letagin
iz. Ebakortzen eta aurreko haginen arteko hortza. Oro har, ugaztunek lau izaten dituzte, masailezur-albo bakoitzeko bana, eta besteak baino irtenagoak izaten dira, bereziki hainbat animaliatan. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
iz. Ebakortzen eta aurreko haginen arteko hortza. Oro har, ugaztunek lau izaten dituzte, masailezur-albo bakoitzeko bana, eta besteak baino irtenagoak izaten dira, bereziki hainbat animaliatan. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
adb. Lasterka. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[lasterka] : korrika, lasterka, arin-arinka, arrapaladan, irradan, zalapartaka. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es corriendo
fr en courant, rapidement
en running; fast, quickly
port depressa, correndo
Entzun:
Sasi artetik atera zitzaion eta aldapan behera egin behar izan zuen antxintxika. [Hollywood eta biok, Javi Cillero (Alberdania, 1998)] (Ereduzko Prosa Gaur)
1. iz. Eltzea. Lapikoan egosten. 2. iz. Lapikokoa. Ikazkinak baino lapiko hobea jaten dute. 3. iz. eta izond. Ergela, adimen laburrekoa. Horixe ume lapikoa! (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
iz. Bizk. [eltzea] : eltze, tupina, marmitaHeg. beh.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) olla, puchero (2) cocido, olla (3) idiota, imbécil
fr (1) marmite, casserole, cocotte, pot (2) idiot, -e ; imbécile
en (1) saucepan, pot (2) stupid, silly
port (1) panela, caldeirão (2) idiota, imbecil
Entzun:
Azkenean atzeko atea zabaldu eta Sethe irten zen, besoaren bihurgunean lapiko bat bete janari-hondar zekarrela. [Maitea, Toni Morrison / Anton Garikano (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)
Ez duzu irri antzerki bateko tonto lapikoa izan nahi, ezta? [Parisen sabela, Emile Zola / Karlos Zabala (Alberdania-Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. Gatzontzia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[gatzontzi] : gatzontzi (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es salero (recipiente)
fr salière
en salt-cellar (UK); salt shaker (USA)
port saleiro
Entzun:
Pasa zeniezadake gatzandela, mesedez?
iz. ZOOL. Hirudinoideoen klaseko ornogabe anelidoa, gorputz zapala eta bentosa bilakatutako zenbait segmentu dituena. Hainbat animaliaren kanpoaldeari atxiki eta odola eta beste likido organikoak (giza odola, adib.) Zurgatuz bizi den ektoparasito hermafrodita da (Hirudo medicinalis). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Orotariko euskal Hiztegian:
uxadan (H), uxaran (Dv (BN)), uxaden (BN-lab ap. A).
Sinonimoak:Â iz. Ipar. g.e.
[izaina] : izain, odol-edale Ipar., xintximari Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (Zool.) sanguijuela
fr sangsue
en leech
port sanguessuga
Entzun:
Iduri dutelarik uxaranak eta banpirak egungo zozietateari bere odol guziaren edaten. Elsb Fram 179 (v. tbn. 157). (Orotariko Euskal Hiztegia)
Baitira ur hetan odol edaleak edo uxadan edo itxainak. Ducq 258 (ap. DRA).(Orotariko Euskal Hiztegia)
iz. Zapatei orpoaren azpialdean jartzen zaien pieza, takoia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[takoi] : takoi, orpo (Elhuyar Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es tacón
fr talon
en heel
port salto
Entzun:
Bere buruari eman dion baimen bakarra, zurruma apur bat duten zapatak janztea izan da. [Mutuaren hitzak, Hasier Etxeberria (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)
adb. (Ipar.) Bat-batean; ezbairik gabe. Deblauki agertu zait. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â adlag. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
[bat-batean] : derrepente, berehala, atoan, bat-batean
[egiatan] : egiatan, bide onetik
[ezpairik gabe] : zirt-zart, ezpairik gabe
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (Ipar.) resueltamente, sin dudarlo; completamente
fr (Ipar.) clairement, franchement, à l’improviste, sans hésitation
en determinedly, resolutely; frankly; suddenly, all of a sudden
port determinadamente, sem duvidá-lo
Entzun:
Zalantza da: noraino behar dira errespetatu egitate, errealitate, erritmo diferenteak? Funtzio garrantzitsu bat baitu Iparraldearen orena-k: iparreko ikus-entzulea goxatzea, ETBra sarrera erraztea. Tokiko albistegien ideia da pixka batean. Baina beti eskatuz ETBri ikuspegi osoa. Eta hori gertatzen ez den bitartean, are purtzilkeria handiagoa iruditzen zait Iparraldearen orena deblauki kendu izana. [Deblauki kendu izana, Aritz Galarraga (Berria, 2013-09-27)]
Reply