ikustate
iz. Ipar. Begirunea; esker ona. Bihotza bete-betea ezagutzaz eta ikustatez erregeren aldera. Ohoratuak izan dira doakien ikustatearekin. Ikustatezko sentimendurik kartsuenak. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
ikustate.
1. (BN-lab ap. A; Hb, Dv; -kh- VocBN ). Miramiento, consideración, respeto. Agian ene semearentzat izanen dute zerbait ikustate. He Mc 12, 6 (Lç ahalke izanen, Dv herabe izanen). Ikhustate sobra dut haren argientzat eztiezodantzat eman lehe[n]kuntza nere-neren gainean. Birjin 62. Bainan ikhustate gizakoiak asma-arazi zautan itzulpide bat. “Le respect humain” . Ib. 50. Batek ikhustate guziarekin aditzen zituen bere-ber-erranak. “Complaissance” . Ib. 177. Eztu ukhanen behar den ikhustate ta jautsapen guzia andre dena Mariarentzat. Dh 266. Ikhustate duenak egunari, ikhustate dio Jaunarengatik. TB Rom 14, 6 (Lç behatzen, Dv egunzale dena). Bertze fraidek ere bazuten ikustate eta amodio gehiago Maore gaztearentzat. Jnn SBi 105. Bakotxari doako atxikimendua eta ikustatea. HU Aurp 210. “(L-côte), politesse, gracieusité” Lh.
Enperadoreak handiki prezatu du Aita-Sainduaren ikustatea. Prop 1906, 145. Gasna bat eta zenbait arroltze izan behar zituen amak bere ikustate saria. Larre ArtzainE 87.
2. (Hb), kustate (B ap. A ). Agradecimiento. “Ikustatea egin, montrer sa reconnaissance” Hb.
Izan ezazue beraz ikhustate holako yendez. TB 1 Cor 16, 18 (IBk esker oneko izan). Ikhustate izan dezazuen zuen artean lanean, hotsematen eta atzar ematen hari direnentzat. Dv 1 Thess 5, 12 (IBk esker ona). Anselaren bihotza bethe-bethea zen ezagutzaz eta ikustatez Jainko Jaunaren alderat, zeren ematen zion penitentzia egiteko denbora. Jnn SBi 76s. Nori zioteguk zor ikhustate gehiago? Prop 1906, 30. Gizonen beren ganik ikustate. JE Bur 135. Presundegiko buruzagiaren semea operatu du […]. Ikustatez, aitak 640 gizon libratzen ditu. Herr 7-12-1961, 4.
3. (B ap. A ; Dv), kustate (B ap. A ). “Avantage, don motivé par une considération […]. Nik atzemanarazi diot bere dirua eta ez darot egin ikustate xume bat ere” Dv. “Gratificación” A. “Kustate […], sobresueldo” Ib. Ikustate gisako bat athe zainari, mahain zerbitzarieri. Lander RIEV 1912, 557. Favor.
Egin dizadazu ikhustate hau. Dv Gen 20, 13 (Urt grazia, Ur, Ker mesede, Bibl esker-ona). Egin darokigun ikustate amulsuaz, Bilkhurako Lagunak atsegin sari fotografiatuz. Lander RIEV 1911, 593. Elkarrekiko mintzo, irri, ikustate. “Vicissim benivole obsequi” . Or Aitork 86. Convite.
Milesker, Kattalin, zure ikustateaz. Presatua niz. Lf Murtuts 52. Beti orroituko naiz ikustate hortaz. Xa Odol 140.
4. Espectáculo, escena. Bainan zer ikustate ederra orai! Nola Jesu kristoren obra argi osoan agertzen zaikun! Lap 323 (V 147). 5. Prueba, ensayo, comprobación. Lenbiziko ikustatea edo probantza egiteko. (AN-5vill). A EY II 469.
Sinonimoak: iz. Ipar.
[begirunea]: atzeratasun, begiramen, begiramendu, begirapen, begirune, edukazio, errespetu, gizabide, gizalege, itzal, jendetasun, lotsa, ikustasun Ipar., jauspen Ipar., jautsapen jas., begirantza g.e., betuste g.e., erreberentzia g.e., kortesia g.e., begirakizun zah., begitarte zah.
[esker ona]: esker on, eskertasun g.e.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) iz. (Ipar.) cortesía; consideración, miramiento; respeto (2) iz. (Ipar.) gratitud, agradecimiento (3) iz. (Ipar.) [fantasia edo irudimena] visión
fr iz. (Ipar.) reconnaissance, gratitude
en
port
Testuinguruan
Ohoratuak izan dira doakien ikustatearekin. (Hiztegi Batua)
Reply