean, gero ezetz, baina eskumen batzuk galduko dituztela, zein eskumenekin geldituko diren erabat zehaztu gabe. [Nora ezaren hauteskundeak, Eneko Bidegain (Arkupean, 2015-03-12 )] (Berria.eus)

  eskumen (Wikimedia Commons)

  eskumen (Irudia: greenbiz.com)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:59 pm on 2015/03/22 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  euskahaldun 

  Korrika 19ren lelo eta mezu nagusia.

  EUSKAHALDUNDU!

  

  euskahaldun (Korrika.eus)

  “Herri hau euskaraz pentsatuko dugu, edo ez da izanen” zioen Amets Arzallusek Korrika 18ren amaieran, Baionan. “Herri hau euskaraz pentsatzen ahal dugu, edo ezin dugu pentsatu”, berretsiko genuke orain: euskahaldundu gaitezen.

  Euskal Herria euskalduntzeko norberaren eta taldearen ahalmenean sinetsi eta erabil dezagun ahalmen hori. Ahaldundu gaitezen Euskararen eta euskalgintzaren egoeraz. Batu ditzagun nire, zure, haren ahalegin pertsonalak eta biderka dezagun gure ahalmena auzolanean. Egin dezagun eta eragin. Eta egin eragin.

  Euskaldun eta euskaltzale guztiok osatzen dugu Euskal Herria, Euskararen Herria. Eta horixe aldarrikatu nahi dugu: guztion artean, auzolanean eta elkarlanean, lortu ahal dugula euskaraz biziko den herria, euskalakariz osatutako herria. Herri honek auzolanean eta elkarlanean lorpen handiak egin ditu -Korrika bera, esaterako- eta iraganean bezala gaur egun ere eskuzabala eta ahaltsua dela frogatuko du. Hori da Korrikaren eta AEKren nahia.

  Eta nahia ahala da. Ahalmen pertsonala eta kolektiboa: norbanakook auzolanean zein erakundeekin eta instituzioekin batera elkarlanean. Dakienak erabiltzeko eta ez dakienak ikasteko ahala; ikasteko eta erabiltzeko eskubidea bermatzeko ahala; euskaltegiak ikaslez betetzeko ahala; euskal kultura hedatzeko eta euskal hedabideak aupatzeko ahala; euskara taldeak laguntzeko eta euskalgintza babesteko ahala…

  Korrika 19k ahalmen metaketa izan nahi du, eduki ahal du. Bide berrien abiapuntu. Gutako bakoitzaren eta gu guztion nahiak eta ahalak, auzolanak eta elkarlanak eragingo baitu Euskal Herria, benetan, Euskararen Herria izatea. (Euskahaldundu, Korrika.eus)

  Entzun:
  

  Euskararen aldeko lasterketa erraldoia martxoaren 19an, Urepelen (Nafarroa Beherea) hasi eta martxoaren 29an Bilbon (Bizkaia) bukatuko da. Edizio honen lelo eta mezu nagusia Euskahaldun! da. (Korrika 19ren aurkezpena, korrika.eus)
  

   
• 

  Maite 1:03 pm on 2015/03/21 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zelatari 

  Lurker hitza ingelesetik mailegaturiko hitza da, zelatari edo kuxkuxero euskaratu daiteke. Interneteko munduan lurker esaten zaio gizarte-sarean edo beste online komunitate batean begira-begira dagoen pertsonari eta parte hartze aktiborik erakusten ez duenari. Besteen mezuak irakurri eta mezurik igortzen ez duen pertsonari esaten zaio lurker. (Wikipedia)

  Sinonimoak:

  lurker, kuxkuxero, ikusmiratzaile (Informatika hiztegia EN-EU, Wikipedia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Wikipedia):

  es luker, acechador
  fr lurker, consommateur passif
  en lurker
  port lurker

  Lurker kontzeptuak lurcher ingeles hitzean du jatorria, zeinak erromanierazko lur duen oinarri eta, azken honek, lapur esan nahi duen. Euskaraz, zelatari ere erabiltzen da.

  

  zelatari (Mark Robinson, FlickrCC)

   

  Eguneratzea:

  Iñaki Murua aritu da gaiaren inguruan eta ondorengo esteka interesgarriak bidali dizkigu. Mila esker!

  • Partaidetza pasiboa Interneten sortutako talde eta komunitateetan: kezkak eta oztopoak, Iñaki Murua. [Slidesharen eta PDFn]
  • Haren gunean badago ekoiztutako gehienari errepasoa emateko modua.

   
• 

  Maite 5:19 pm on 2015/03/20 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  mutirikeria 

  iz. Mutiritasun gaitzesgarria; mutiriari dagokion egintza. (Egungo Euskararen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) desvergüenza, atrevimiento, impertinencia
  fr hardiesse, audace, violence, impertinence
  en boldness, impertinence
  port desvergonha, atrevimento, audácia, ousadia

   

  Eguraldi aurreikuspenek lainoa iragarri ziguten arren, erruz salduko ziren honezkero betaurreko bereziak, Europako Batzordearen zigilu ofiziala izanik, bekatua aseptikoki egitea ahalbidetuko diguten horiek. Euro eskas batzuk eta mutirikeria etsenplu. Merezi duelakoan.  [Itzala, Garbine Ubeda (Bira, 2015-03-20)] (Berria.eus)

  

  mutirikeria (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 10:14 am on 2015/03/19 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  genozidio 

  iz. Arrazoi politiko, etniko edo erlijiosoengatik giza talde jakin bat sistematikoki suntsitzea. Nazioarteko Zuzenbidean krimena da.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es genocidio
  fr génocide
  en genocide
  port genocídio

  Entzun:
  

  Ildo horri jarraikiz, Parlamentua premiatzen zen adieraztea “babestu eta bat egiten duela frankismoan eginiko giza eskubideen urraketen arduradunen aurka genozidioa eta gizateriaren aurkako krimenak egiteagatik Argentinar Errepublikako Buenos Aires hiriko 1. epaitegian aurkeztutako 4591-10 kereilarekin, zeinen ikerketa María Servini de Cubría epaileak baitarama”.  [Parlamentua 1936an errepublikaren aurka egindako altxamendua salatzera premiatzen duen mozioa bazter utzi dute, 2013-12-19 ] (www.parlamento-navarra.es)

  

  genozidio (De Rerum natura, @zaldieroa), berria.eus

   
• 

  Maite 9:35 am on 2015/03/18 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zirkin 

  iz. Zerbaitek nahiz norbaitek egoera geldia, finkoa, utzirik egiten duen higidura txikia.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [higidura txikia] : mugimendutxo, mugidatxo, higiduratxo (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (batez ere B) movimiento leve, gesto
  fr mouvement léger, geste
  en slight movement, gesture
  port movimento leve, gesto

  Entzun:
  

  Edalontzia ezpainetatik gertu gelditu zen, zirkin egin gabe gelditu ere, bat-batean bururaturikoa hausnartzen.[Denak du bere prezioa, Migel Angel Mintegi (Ibaizabal, 2002))] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Irribarre sotila saiatu zuen, baina ez zitzaion zirkin neketsu bat besterik atera. [Azkenaz beste, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  zirkin (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 11:50 pm on 2015/03/17 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  krapaut 

  izond. Lotsarik ez duena; lotsarik agertzen ez duena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: izond. Ipar.

  [lotsagabea]: bargasta, lotsagabe, lotsagabeko, ahalkegabe Ipar., lotsabako Bizk., lotsagaldu jas., lotsagalduko jas., ozar Ipar. jas., aujame Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es sinvergüenza; desvergonzado, -a; insolente; descarado, -a
  fr dévergondé, -ée ; insolent, -e ; osé, -ée
  en insolent; rude; bad-mannered; disrespectful; cheeky (inf)
  port sem-vergonha, desvergonhado(a)

  Entzun:
  

  Krapaut halakoa!