Gaurko hitza

Recent Updates Page 289 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 2:36 pm on 2016/07/28 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hondale 

  iz. Itsasoaren behea, hondoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  hondale (O-SP 229 -> SP -> H (L, BN); HeH voc, A).

  Abismo, sima, gran profundidad. “Hondalea, fondrière” O-SP 229 (Urquijo, a quien sigue Azkue, da la lectura hondalça, sin duda errónea; v. O-SPAd 889). “Fondrière” SP. “Hondalea, hondoa, itsas barne barnea” HeH voc. “Fondo (del mar)” A (que cita el ej. de HeH, además de HEH voc.). “Barranca, hondonada” Ib. s.v. hondalza. Todos los ejs. de Etcheberri de Ziburu hacen referencia al infierno. v. hondaleze. Ifernua nahasi zen, […] / eta hondale ilhuna habarrotsaz khiritu. EZ Man I 129. Ezen Iaunak eztu nahi doloratu […] [purgatoriokoa] / hanbat nola hondalera desterratu gaixtoa. Ib. 120 (17 hondale khardunera). Hobe lizate […] itsas hondalerat egotz baladi. HeH Lc 17, 2 (He itsasoan behera).

  Sinonimoak: iz.
  [hondale] : itsas hondo, itsas hondar (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es fondo (del mar)
  fr fond
  en bottom of the sea
  port fundo do mar

  Hondalean aurkitu dute hondoratutako arrantza-ontzia.

  

  hondale (Gaurko hitza, CC)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:28 pm on 2016/07/27 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  izkira 

  iz. ZOOL. Dekapodoen ordenako zenbait krustazeoren izen arrunta. Ganbaren antza dute, baina txikiagoak eta hau bezala jangarriak dira. • izkira handi. Gardena da, marra gorriduna eta sabelaldea garatu samarra du. Preziatuena da (Palaemon serratus). || izkira zuri. Estuarioen zati hareatsuetan bizi da eta kolore arre-zurixka du (Crangon crangon). iz. (L, BN eta GN) 1. Ardiak lepoan daraman zintzarria. 2. (hed.) Pertsona berritsua, txotxoloa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [izkira] : ganba (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Zool.) camarón, quisquilla
  fr crevette
  en prawn, shrimp
  port camarão

  Ez atzera eta ez aurrera, inolako erabakirik ezin hartuta ibili nintzen, putzuan geratutako izkira bezala .[Arrainak ura baino, Hasier Etxeberria (Elkar, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  izkira (Pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 11:24 pm on 2016/07/26 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bizizale 

  1. izond. Bizinahia. Euskalduna diruzalea dela, ondo bizizalea. 2. iz. (batez ere Z) Biztanlea. 3. izond. Bizikaria. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:iz.

      [biztanlea]: auzo, bizilagun, bizitzaile, biztanle, egoile Ipar., egoiliar Ipar., bizilari g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz./izond. vividor, -a; vitalista (2) iz./izond. trabajador, -a, ahorrador, -a (3) iz./izond. vivificador, -a (4) iz. (batez ere Z) habitante
  fr iz./izond. viveur, -euse
  en izond. one who enjoys life; bon vivant, bon viveur

  Ezagutzen al duzue bizizale irribarretsu izateko errezeta?

  

  bizizale (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 11:05 pm on 2016/07/25 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zoriontegi 

  iz. Paradisua. 

  Orotariko Euskal Hiztegia

  zoriontegi. Paraíso, cielo. Gaur nerekin izango zera zoriontegian, esan zion lapur damutuari. Inza Azalp 107. O, zoriontegi maitagarri, ez al naz zoratuko, ez al naz zoratuko. “Heaven”. Larrak EG 1958 (3-4), 292. Zerualdeko atadian egoan, ausaz, Txantonen alabea, zoriontegiko atea erdikusten ebalarik edo. Erkiag Arran 150.

  Sinonimoak: iz. g.e.

      [paradisua]: atsegintoki, paradisu, zeru, atsegintegi g.e., donoki zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Labayru eta Word Reference hiztegiak):

  es paraíso, lugar de felicidad.
  fr paradis
  en paradise
  port paraíso

  Zoriontegian zaude eta badakizu!

  

  zoriontegi (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 7:28 pm on 2016/07/24 Permalink | Reply
  Tags: L ( 239 )   

  lafiara 

  iz. Mozkorraldia.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  lafiara. “Borrachera. An jebillan Osintxun kriston lafiariakin” Elexp Berg.

  Sinonimoak: iz.

      [hordialdia]: hordialdi, hordikeria, horditasun, mozkor, mozkorkeria, mozkortasun, mokoilo Gip., aitzur beh., zakur beh., katu Bizk. beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegian, “mozkorraldi”)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es borrachera
  fr ivresse
  en drunkenness
  port porre, bebedeira, pileque

  Hantxe ibili zen jaietan izugarrizko lafiararekin eta gero… lo geratu zen.

  

  lafiara, #27hizki27argazki (FlickrCC, Dabid Martinez)

  Ikusi “lafiara” hitza Dabid Martinezen #27hizki27argazki blogean.

   
• 

  Maite 1:44 pm on 2016/07/23 Permalink | Reply
  Tags: L ( 239 )   

  laidoztatu 

    du ad. (Ipar.) Laido egin, iraindu. Itsuski laidoztatu eta desohoratu gaitu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  laidoztatu (AN, L, BN, S; Ht VocGr 348, Lar, Dv, H), laidostatu (L, BN, S; Gèze, Foix ap. Lh), laidaztatu (Lar, H). Ref.: A (laidoztatu); Lh (laidozt-, laidost-); Lrq (laidost-).

  Ultrajar, afrentar, deshonrar, ofender. “Desdorar, deslucir”, “deshonorar” Lar. “Diffamer” Gèze. v. laidotu. Tr. Documentado en autores septentrionales desde mediados del s. XVII; lo emplean tbn. algunos meridionales modernos. Laidoztatu y laidostatu son las únicas formas presentes en los textos, siendo la segunda algo más frecuente. [Iesus] ezagunek eta adiskideek utzi dute laidoztaturik. SP Imit II 1, 5 (Ch abandonatua laidoen eta doloreen erdian). [Gizonak] desohoratzen eta laidoztatzen zuelakotz lurra. Lg (ap. H). Thuz estalia eta guzia laidostatua. Lg II 153. Juduek gisa guzietara eskarniatu, laidoztatu, thormentatu zuten Jesu-Kristo. Dh 221.

  Sinonimoak: ad.

      [iraindu]: ahapaldi egin, irain egin, iraindu, laido egin, laidotu, ofentsatu Ipar., pelakatu Ipar., pelatu Ipar., ofenditu Heg., injuriatu beh., irainztatu g.e., laidetsi g.e., puiesak eman g.e., bidegabeztatu zah., idoiztatu Ipar. g.e., damuztatu Ipar. zah., agrabiatu Heg. zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es du ad. (Ipar.) afrentar, insultar, ultrajar, deshonrar
  fr du ad. offenser, injurier, outrager, déshonorer
  en du ad. to insult, to offend, to outrage; to dishonour; to dishonor (Am)
  port vtr afrontar, insultar

  Hitz hori, nahiz zuri sobera bortitza iruditu zaizun, ahulegia litzateke haatik, baldin nire malkoek eta nire hitzek bertze kausarik balute; baldin laidoztatu behar nauten sentimenduak gaitzetsi beharrean, sentimenduok neuretzeko beldurrez egon ahal banendi.  [Harreman arriskutsuak, Choderlos de Laclos / Jon Muñoz (Ibaizabal, 1997)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  laidoztatu (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 7:36 pm on 2016/07/22 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zurt 

  adb. (B) Adi, erne. Zurt egon. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: adond.

      [erne]: adi, argi, buru-belarri, erne, kontuz, ernerik Ipar., kasu Ipar., ernai Gip., erneki Ipar. zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es adb. (B) atento, -a, alerta
  fr adb. attentif, prêt, alerte
  en adb. alert, watchful, awake; attentive
  port adb. (B) atento, -a, alerta

  Gizona ez zen mugitu, baina kanaberari eragiteari utzirik, zurt jarri zen. [Denak du bere prezioa, Migel Angel Mintegi (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  zurt (Gaurko hitza, CC)