Gaurko hitza

Tagged: B Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 7:29 pm on 2013/06/12 Permalink | Reply
  Tags: B   

  berdingabe 

  izond. Berdinik ez duena. Atsegin berdingabea.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: izond.
  [paregabea]: berdingabeko, paregabe, paregabeko (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es sin igual; sin par; inigualable; incomparable
  fr inégal, -e ; sans égal, incomparable
  en incomparable, matchless, beyond compare; unparalleled; unique; unequalled (Br); unequaled (Am); unrivalled (Br); unrivaled (Am)
  port inigualable, incomparável

  Entzun:
  

  Cecily, gaur, eguerdiko hamabi eta erdiak zirela, zure edertasun zoragarria eta berdingabea nire begien aurrean agertu orduko, zure esklabo eta zerbitzari umil bihurtu naiz, baina handinahikeriaren hegoez hegaldaturik, zu zoroki, suharki, kartsuki eta desesperatuki maitatzera ausartu naiz. [Fidel izan beharraz, Oscar Wilde / Antton Olano (Ibaizabal, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Ibilaldi luze horietan odol hotz, zuhurtzia eta adore berdingabeak erakutsi zituen, eta, dohain miragarri horiek zirela bide, bere buruzagiek onartu zuten eta babesa eskaini, eta agudo egin zuen aurrera bere bidean. [Mikel Strogoff, Jules Verne / Karlos Zabala (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:47 am on 2013/05/31 Permalink | Reply
  Tags: B   

  beltzuri 

  1. iz. Bekozkoa. Beltzuri gogorrean ikusi dugu sartzen. 2. izond. Tristea; betiluna. • BELTZURI EGIN. Bekozkoa jarri. Ezkongabearen begitarteko zimurrak sakonagotu ziren beltzuri egiteraino. || BELTZURIKA. Beltzuri eginez.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [bekozkoa] : amorru, bekozko, ernegaldi, errabia, haserre, haserretasun, irakidura, irakin, furia Ipar., haserredura Ipar., samur Ipar., samurdura Ipar., samurgo Ipar., amorrazio Heg., haserrekuntza Bizk., ernegazio beh., betilun g.e., errabiatasun g.e., hisigo g.e., muturtasun g.e., sumin g.e., errabiamendu zah., hira zah., kolera zah., hisia Ipar. g.e., kexeri Ipar. g.e., sepa Ipar. g.e., sumindura Ipar. g.e., haserrego Ipar. zah.

  beltzuri izond.

  [bekozkoduna] : atsekabetu, bekozkodun, goibel, hits, ilun, kopetilun, triste, betilun jas., itun jas., gotilun neol., atsege g.e., atsekabedun g.e., mudurri g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) mala cara, ceño (fruncido) (2) triste; ceñudo, -a; enojado, -a
  fr (1) mine boudeuse (2) renfrogné, -ée ; sombre ; triste
  en (1) frown (2) grim; frowning
  port (1) cenho (2) carrancudo(a), cenhoso(a)

  Entzun:
  

  Beltzuri gogorrean hitz egin zion, erabaki hartan erantzukizunik ez zuela garbi utzirik.  [Azkenaz beste, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Gizon bat mahaiaren gaineko aldizkariak nahaspilatzen ari zen, beltzuri, odoluzki gaiztotu baten jabe bezain. [Rock’n’roll, Aingeru Epaltza (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  beltzuri (FlickrCC, Fabiana Zonca)

   
• 

  Maite 8:53 am on 2013/04/26 Permalink | Reply
  Tags: B   

  bonbardaketa 

  iz. Bonbardatzeko ekintza.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. g.e.
  [bonbardaketa] bonbardatze, bonbardamendu.  (Adorez 5000)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es bombardeo
  fr bombardement ; [bortitza] pilonnage
  en bombing
  port bombardeio

  Gaur Gernika gogoan. 76 urte igaro dira gure aiton-amonek, bonbardaketaren ondorioz,  sutan ikusi zutenetik.

  

  Gernika (Wikimedia Commons)

  Bobardaketari buruzko infografia, irudiak eta gehiago: Gernikako bonbardaketa (eitb.com)

   
• 

  Maite 9:54 am on 2013/04/20 Permalink | Reply
  Tags: B   

  betaurreko 

  iz. 1. (pl.) Begiaren akats batek eragindako ikusmen-arazoa artezteko, edo begiak babesteko (argi gehiegitik, uretatik) tresna, begien aurrean eta euskarri batean ezartzen diren bi lente ahur nahiz ganbilez osatua. 2. Urrutira ikusteko tresna, tutu batean ezartzen diren zenbait lentez osatua.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  iz.pl.
  [antiojoak] : largabista Ipar., luneta Ipar.pl., begi-orde g.e.pl., antiojo Heg. beh.pl. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) gafas, anteojos (2) catalejo, anteojo
  fr (1) lunettes (2) longue-vue
  en (1) glasses (2) small telescope
  port (1) óculos(2) luneta

  Maite and Iñaki Murua are discussing. Toggle Comments

   
  • 

    Iñaki Murua 10:05 am on 2013/04/20 Permalink

    Horrelako zabalkundea izango zuela jakin izan banu, ileapaindegira joango nintzatekeen karkar

  • 

    Maite 9:12 pm on 2013/04/20 Permalink

    Ilea bakarrik edo bizarrarekin ere zerbait egingo zenuen…? 🙂

    Milioi bat esker, Iñaki, ez bakarrik bideoagatik, baita beti #gaurkohitza zabaltzen laguntzen duzulako ere! 🙂

• 

  Maite 9:41 am on 2013/03/28 Permalink | Reply
  Tags: B   

  bihotz 

  iz. 1. Uzkurdura erritmikoen bidez odola arteria eta benetan barrena zirkulatzea eragiten duen muskuluzko organoa. 2. (hed.) Delako organoa sentimenduen gunetzat hartua. Euskaldun erdalzale, non duk hik bihotza? 3. (hed.) Zerbaiten barne-barnea, erdi-erdia. Haltzak ez du bihotzik. Hiriaren bihotzean. 4. (hed.) Adorea, kemena. 5. Kutuna, laztana. Ene bihotza! Barretxo bat egik! 6. Karta frantsesetako lau koloreetako bat, bihotz gorri bat ezaugarri duena; kolore horretako karta bakoitza. • bihotz hil. 1. Bihozgabetua. 2. Atsekabea. || bihotz-erdiragarri. Lazgarria, izugarri mingarria. • BIHOTZ(-BIHOTZ)EZ, BIHOTZ(-BIHOTZ)ETIK. Sentimendu edo maitasun osoz, gogo onez. || BIHOTZ IZAN, EMAN, HARTU, GALDU. Adorea izan, eman, hartu, galdu. Izan bihotz, ez beldurtu.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:
  [bihotzondoa] : bihotzondo
  [adorea] : adore, ahalgo, indar, kemen, kalipu Ipar., kuraia Ipar., balore Heg., errutasun Gip., agoñu Zub., animo beh., azku jas., bihoztasun g.e., bihoztoitasun g.e., kementasun g.e., alaitasun zah., erru zah., aginte Bizk. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) corazón (2) corazón, alma (3) corazón, parte central, parte principal, medio (4) [fruituena] corazón; [landareena] médula, corazón (5) valor, audacia (6) corazón, amor, cariño (7) [karta frantsesetan] corazón
  fr (1) cœur (2) cœur, âme (3) cœur, centre, partie principale (4) [fruituena] noyau, moelle (5) courage, audace (6) [maitasunezko deikia] mon cœur, mon chéri, ma chérie
  en (1) heart (2) heart (3) heart; -hearted (in compounds) (4) [fruituena] core; pith (5) [karta frantsesetan] hearts
  port coração

  ANTZINAKO BIHOTZ, MIKEL LABOA

  Bihotz, buztinezko Bihotz,
  Etxe ttiki bat zara,
  Ahula, hauskorra, lau gelatako;

  Lau, lau gelatan Bihotz,
  Zenbat mamu dauzkazun,
  Nola ikaratzen zaren, gauean;

  Gau, gau batzutan Bihotz,
  Hautsi egiten zara,
  Lurrera jausi eltzetxo baten gisan;

  Bihotz, jausitako Bihotz,
  Ari zara intzirika,
  Kexu zara, negar zara, oi Bihotz;

  Zer, zer diozu Bihotz,
  Ez zaitut konprenitzen
  Zure hitza arrotza zait, bitxia;

  Zeit, Einsamen Helian,
  Abens grauen flammendes,
  (Denbora, Helian bakartia,
  Iluntzea, grisa, lamatan)
  Ez zaitut konprenitzen, oi ene Bihotz;

  Der Tod ist ein Meister,
  Und du, zur Linken, du,
  (Heriotza maisu bat da
  Eta zu, siniestroa zu)
  Ez zaitut konprenitzen, oi ene Bihotz;

  Der, des menschen Sinn,
  Von zweifeln voll,
  (Gizonen patua
  dudaz betea)
  Ez zaitut konprenitzen, oi ene Bihotz;

  Bihotz, antzinako Bihotz,
  Ez al zara zaharregi,
  Eta ilun, eta itxu, barregarri;

  Ilun, ez da dena ilun,
  Begirazazu leihotik,
  Ikustazu baso hori, berdatzen;

  Berde, zein berde dauden,
  Basoko garo zuhaitzak,
  Zein ixil eta lasai, arratsean;

  Arrats, arrats hontan Baso,
  Hartzazu ene Bihotza,
  Buztinetik sortua da, zu bezala.

   
• 

  Maite 8:13 am on 2013/03/04 Permalink | Reply
  Tags: B   

  biluztu 

  biluztu* e. biluzi  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.
  [biluzgorritu] erantzi, larrugorritu, erauntzi Ipar./Naf., pikarraitu Zub., biluzgorritu zah (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es desnudar(se), despojar(se)
  fr (se) déshabiller
  en (1) to undress, to strip, to get undressed; to take off [your clothes] (2) to undress, to strip; to take off [someone else’s clothes]
  port despir-se

  Argia itzaltzean zenbait gauza ikusten den lez,
  isiltzean esan nahi ez dena azaltzen. Eta maiz,
  zure ahoak isiltzen dituen hitz horiek, zure begiek
  oihukatzen dituzte. Zure begien zulora abailtzen
  naiz, haizeak jotako txori bat lez; eta esaten duzun
  hori dena baino gehiago zure atzean nor ezkutatzen
  den jakin nahi nuke. Etorri eta kenduizkidazu
  arropak, kenduizkidazu dudak, biluztu nazazu, hitz
  egin dezagun ezin esan daitekenaz, begi biluziz
  begiratu elkar, badakizu, ezjakina beti izango dela
  nagusi; hori gabe ezingo ginateke bizi… etorri eta
  kenduizkidazu dudak, biluztu nazazu.

   Desnúdame, desdúdame, Anari

   
• 

  Maite 8:58 am on 2013/02/12 Permalink | Reply
  Tags: B   

  barreiatu 

  da/du ad. 1. Bildua dagoena, han-hemenka jarriz bereizi; sakabanatu. Juduak munduko herri guztietatik barreiatu ziren. 2. Zabaldu, hedatu. Usain ona barreiatu. Ebanjelioa munduan barreiatu zen. 3. Desagertarazi; suntsitu. Ez zait iruditzen deusek barreiatuko duela gure amodioa. 4. BOT. Haziak eta bestelako sakabanakinak hedatu. 5. FIS. Difusioa gertatu.

  iz. eta izond. HIZKL. Ezaugarri akustikoen arabera, espektroaren erdialdean kontzentrazio apala azaldu eta energi kantitatea gutxiagotua eta barreiaturik dituen fonema. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.
  [sakabanatu] aldebanatu, banakatu, banatu, hedatu, orokortu, sakabanatu, zabaldu, banandu Bizk., berduratu L-BN, jeneralizatu beh., publikatu zah., hegabanatu Bizk. g.e.
  [desegin] Ipar. alferrik galdu, apurtu, arraskatu, birrin-birrin egin, desegin, desolatu, errautsi, hauts bihurtu, hauts egin, hondatu, porrokatu, suntsitu, triskatu, triskilatu, zatitu, zehatu, zirpildu, andeatu Ipar., arrabaskatu Ipar., aurritu Ipar., deboilatu Ipar., funditu Ipar., gaizkitu Ipar., mamikatu Ipar., partekatu Ipar., porroskatu Ipar., sakailatu Ipar., xehakatu Ipar., xehatu Ipar., zatikatu Ipar., zirtzikatu Ipar., banatu Bizk., birrindu Bizk., laskitu Bizk., lorrindu Bizk., trimindu Bizk., zuzitu Bizk., abarrikatu Naf., izorratu beh., galetsi jas., abarrakitu g.e., atarratu g.e., triska egin g.e., arrasatu zah., arrazatu zah., destruitu zah., narriatu zah., puskakatu Ipar. g.e., bilakatu Ipar. zah., partaiatu Ipar. zah.
  [xahutu] ahitu, hondatu, xahutu, igorri Ipar., malapartatu Ipar., irion g.e., kontsumitu zah., andeatu Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) dispersar(se); diseminar(se); desperdigar(se) (2) difundir(se); propagar(se); extender(se) (3) destruir(se); deshacer(se); disipar(se); desvanecer(se) (4) distraer(se); despistar(se) (5) difundir(se)
  fr (1) (se) disperser, (se) disséminer (2) (se) répandre, (se) propager (3) (se) dissiper, (se) distraire
  en (1) to spread; to disperse; to scatter (2) to be dispersed/scattered; to disperse, to scatter (3) to spread
  port (1) dispersar-se (2) propagar-se (3) dissipar-se (4) distrair-se

  Barreiatzen …

  Sei urte pasa ditu blog honek. 500 artikulutik gora argitaratu ditut. Eta oraindik jarioa ez zait agortu (nork esan behar zidan hori orain dela sei urte!).

  Urte berriarekin (ez donk hamairu) berritasun batzuk sartu nahi ditut blogean. Eta lehena aste honetan bertan.

  15 lagunei eskatu nien urte hasieran artikulu bat idazteko. 15ek ez zuten baiezkoa eman, baina gehienek bai. Eta artikulu horiek guztiak barreiatzen atalaren barruan argitaratuko ditut (astean bat gutxienez). [Barreiatzen, Txerra Rodriguez (Garaigoikoa, 2013/02/05 )]