galtzoin
iz. (pl.) Gizonezkoen barne-jantzia, galtzen azpitik erabiltzen diren galtza-modukoak, gehienetan galtza motzen antzekoak. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘galtzontzilo’)
Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts
-
Maite
-
Maite
txurrunplin
iz. trago.
Sinonimoak:
[txurrunplin] iz. trago
[txurrunplin eginda]Â tanttikatua, teteletua, pinpirrendua (Orotariko Euskal Hiztegia)Orotariko Euskal Hiztegian:
txurrunplin (G-azp, AN-gip), txurrupin (G-azp). Ref.: Gte Erd 224.
(Con egin). (Estar) ebrio. “Txurrupin eginda (G-azp), txurrunplin eginda dago (emakumeentzat) [= ‘está algo ebrio’] (G-azp, AN-gip)” Gte Erd 224 (junto a tanttikatua, teteletua, pinpirrendua, etc., de otras zonas).Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es trago; consumición
fr verre, pot
en drink, nip
port bebida (echar un trago: fam pegar uma bebida) -
Maite
akabaila
iz. (zah.) Bukaera, amaia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Aldaerak:
akabaila (B, BN; Lar (-alla), Dv (-alla AN, akhabail BN), H (s.v. akhabatzea)), akabilla. Ref.: A e Izeta BHizt2 (akaballa). (Orotariko Euskal Hiztegia)Sinonimoak:Â iz.
[bukaera] azken, azkentze, bukaera, bururapen, hondartze, urrentze, akabu Bizk., amai Bizk., amaiera Bizk., hondar Ipar./Naf., akabera beh., azkenki g.e. pl., fin zah., erremate Heg. beh., akabantza Ipar. g.e., kabu Heg. zah., guen Bizk. zah., araurren Gip. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es fin, terminación
fr fin, terme ; terminaison, conclusion
en end, ending, finish; [kontratua, lana, haurdunaldia] termination; the latter part; closing
port fim, terminaçãoHogeita lau ordu ere ez dira falta komediak akabaila izan dezan. [Lasto sua, Aingeru Epaltza (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)
-
Maite
ittuba
iz. Aziendak gordetzen diren toki itxia eta estalia, bereziki baserri barnean egoten dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan ‘ukuilu’ begiratuta)
Sinonimoak: iz.
[abeltegia] ukuilu, abeletxe, ganadutegi, itegi, abeltegi Ipar., barruki Ipar., heia Ipar., mandio Ipar., korta Bizk., ixtegi g.e., estrabi zah., establia Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es establo, cuadra
fr etable, écurie
en stable, stall
port estábuloGaur gogora ekarriko dugu Pedro Bernardo Villarreal de Berriz mondragoetarrak idatzitakoa korten inguruan. Gure artean guztiz hedatuta dago korta deitzea baserrietxean ganaduak gordetzeko lekuari. Baina gure aurrekoek etxeko leku horri ittuba deitu izan diote eta oraindik ere hala entzun izan diot nik bati baino gehiagori. Badirudi kortak lekua jan diola ittubari. [Kortak eta ittubak | seles y cuadras, Ana Isabel Ugalde (Arrasate Zientzia Elkartea)]
ittuba (FlickrCC, Rufino Lasaosa)
-
Maite
txunpletin
iz. kol. Edozein ordutan egiten den otordu arina.
Sinonimoak: iz.
[mokadua] ahamen, mokadu, otamen, kopau; [goizekoa] hamaiketako (Elhuyar Hiztegia)Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es piscolabis, refacción ligera
fr bouchée, collation
en snack (colloq)
port boquinha, lancheAiko Juaniko Olabarriko
zer daukak aparitako?
Orio aza gozo gozoa
arto beroaz yateko: rrai ta rai lara la ra la ra la lai
Kaspel andian intxaur saltsea,
pitxar morkoan txunpletin,
eragin eta beti eragin,
zarrok badaukek zeregin: rrai ta rai lara la ra la ra la lai” Aiko, Juaniko (1), Herrikoia (euskomedia.org)
-
Belen Aberasturi
Aurreko batean entzun nuen nola egin zuten “seisia” (segizio hitzaren aldaera). Honek ere uzten du mokadutxo bat jaten baina momentu jakinetan, hau da, hileta baten ondoren. “Seisia” deitzen omen zitzaion Gipuzkoan, eta Orotariko Euskal Hiztegian azaltzen da: ” merienda muy frugal, vino y pan”
-
Maite
Oso hitz interesgarria. Mila esker, Belen! 🙂
-
-
Maite
kiputu
ad. Gorputzeko atalen bat sorgortu hotzaren eraginagatik. Forma jasoa: kipautu.
Orotariko Euskal Hiztegian:
kipautu, kipau (V-och ap. A), kipitu (V-arrig ap. A), kiputu (V-arr-oroz ap. A).
1. “Entumecerse” A. 
Negua […] atzamarretan egoten da, eurak alkarren artean asarratu daitezan, txikortu edo kipautu edo mangututen. Ezale 1897, 338b.2. “Kipau (V-ple-och), desjarretar, mancar los pies al cerdo” A.Sinonimoak: iz.
[kiputu] sorgortu, gogortu, sortu, sor izan, hozmindu (Elhuyar Hiztegia)Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es entumecer(se) un miembro del cuerpo por el frÃo.
fr s’engourdir, (s’)endormir
en to go numb
port entorpecer-se, adormecer.Halakoa zen hotza etxe hartan zutena, ezen besoak kipututa baitzituen.
-
Maite
bularretako
iz. Emakumeek bularrei eusteko erabiltzen duten janzkia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
-
leire narbaiza
Ene!! Honetaz ere idatzi dugu! Uste dut, Maite, asko jartzeko moduan gaudela erantzunetan! Honetaz ere badagoelako post bat http://eibar.org/blogak/leire/118
-
Maite
Egia da! Irakurrita nuen post bikaina bere garaian! Mila esker hona ekartzeagatik! 🙂
-
Belen Aberasturi are discussing. 
leire narbaiza 12:35 pm on 2012/12/23 Permalink
Lastima berba hau topatu ez izan post hau idatzi nuenean: Galtzontziloetako bandera http://sustatu.com/1322695492.
Barkatuko didazu autobonboa, baina gure bloga elikatzeko orduan, arroparen gaineko hiztegi falta sumatzen dut, nik behintzat. Bila ibiltzen naiz, baina termino batzuk ez dira hain errazak topatzeko!
Mila esker txoko honengatik!
Maite 9:47 am on 2012/12/27 Permalink
Leire, hurrengo iganderako ‘faja’ hitzan pentsatzen ari nintzen. Hiztegian begiratu eta ‘faxa’ da. Ai, ama! Eibarren zein hitz erabiltzen duzue horretarako? Bide batez, mila esker iruzkinagatik. Ados nago zurekin: nik ere arroparen gaineko hiztegi falta somatzen dut… 🙂 🙂
leire narbaiza 10:00 am on 2012/12/27 Permalink
“Faxa” dakar hiztegian, bai! Zein zatarra! Etxean beti “faja” entzun dut, baina Elena Lakak nire blogkideak “paxa” erabili zuen post batean.
Tira, hitz hori sartzen duzunerako ere badugu autobonborako aukera 😉
“Azpikogona” badaukazu jarrita? Horrengainekoa ere idazteko gogoa dut.
Bai, “cuello cisne”, “escote piko”, … esateko hiztegia behar gorria dugu, bai!
Maite 10:25 am on 2012/12/27 Permalink
Zalantzan nengoen ‘azpiko gona/gonazpiko’ edo ‘faxa’. Faxa oso kuriosoa iruditu zait (fax hitzaren antzekotasunagatik diot). Eta gonazpiko ere interesgarria iruditu zait, batez ere, beti azpiko gona entzunda nuelako. Igande honetan bata eta hurrengoan bestea 🙂