Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:10 am on 2013/04/18 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  iji-aja 

  • IJI ETA AJA. Alaiki. Neska-mutilak iji eta aja dantza eta umorea. || IJI-AJA. Iji eta aja.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
  

  adond. [barrez]: barreka, barrez, iji eta aja, irrika, irriz Ipar., barrezka Bizk.

  iz. [irria]: algara, barre, barre-antz, iji eta aja, ijiji-ajaja, irri, karkaila Ipar., karkara Ipar., purrust g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan:

  es (1) adber.  con alegría (2) iz. risa
  fr (1) adber.  allégrement  (2) iz. rire
  en (1) adber.  happily , cheerfully (2) iz. laughter
  port (1) adber.  felizmente (2) iz. riso

  Eta Jone Goirizelaia ikusi nuen besteak baino serioago, iji-aja garai berriekin mesfidatiago-edo. Ordezkatzen duen Cabacasen familia izango zuen gogoan, agian, edota Donostiako zortziak.  [Iji-aja garaiak, Aritz Galarraga (Berria, 2013-04-17 )]
  

  

  iji-aja (FlickrCC, LyndaSanchez)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:27 am on 2013/04/17 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  karraskatu 

  1. da/du ad. Hortz-haginak elkarren kontra jo edo igurtzi. Bekatariak hortzak karraskatuko ditu. 2. du ad. Hozkada txikiz, zati txikiak kenduz, poliki-poliki jan edo higatu. 3. du ad. Gauza gogor batez zerbaiten gainazala indarrez igurtzi, hura berdintzeko edo leuntzeko; bereziki, karraska batez igurtzi. 4. da/du ad. (Ipar.) Hautsi. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:   ad.
  [hortz-haginek elkarren kontra jo] : klaskatu
  [zarataz hautsi] : Ipar., kraskatu Ipar.
  [marraskatu] : hortzikatu, marraskatu, jankatu Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) crujir, rechinar, castañetear (2) romper(se), partir(se) (3) roer, mordisquear
  fr (1) grincer, craquer, claquer [les dents] (2) (se) casser, (se) briser (3) ronger, mordiller
  en (1) to grind one’s teeth (2) to gnaw
  port (1) ranger (2) roer

  Kalte ekonomiko handiak eragiten ditu arratoien karraskatzeko ohiturak; hori da, osasun arazoekin batera, animaliok hiltzeko arrazoi nagusia. [Desagerrarazi gabe, baina kontrolpean. Maite Asensio (Berria, 2013-04-17)]
  

  

  karraskatu (Fotopedia, Creative Commons)

   
• 

  Maite 7:53 am on 2013/04/16 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  aliritzira 

  adb. Iritzira, begiz jota; nola edo hala, presaka. Aliritzira esan dut.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: adb.
  [behar adina pentsatu gabe] iritzira (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es a ojo (de buen cubero), al azar, al (buen) tuntún; de cualquier manera
  fr au petit bonheur
  en thoughtlessly, any old how
  port à revelia, de qualquer jeito

  Gero ikusi nuen, gutunen datan, astebeteko tartea zegoela batetik bestera, astebete doi, hasieran beharbada aliritzira bota eta, gero, ohituraren pisuaz, ia-ia lege bihurtu zenuen maiztasunaren aurrekari. [Arima enkoniatuak, Xabier Mendiguren Elizegi (Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Kartazalean sarturik zegoen orrialde sorta eskuetan hartu eta aliritzira ipuin bat gainetik irakurtzen hasi orduko ikusi nuen idazlearenak zirela.  [Romain zen bere izena, Joxean Agirre (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 8:15 am on 2013/04/15 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  margul 

  izond. Kolorea galdu duena. Zure masail margulak.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  margul (V-ger-oroz ap. A; Zam Voc). Descolorido, incoloro. “Está compuesta de margo y ul. Este segundo componente se usa en los derivados uldu, orriuldu, mutuldu, significando ‘despojado, privado’. Margul es pues, no sólo por el uso, sino hasta por su origen ‘desprovisto de color'” A.

  Sinonimoak:  izond.
  

  [kolorea galdu duena] : beilegi, zurbil, hits Ipar., zuhail Ipar., zurpail Ipar., beluri g.e., zerbel g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es descolorido, -a, apagado, -a, deslucido, -a
  fr incolore, décoloré
  en faded
  port descolorido(a), desbotado(a), descorado(a)

  Hori esaten ari nintzaiola, ostatuko txilina jo zuen, eta nigatik egiten ari zena eskertzera nindoan momentuan, atea zabaldu zigun begi txiki marguleko emakume adindu batek. [Ihes betea, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Lehendabizikoak, haria bezain mehe bada ere, beti botatzen du halako argitxo alai bat, bihotz pozgarri, eta itzal zehatzak marrazten ditu lurrean; azken honek berriz, halako dirdai hilkor bat hedatzen du, hain margula non ez baitu itzalik ere egiten ia-ia. [Fantasiazko ipuinak, Guy de Maupassant / Josu Zabaleta (Ibaizabal, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  margul (FlickrCC, nacquatella)

   
• 

  Maite 9:30 am on 2013/04/14 Permalink | Reply
  Tags: L ( 239 )   

  lizar 

  iz. BOT. Oleazeoen familiako eta Fraxinus generoko zuhaitz kaduzifolioen izen arrunta. • lizar arrunt. Hosto oposatu eta inparipinatuak, panikulatan bildutako lore apetalo eta asepaloak eta samara-motako fruituak ditu. Eskualde atlantikoan hazten da (F. excelsior). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
  

   
• 

  Maite 9:07 am on 2013/04/13 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  tril egin 

  da/du ad. Topo egin.

  Sinonimoak:
  [ustekabean aurkitu] : aurkitu, batu, buruz buru egin, suertatu, topatu, topo egin, ediren Ipar., kausitu Ipar., idoro Bizk., tope egin Bizk., opatu Naf., bidalkartu g.e., estalgabetu g.e., eriden zah., bilatu Heg. beh., errekontratu Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es topar(se), encontrar(se), hallar [casualmente]
  fr (se) rencontrer (occasionnellement)
  en to encounter, to run into, to meet with, to come across
  port topar-se

   

   

  Miren Agur Meabe @goiena n: “lan honetako berba polit eta niretzat berria? TRIL EGIN, topo egin esateko.” #batuarenberbak

  — Iban Arantzabal (@iarantzabal) 2013 martxoa 25

   
• 

  Maite 9:55 pm on 2013/04/12 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  irrits 

  iz. 1. Irrika, eta bereziki grina bizia. Gorputzeko irrits apalak. 2. Gutizia.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  iz.

  [irrika] : apeta, grina, irrika, tirria, hisia Ipar., lehia Ipar., afan Heg., lera Bizk., irrikizio Gip., asper Zub., irrikatasun g.e., pasio g.e., joran Bizk. jas., espa Heg. g.e., gutar Bizk. g.e., uzi Bizk. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) deseo, anhelo, ansia; pasión (2) deseo sexual; apetito carnal, concupiscencia
  fr (1) désir, envie, passion (2) désir sexuel, appétit charnel, concupiscence
  en (1) longing, yearning; wish, desire; passion (2) desire
  port (1) desire, anseio, ânsia, anelo (2) desejo sexual, apetite sexual

  Jende bat poztu egin da: goizeko lehen albistegia euskaraz — eta ez orain artean bezala gaztelaniaz— ematen hasi da aste honetatik aurrera euskal telebista publikoa. Lehen aldiz izan da, gainetik, goizeko lehen albistegia euskaraz; eta lehen aldiek sortzen duten irritsa sentitu ahal izan dugu, ondorioz, euskal teleikusleok asteon. [Asko eskertuko genuke, Aritz Galarraga (Berria, 2013-04-12)]
  

  

  irrits (FlickrCC, Nahuel [Meravoglia])