Gaurko hitza

Tagged: L Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 9:24 pm on 2015/02/22 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lokartu 

  da ad. (batez ere Ipar.) Lo hartu, loak hartu. Etzan zen lurrean eta lokartu zen arbola haren azpian. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:ad.

  [loak hartu]: lo hartu, loak hartu, loharkatu Ipar., lokumatu Ipar. g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (batez ere Ipar.) dormirse, adormecerse (2) (batez ere Ipar.) (hed.) entumecer(se); aplacar(se), sosegar(se)
  fr (1) (batez ere Ipar.) s’endormir, s’assoupir (2) (batez ere Ipar.) (hed.) s’engourdir, se calmer
  en (1) to get to sleep, to go to sleep, to fall asleep (2) to be/go numb
  port (1) adormecer, pegar no sono (2) aplacar-se, serenar-se

  Entzun:
  

  ESAN GABE DOA

  

  Elkartasun basatia, Oier Guillan (Susa poesia)

  Minarena naiz zorionarena beste.

  Esan gabe doa

  Jendez beterik dagoen gutxiengo batekoa naiz.

  Esan gabe doa

  Beldurrarena naiz pozarena beste.

  Diot. nintzen. Diot. nintzen. Diot. nintzen. A.

  Esan gabe doa
  

  Erbestearena naiz aberriarena beste.
  Eskuak garbitu eta haiei so
  diot: nor naiz hau.
  Hanka lokartu ostean orratz batekin ziztatu
  eta zera pentsatzen dut:
  norena da nirea den min hau.
  Edo:
  zergatik du nire antza haur honek.

  (Isilunea).

  Zergatik dute nire antza alkandorek
  Zergatik dute nire antza mesanotxeko liburuek
  zergatik dute nire antza familia argazkiek
  zergatik dute nire antza eltxoek
  zergatik dute nire antza etxeko zapatilek
  zergatik dute nire antza maite ditudan pertsonek
  zergatik dute nire antza nire antzik ez dutenek.

  Esan gabe doa

  Lekuz mugitzen den airea da denbora.

  Esan gabe doa

  BELDURRA airea IRAULTZA airea GEZURRA airea
  BERUNA airea BIZITZA airea ZARATA airea
  GARUNA airea DENBORA airea GARENA airea
  GINENA airea HIZKUNTZA airea AHOTSA airea

  Esan gabe doa

  A.

  Esan gabe doa

  Mmm.
  (Isilunea).
  Nggsssb.
  (Isilunea).

  [Elkartasun basatia, Oier Guillan (Susa poesia, 2013)]

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 9:09 pm on 2014/12/26 Permalink | Reply
  Tags: L   

  likin 

  (B) 1. izond. Erraz itsasten dena, likatsua. Izerdi likina. 2. iz. Lingirda. Apoaren bizkar gaineko likina baino higuingarriagoa (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: izond. Bizk.

  [likatsua]: biketsu, gomatsu, likatsu, lirdinga, lirdingatsu, bikedun g.e., biskatsu g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) izond. (B) pegajoso, -a; viscoso, -a (2) iz. (B) limazo, viscosidad
  fr (1) izond. visqueux, -euse (2) iz. viscosité
  en (1) izond. viscous; sticky (2) iz. slime, sliminess
  port (1) izond. pegajoso(a) (2) iz. viscosidade

  Entzun:
  

  PUNPAKA

  erditik aurrera irakurtzen hasitako
  liburu bat bezala ezagutu nahi zintuzket
  lehen erdiko orriak bilatu
  edo zeuk azaldu
  basa artean edo sasitzan aurkitu
  eta falta diren pasarteak asmatu
  edo beste aldaera batean esan

  txango luzeak egin eta nire gogoa
  Mantxako mortuan barrena hegalari dabilenean
  naizena baino gehiago naizen ilusioak hartzen nau
  zauri guztiak direla sendagarri
  ez dagoela osatu ez daitekeen testurik
  ez higa ez daitekeen harririk

  autobidean aurreratzen gaituzten
  autoetako gidarien albokoak hainbat
  banaizelako ilusioak hartzen nau
  eta neuregan zaramatzadala iruditzen zait
  ilunabar gorrantza hedakorrean
  eta une eterno batez itsu-itsuan sinesten dut
  kartzelazainen papar iletsu likina gabe
  eta presoen bisita galaraziengatik ez balitz
  ezinezkoa litzatekeela munduan edertasuna

  [Kapital publikoa, Jose Luis Otamendi (Susa, 2014)]
  

  

  likin (Pixabay, Washu, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 10:28 am on 2014/12/08 Permalink | Reply
  Tags: L   

  loka 

  izond. Oiloez eta hegazti emeez mintzatuz, arrautzen gainean jarririk txitatzen ari dena. Oilo loka baten txitak. Oiloa loka egon, loka jarri.

  adb. 1. (batez ere B) Koloka, ongi finkatu gabe. 2. TEKNOL. Eragingailu batek, baita biraka dabilela ere, eragin beharreko piezei eragiten ez dien egoeran. Ibilgailuaren abiadura–kaxa loka dago. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak (UZEI Sinonimoen Hiztegia)

  adond. [koloka]: koloka, kolokan, kordokan, kordoka Ipar.

  izond. [txitatzen ari den hegaztia]: koloka Ipar.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Labayru eta Word Reference hiztegiak):

  es 1 izond. clueco, -a; llueca 2 adb. clueca; llueca || 1 adb. (batez ere B) tambaleándose, balanceándose; suelto, -a; rijoso, -a 2 adb. (Autom.) en punto muerto 3 iz. (Autom.) punto muerto [de la caja de cambios] || adb. (zahar.) sexualmente inquieta, que mantiene relaciones sexuales esporádicas. (Genero femeninoari dagokio)
  fr adj [gallina+ qui couve || (desatado, no sujeto) détaché(e)
  en adj [gallina] broody || loose
  port adj [gallina] choco(a) || solto(a)

  Entzun:
  

  oiloa loka jarri da: la gallina se ha puesto clueca (5000 adorez hiztegia)

  hondar gorrian ur lokak: las aguas oscilantes sobre la arena roja (5000 adorez hiztegia)

  goiko hortz loka noiz jausiko dago: el diente flojo de arriba está a punto de caer (5000 adorez hiztegia)

  goiko hortz bat loka daukat: un diente de los de arriba lo tengo medio suelto (5000 adorez hiztegia)

  Ez dizuet esan: besoa loka duenak musua estaltzen dion zapia darama. [Hizlandia, Iñigo Aranbarri (Susa, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Pistola gerrian gorde nuen, bulto handiegia egin eta loka geratzen zen arren. [Kolosala izango da, Joseba Sarrionandia (Txalaparta, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  Andy Caulfield/Photographer’s Choice/Getty Images

   
• 

  Maite 9:00 pm on 2014/08/25 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lukurreria 

  iz. Maileguz ematen den dirutik gehiegizko korritua ateratzea; horrela jokatzen duenaren nolakotasuna.   (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [lukurantza] lukuru, lukurantza Ipar., logreria Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es usura, interés excesivo, avaricia
  fr usure
  en greed; usury
  port usura, avareza

  Entzun:
  

  Erlijio kristauak lukurreria debekatzen zuen. Hau da, dirua maileguan uztea interes baten truke. Juduek antzeko debekua zuten, baina zirrikitu batekin: baimenduta zuten kristauei maileguak ematea eta kobratzea. Horri esker, finantza zerbitzuetan trebatu ziren judu ugari. [Jatorri historikoen peskisan, Jon Fernandez – Ivan Santamaria (Ekonomia atzerako ispilutik (eta V))] (Berria.eus, 2014-08-24)

  Oso arriskutsua zen, ordea, itsasoko bidea, askotan iruzurrez betea, eta ez zegoen lan-klase haietara prestatzen zen itsasontzi askorik; bestalde, hartan saiatzen ziren ontzi urrietako patroi batzuek, lukurreriak jota, gero eta diru gehiago eskatzen zuten bidaia-txartelagatik. [Ihes betea, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  lukurreria (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 10:29 pm on 2014/07/24 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lokabe 

  1. izond. Aske. 2. iz. Askatasuna.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  [aske] : aske, libre, solte
  [askatasun] : libertate, burujabetasun, independentzia, eskukotasun

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) izond. libre; suelto, -a (2) iz. libertad (3) adb. libre; suelto, -a
  fr izond. libre, indépendant, -e
  en izond. free, released, not attached, not trapped
  port (1) cume, cume (2) terraço

  Entzun:
  

  Eraman dezazute gure mendi maiteetara eta beti iraun dezala lokabe eta garaitsu.  [Elezaharren bidetik, Martin Anso (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Zenbateraino da errealitatea lokabe gure teoriekiko? [Filosofiako gida, Askoren artean (UEU, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  lokabe (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 8:43 am on 2014/07/11 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lekaxin 

  Ik. zizahori.  iz. MIKOL. Poliporaleen ordenako onddo basidiomikotinoa. Horia edo laranja–horixka da eta ertz uhindua duen txapel ganbil edo laua, orri irregularrak eta hanka lodi eta zilindrikoa du. Oso preziatua da sukaldaritzan (Cantharellus cibarius). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  lekaxin (BN-mix, S; H), lekazin (BN; VocBN). Ref.: Alth Bot 5; A (lekazin, lekaxin). Etim. Del gasc. lecassine.

  “Petit champignon jaunâtre” VocBN. “Especie de seta comestible pequeña, amarillenta y temprana” A. “Chanterelle” Alth Bot. Gure Xuberoko lekaxiña, gorrintxa ta zuen Gipuzkoko Kurrintto ta arraultz-perretxikoak, zartagiñan olioakiñ erreak. Lh Itzald II 105. Etzuen norbeitek lekaxin edo beste zerbeit onjo mota bildu. GH 1935, 14.

  Sinonimoak: iz.
  [zizahori] : (Micol.) zizahori (tekn.) (Cantharellus cibarius) ; urreziza (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Mikol.) rebozuelo (Cantharellus cibarius)
  fr girolle
  en chanterelle

  Entzun:

  Oporretan zegoen, eta bazkalordurako iritsi zen, lekaxin batzuekin.

  

  lekaxin (@karhobi)

  Informazio gehigarria (micoValdorba):

  REBOZUELO, ZIZAHORI, SIESTA
  Cantharellus cibarius Fr.

  Otros nombres:
  Castellano: Seta de haya (Rioja); Cabrilla; Santerella; Seta de San Juan
  Vascuence: Zizahori (Aézcoa, Baztán, Larraun, Ulzama); Saltsa perretxikoa; San Juan perretxiko; Txaltxatua; Lekazina; Xixa; Urre perretxikoa; Baina; Txaltxia (Bergara); Urri ziza en Leiza y Yanci (Cinco Villas), Zizeta (Alsasua) ; Pago ziza en Eraso (Imoz); Ziza en Etxalar (Cinco Villas) y Goizueta ; San Juan Ziza en Torrano (Ergoiena)
  Catalán: Rossinyol; Vaqueta; Ginesterola; Picornell; Agerola
  Gallego: Cantarela
  Francés: Chanterelle commune; Girolle; Chevrette; Créte de coq

   
• 

  Maite 8:30 am on 2014/07/04 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lerroburu 

  iz. Kazetaritzan artikuluak, erreportajeak, editorialak, etab. labur aurkezten dituen esaldia, karaktere lodiago edo handiagoz idatzi ohi dena.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘titulu’))

  Sinonimoak: iz.

  [lerroburu]: titulu

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es titular
  fr gros titres
  en headline
  port manchete

  Entzun:
  

  Geroxeago, baina, lerroburu deigarriren bat irakurri zuen han-hemenka. [Eguzki beltzaren sekretua, Alberto Ladron Arana (Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Titulu nagusietara jota, leiho eta tartekiak albo batera utzita, ez dira egunean zortzi-hamar baino gehiago aipu markak dakartzaten lerroburuak. [Hizlandia, Iñigo Aranbarri  (Susa, 2006)] (Egungo euskararen Hiztegia)

  

  lerroburu (Berria.eus-eko azala gaur)