Gaurko hitza

Tagged: L Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:19 pm on 2015/08/17 Permalink | Reply
  Tags: L   

  luhar 

  iz. e. zizare (5000 hiztegia)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  luhar (V-oroz ap. A). Lombriz de tierra.

  Sinonimoak: iz.
  [luhar] : (Zool.) lur-zizare
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es lombriz de tierra
  fr ver de terre ; lombric
  en earthworm
  port minhoca

  Entzun:

  Nahi baduzu, lur-zizare bila joan gaitezke.

  

  luhar (Wikimedia Commons)

  
  
  

  Nik @zaldieroa-ren jakobitak honela irudikatzen ditut. pic.twitter.com/oOfl09XbKE

  — Edu Lartzanguren (@edulartzanguren) agosto 14, 2015

  
  

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:44 am on 2015/07/30 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lerdamin 

  iz. Zenbait landaretatik ateratzen diren erretxina usaintsu eta mingotsei ematen zaien izena.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  lerdamin (A DBols).

  1. Acíbar, áloe. v. aloes. Eun bat libera mirra ta lerdamin (Io 19, 39). “Mixturam myrrhae et aloes”. Or MB 375 (Or mirra ta altzibarra, BiblE mirra eta aloe).

  2. Mirra. Artu lurringai bikaiñetatik bost eun sikel lerdamin yator. “Myrrhae”. Ol Ex 30, 23 (BiblE mirra). Lerdamiña eta zumintzaz egindako nastaketea. “Mixturam myrrhae et aloes”. Arriand Io 19, 39.

  Sinonimoak: iz.

      [aloea]: aloe (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. h. aloe áloe, aloe
  fr Bot aloès m
  en (Bot) aloe; (Farm) aloes
  port m aloés m inv, áloe m

  Entzun:

  Lerdaminaren onurak, gure inguruan orain dela gutxi zabaldu diren arren, aski ezagunak dira antzina-antzinatik.

   

  

  lerdamin (FlickrCC, Biology Big Brother from Eukaryotic Cell, Organism)

   
• 

  Maite 8:25 am on 2015/07/08 Permalink | Reply
  Tags: L   

  laketontzi 

  iz. Aisiarako edo kirolerako ontzia, motorez edo belaz higitzen dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘yate’)

  Sinonimoak: iz.

  [yatea]: yate (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es embarcación de recreo, nave de recreo; yate
  fr bateau de plaisance; yacht
  en leisure boat; yacht, cruiser
  port iate de recreio

  Entzun:
  

  Laketontzi batean zihoan 48 urteko gizonezko bat erreskatatu dute Zumaiatik hiru itsas-milietara [Berria.eus, 2005-07-13 )]
  

  

  laketontzi (FlickrCC, Eoghan OLlionnain)

   
• 

  Maite 9:26 am on 2015/06/16 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lotsaizun 

  1. iz. Laido apalgarria. Bere arrebari egindako bidegabekeria eta lotsaizuna. 2. iz. Lotsatzeko zioa, lotsabidea. 3. iz. (pl.) Lotsariak. 4. izond. Lotsatzekoa, lotsagarria.(Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia): iz. jas.

  [laido apalgarria]: irain, laido, ofentsa, afruntu Ipar., ahalkeizun Ipar., ahapaldi Ipar. pl., desohore Ipar., idoi Ipar., lotsari Bizk., goitzarren Zub., injuria beh., betzigo g.e., geren g.e., iraintasun g.e., aputio zah., desondra Heg. beh., agrabio Heg. zah.
  [lotsabidea]: lotsabide
  [lotsariak]: pl.lotsari Bizk. pl., ahalkeriajas. pl.Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1)  iz. vergüenza, infamia, deshonra; (2) iz. deshonra, deshonor, motivo de vergüenza; (3) iz. (pl.) partes pudendas, vergüenzas; (4) izond. vergonzoso, -a; deshonroso, -a; bochornoso, -a; indecente
  fr  iz. déshonneur, honte
  en (1) iz. [laidoa] disgrace, infamy; (2)  iz. [lotsabidea] dishonour (Br); dishonor (Am)
  port iz. vergonha, desonra,

  Eta aurreneko araua dagoeneko ikasi dugu zein den: elebakarra baino barregarriagoa da beste hizkuntzaren bat duena, hainbati bere burua ukatzeraino ahoraino sartu zaion ezten eta lotsaizun. [Barrea lege, Iñigo Aranbarri (Larrepetit, 2015-05-10)] (Berria.eus)

  

  lotsaizun (Lauren Hammond, FlickrCC)

   
• 

  Maite 7:33 pm on 2015/05/29 Permalink | Reply
  Tags: L   

  luizi 

  iz. Urak bigunduz eta pisuaren pisuz gertatzen den lur-malkarren higidura. Lubizi batek bidea estali du. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa, “lubizi”)
  

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  luizi (V-gip, G-azp-to), lubizi (G-to), lubesi (A Apend), luetzi (V-gip). Ref.: A (lubizi); Iz UrrAnz (luisíxa), To (lubiziya); Elexp Berg.

  Etim. De lur-bizi, litm. ‘tierra viva’.

  Desprendimiento de tierras. “Azkenengo euri aundixekin luizixak ein die batian bestian” Elexp Berg. Luizia. Izt C 235 (en una lista de fenómenos naturales). Lubiziek jandako mendixka bizkar-gorriak. Mok 13s. Lubizi-bildurra dagon tokian lurrari eusteko. Munita 46. Lurrak, izan ere, aldapa aundian ebaki ezkero, badu luizia eta bera joan bearra. Insausti 305. Terrenoak bastante aldapak, eta urak arrastatuta, luiziak ondatutako lekuak. Albeniz 33.

  “(G), tierras caídas” A. Itsasora dioazten ibaiek baso-mendietako lurrak eta arkoskoak eraman-ala eramaten dituzte, ta onetara sortzen dira luiziak (eroritako lurrak) eta mausarrak (ibaiak bazterreratutako lur ona). Zait Plat 37s.

  Sinonimoak: iz.

  [lur malkarren higidura]: lur-jausi, lurtadura, luperi Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es desprendimiento [de tierra(s)]; corrimiento de tierra(s)
  fr eboulement
  en landslide, landfall
  port desmoronamento

  Pio Barojaren edo Unamunoren estilo vasco loriatzetik abiatzen da diskurtso politikoaren eta ahulezia linguistikoaren arteko luizia nola zuritu ez dakien saio bat baino gehiago. [Mentura dugun artean, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2001, 136 or.)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Autobidean eta luizi bategatik hainbat bidaiari hiltzen direnean, zera gertatu da, urrutiko edo hurbileko norbaitek fede zantzu bat izan duela. [Groenlandiako lezioa, Bernardo Atxaga (Erein, 1998, 34 or.)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  luizi (Hirian aldizkaria, FlickrCC)

   
• 

  Maite 12:03 pm on 2015/05/04 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lupetz 

  iz. (B) Lohia, lokatza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  lupetz (V-arr; Lar, Añ (V), Dv), lupetza. Ref.: Larrak EG 1958 (3-4), 371. Barro, lodo. “Lupetz, Arratian lokatzari esaten yako” Larrak EG 1958 (3-4), 371. v. lokatz. Erleak lupetz loien balia dira, euren eztiabia gozoak egiteko. Añ LoraS 114. Lupetz puska bat. Añ NekeA 240. Egin eban gizonaren gorputza lupetzeagaz edo buztinagaz. Itz Azald 28. Praka-barrenak loi-loi eginda lupetzez. Kk Ab I 60. Jaiotzatik aldian dakarren lupetzea ezin dabela ganetik kendu. “Fango”. Otx 99. Igurtzi eban arpegia, lupetza zikiña zelanbait kentzeko. Erkiag BatB 45. Lupetzarekin bere irudiz / Adan egiña bazuan. Ayesta 133.

  Sinonimoak: iz. Bizk.

  [lokatza]: basa, lohi, lokatz, baltsa Ipar., istil Ipar., parta Ipar. g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es  iz. (B) barro, lodo, fango
  fr boue, fange
  en mud, silt,
  port barro, lodo, lama

  Ez zioten entzun, baina keinua seinaletzat hartu zuten eta denek, besteak beste Busturiako gizon-emakumeek, bustitako harriak eta lupetzezko eskukadak jaurtikitzeari ekin zioten.  [Gerlari zuria, Joanes Urkixo (Elkar, 2004), Orr.: 176] (Ereduzko Prosa Gaur).

  

  lupetz (Y Nakanishi, FlickrCC)

  
  

   
• 

  Maite 8:30 am on 2015/04/10 Permalink | Reply
  Tags: L   

  laztantasun 

  iz. Maitasuna, xera. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  laztantasun (V ap. A; H), lastantasun (Dv (V)). Ternura, amor, cariño. “Tendresse” Dv. “Attachement vif, amour” H. Zelan erantzun deutset alango laztantasun eta on-eretxi gozoai? Añ EL2 161. Kontu zorrotza eskatuko deust, eni eustan lastantasun ta askogurearena. Ib. 48. Guganako on-eretxi eta laztantasun gozoa. Zav Serm I 55. Ematen zioen eskua estu estu ta laztantasunez baserritarrai. VMg III. Amarik errukior eta samurrenaren laztantasun gozo-gozoagaz maitatu ginduzan. Eguzk LorIl110 (ap. DRA).

  Sinonimoak: iz.

  (1) samurtasun, biguntasun. (2) maitasun, txera. (ADOREZ Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1)  iz.  ternura, cariño (2)  iz.  amor
  fr (1) iz.  tendresse, colère (2) iz. amour, affection
  en (1)  iz.  tenderness, gentleness (2) iz. love
  port (1) iz. ternura, suavidade (2) iz. amor

  Entzun:
  

  Nola erantzungo diet halako laztantasun eta oniritzi gozoei?

  

  laztantasun (Rita M, FlickrCC)