Gaurko hitza

Recent Updates Page 348 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 4:52 pm on 2015/05/30 Permalink | Reply
  Tags: F ( 50 )   

  final 

  iz. Txapelketa edo lehiaketa bateko azken proba, biren artean jokatzen dena, eta txapelduna erabakitzen duena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  azken, ik. helburuzko (ADOREZen Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es  iz. (Kir.) final
  fr  iz. finale
  en  iz. (Kir.) final
  port iz. final

  Klub bat baino askoz gehiago da Athletic. Herrialde baten ordezkaria da. Eta, beraz, argi dago zer suposatuko lukeen hiru hamarkada pasatxoan Kopa altxatzeko zain dagoen jarraitzaileen artean finala irabazteak. [Eta zergatik ez? (Berria.eus, 2015-05-28)]

   

  

  final (Jon Gonzalo Torrontegui, FlickrCC)

   

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 7:33 pm on 2015/05/29 Permalink | Reply
  Tags: L ( 239 )   

  luizi 

  iz. Urak bigunduz eta pisuaren pisuz gertatzen den lur-malkarren higidura. Lubizi batek bidea estali du. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa, “lubizi”)
  

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  luizi (V-gip, G-azp-to), lubizi (G-to), lubesi (A Apend), luetzi (V-gip). Ref.: A (lubizi); Iz UrrAnz (luisíxa), To (lubiziya); Elexp Berg.

  Etim. De lur-bizi, litm. ‘tierra viva’.

  Desprendimiento de tierras. “Azkenengo euri aundixekin luizixak ein die batian bestian” Elexp Berg. Luizia. Izt C 235 (en una lista de fenómenos naturales). Lubiziek jandako mendixka bizkar-gorriak. Mok 13s. Lubizi-bildurra dagon tokian lurrari eusteko. Munita 46. Lurrak, izan ere, aldapa aundian ebaki ezkero, badu luizia eta bera joan bearra. Insausti 305. Terrenoak bastante aldapak, eta urak arrastatuta, luiziak ondatutako lekuak. Albeniz 33.

  “(G), tierras caídas” A. Itsasora dioazten ibaiek baso-mendietako lurrak eta arkoskoak eraman-ala eramaten dituzte, ta onetara sortzen dira luiziak (eroritako lurrak) eta mausarrak (ibaiak bazterreratutako lur ona). Zait Plat 37s.

  Sinonimoak: iz.

  [lur malkarren higidura]: lur-jausi, lurtadura, luperi Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es desprendimiento [de tierra(s)]; corrimiento de tierra(s)
  fr eboulement
  en landslide, landfall
  port desmoronamento

  Pio Barojaren edo Unamunoren estilo vasco loriatzetik abiatzen da diskurtso politikoaren eta ahulezia linguistikoaren arteko luizia nola zuritu ez dakien saio bat baino gehiago. [Mentura dugun artean, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2001, 136 or.)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Autobidean eta luizi bategatik hainbat bidaiari hiltzen direnean, zera gertatu da, urrutiko edo hurbileko norbaitek fede zantzu bat izan duela. [Groenlandiako lezioa, Bernardo Atxaga (Erein, 1998, 34 or.)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  luizi (Hirian aldizkaria, FlickrCC)

   
• 

  Maite 2:00 pm on 2015/05/28 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hertsatu 

  1. du ad. Estutu, estuago bihurtu, inguru osotik sakatu. 2. du ad. (hed.) Kinka larrian jarri; nekarazi. Goseteak bortizki hertsatzen zuen Kanaango lurra. 3. du ad. (Ipar.) Hertsiki bultzatu (osagaia -ra kasu-atzizkiaz). Joatera hertsatu zintuzten. 4. da ad. (Z) Lotu, heldu (osagaia -ri kasu-atzizkiaz). On dukezu hertsa zaitezen obra apalei. 5. da ad. Joan, ihes egin (osagaia -ra kasu-atzizkiaz). Zuk ere orobat hertsatu behar duzu zure bihotzaren zokora. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.

  [estutu]: estutu, hertsitu, mehartu, mehetu, tinkatu Ipar., estu Heg. g.e.

  [bortxatu]: jas.behartu, bortxa egin, bortxatu, bulkatu, bultza egin, bultzatu, erakarri, premiatu, hertsitu Ipar., obligarazi Ipar., derrigortu Heg., obligatu g.e., kuturtu Gip. g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1)  du ad. (Ipar.) estrechar, oprimir; (2) du ad. (hed.) afligir, angustiar; (3) du ad. (Ipar.) (osagarria -ra kasu-atzizkiaz) obligar, instar; (4) du ad. (Med.) constreñir; (5) da ad. (Z) (osagarria -i kasu-atzizkiaz) dirigirse, encomendarse; (6) da ad. (osagarria -ra kasu-atzizkiaz) refugiarse
  fr (1) du ad. rétrécir, opprimer, serrer; (2) du ad. affliger, angoisser; (3) du ad. obliger, forcer; (4) du ad. (Med.) contraindre
  en  (1) du ad. to squeeze; to be too tight; (2) du ad. [nahigabetu] to afflict, to distress; (3) du ad. [hertsiki bultzatu] to force, to urge
  port (1) comprimir, espremer; (2) afligir, angustiar; (3) obrigar, forçar; (4) constranger

  Baina berezko ez dator ezer. Irabazi behar da eta botere faktikoek zailago dute herritarrak hertsatzea, alderdiak eta agintariak baino. Hori ere ikusiko dugu egunotan, orain irudikatu ere ezin ditugun hiperbole gero eta ikusgarriagoekin, herritarrek erabakitakoa bihurritzen saiatuz.  [Bihurrituz, Anjel Erro (Jira, 2015-05-28)] (Berria.eus)

  

  hertsatu (Patrick Feller, FlickrCC)

   
• 

  Maite 10:27 am on 2015/05/27 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  minsor 

  iz. Gehienetan barru-barrukoa izaten den min iraunkorra eta ez oso handia.

  Sinonimoak: iz.

  sormin, erresumin (Adorez  Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Word Reference eta Linguee hiztegiak):

  es dolor sordo, dolorcillo
  fr douleur sourde
  en dull ache
  port dor surda

  Bizkarrekoa minsor bihurtu bazaio ere, zango eta besoetan akidura sumatu duen istantean duda egin du indarrik ba ote duen geratzen zaiona eramateko. [Larrepetit, Pello Lizarralde (Erein, 2002, 51 or.)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   

  

  minsor (Pedro Ribeiro Simões, FlickrCC)

   
• 

  Maite 1:26 pm on 2015/05/26 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  marisorgin 

  iz. ZOOL. Diktiopteroen ordenako intsektua, 7 cm ingurukoa eta kolore berdea, buru txikia eta oso begi handiak dituena. Lehen hanka-parea oso garatuta dago eta ehizarako erabiltzen du. Kopulazioa gertatu eta gero emeak arra jan ohi du (Mantis religiosa). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. txirrina-pantika (Labayru)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Zool.) mantis (religiosa) (Mantis religiosa)
  fr (Zool.) mante [insecte]
  en (Zool.) praying mantis
  port mântis, louva-a-deus

  Aiztoa sabel barrura irristatzen sentitu, eta ez zuen txintik atera, bere halabeharra onartuko balu bezala, marisorginaren jaki gertatzearen halabeharra. [Egurra Pinotxori, Aritz Gorrotxategi (Alberdania, 2002, 133 or.)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  marisorgin (Barnaby_S, FlickrCC)

   

   
• 

  Maite 3:19 pm on 2015/05/25 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  gardi 

  iz. Iritzia, ustea. Ene gardiz. (Harluxet Hiztegi Entziklopedia)

  Sinonimoak: iz. g.e.

  [iritzia]: aburu, iritzi, opinio, irizkera g.e., iduri Ipar./Naf. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. parecer, opinión, juicio
  fr opinion, jugement, avis
  en opinion, belief, judgement, view
  port opinião, juízo, parecer, tino

  […] jendeak zuripen guztizko bat behar du, euskarri sendoago bat), aurpegi haren zantzuak ez baziren bozkariozkoak, oinaze gorri gordinaren jostorratzarenak baino, aho hartatik izuzko hitz auskaloko bat irten bazen, urdina eta larria, lanturuzkoa; eta nondik, orduan, juzkuak eta iritziak eta gardiak, beso hura, esku krispatua, zain more izugarriak, gora-nahian bazebiltzan, zeruaren esku salbagarria estutu nahian bezala.  [Glosolaliak, Karlos Linazasoro (Alberdania, 2004, 88 or.)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  gardi (Adam Wyles, FlickrCC)

   
• 

  Maite 8:42 pm on 2015/05/24 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  boza eman 

  du ad. (batez ere Ipar.) Botoa eman. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. Ipar.

  [botatu]: boto egin, botoa eman, boza eman Ipar., botatu Heg. beh.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es votar
  fr voter
  en to vote
  port votar

  Entzun:

  Parte hartzeak gora egin du, eta kopuru handiak eman du boza.
  

  

  boza eman (Argazkia: eitb.eus)