Gaurko hitza

Tagged: L Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 7:45 am on 2014/02/21 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lasai 

  1. izond. Estutasunik, kezkarik, larritasunik gabea. Pertsona lasaia nekez larritzen da. 2. izond. Estua, meharra edo tinkoa ez dena. Bide lasaia. Soineko lasaia. 3. izond. Arauekiko hertsitasunik gabeko jarrera edo portaera agertzen duena. 4. izond. HIZKL. Ezaugarri akustikoen arabera, indar gutxiko erresonantzi eremuak azaltzen dituen fonema (tinkoari kontrajarria). 5. adb. Estutasunik, kezkarik, larritasunik gabe. Zaude lasai ez da ezer gertatuko. 6. adb. Tinkotasunik gabe. Lasai lotu. 7. adb. Arauekiko hertsitasunik gabe. Lasaiegi hezitako haurrak. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: lasai adond. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [lasaiki] : bare, jabal, lasaiki, trankil, hatsaren gainean Ipar., trankilki Ipar., nasai Bizk., nare jas., lasaikiro g.e., narerik g.e., kieto Ipar. beh.

  lasai izond.

  [trankila] : bare, ezti, eztitsu, geldi, gozo, malats, naretsu, trankil, eme Ipar., jabal Ipar., largo Ipar., laxo Ipar., ole Ipar., astitsu Bizk., nasai Bizk., basi Naf., anple Zub., goxo adkor., baretsu jas., nare jas., dultze zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) izond. tranquilo, -a; calmado, -a; sosegado, -a; reposado, -a (2) izond. ancho, -a, holgado, -a; suelto, -a; flojo, -a; desahogado, -a; cumplido, -a (3) izond. desenfrenado, -a; libertino, -a; disoluto, -a (4) adb. tranquilo, -a; quieto, -a; calmo, -a; con tranquilidad; tranquilamente, relajadamente; con calma; calmadamente (5) adb. suelto, -a; flojo, -a; con flojedad; flojamente; relajadamente; con laxitud
  fr (1) izond. tranquille, calme, paisible (2) izond. large, ample (3) adb. tranquillement, calmement, doucement (4) adb. de manière décontractée/détendue, à l’aise
  en (1) izond. calm, quiet, peaceful (2) izond. [arropa, oinetakoak] wide, broad; loose, losse-fitting (3) adb. calmly, quietly; relaxed
  port (1) izond. tranqüilo(a), sossegado(a) (2) izond. folgado(a) (3) izond. descomedido(a), dissoluto(a) (4) adb. tranqüilamente, con calma

  Entzun:
  

  Bakardadea lurralde jendetsu bat da, azken finean. Metafora-jario lotsagaldu honekin hasten banaiz –barkamena eskatzen dut horregatik–, da halakotik gutxi aurkituko duzulako Ana Malagonen testuen artean. Nahikoa iritzi zabaldua da mikroipuingintzak, genero edo azpigenero gisa, zerikusi gehiago duela poesiarekin, ipuingintza estandarrarekin –azken finean, narratibarekin– baino. Agian hala da –Elizak badauzka doktoreak–, baina Lasai, ez da ezer gertatzen honetakoak lirikarik, poesiarik gabeko hiperlaburrak dira. Mundu garaikidearen kondizioari dagokion bezala, alegia. [Ana Malagonen “Lasai, ez da ezer gertatzen” liburuaren hitzaurrea, Iban Zaldua (Elkar, 2014-02-17)]
  

  

  Lasai, ez da ezer gertatzen, Ana Malagon (Elkar.com)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 7:56 am on 2014/01/20 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lanpas 

  iz. 1. ITSAS. (B) Ontzietan geletako ate aurrean jartzen den alfonbra. 2. Etxeetako ate aurrean oinetakoak garbitzeko jartzen den alfonbra txikia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  lanpas. “(V-ple), alfombra colocada a la entrada de la cámara en los buques” A.

  Hiztegi Batuan:

  lanpas iz. ‘ate aurreko alfonbra txikia’

  Sinonimoak: iz.
  [oinetakoak garbitzeko alfonbra] : zerria (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (B) (Itsas.) alfombra colocada delante de las cabinas (2) felpudo
  fr paillasson
  en doormat; mat
  port apacho

  Entzun:
  

  Ez du lurra lantzen, ez du ehuntzen, eta hala ere Salomon bere loria guztian ere ez zen egun oson etzanda egoten lanpas baten gainean, eguzkipean izerditan blai, euli-bazka bihurturik eta guri-guri, bere jabeak lan egiten zuen bitartean isats salomonikoaren dantza alferra eta gainera esker oneko begirada gozoa erosteko.  [Deabruaren hiztegia, Ambroise Bierce / Xabier Olarra (Ibaizabal, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  lanpas (Orreaga Aranburu, CC)

  Markos Gimeno Vesga is discussing. Toggle Comments

   
  • 

    Markos Gimeno Vesga 6:12 pm on 2014/01/20 Permalink

    Edo palindromotan esanda, “ateko moketa” 😉

• 

  Maite 8:13 am on 2013/12/20 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lasta 

  iz. 1. Ontzian, komeni den sakoneraraino murgiltzeko eta egonkortasuna handiagotzeko kargatzen den pisu gehigarria. Euskal balen arrantzaleek teilak eramaten zituzten Ternuara lasta moduan. 2. (hed.) Edozein zama edo pisu gehigarri, fisiko zein psikiko. Globoek hareaz betetako zakutxoak dituzte lasta moduan. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  lasta. v. lastre.

  lastre (Lar, H), lasta (G-bet, L; Lar, Hb ap. Lh, H), lastra (H), lazt (G-bet). Ref.: A (lasta, lazt); Lh (lasta).

  Lastre. “Lest” H.   Bertutez kargatua dijoan ontzia, tentaldiyen lastrerik gabe. Aran SIgn 25. lazta (det.). Itsasontziyan lazta ziaro diruz kargatuta ekarri omen zuten (G-azp). “El fondo de la embarcación”. AEF 1921, 98s.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) lastre (2) (Itsas.) lastre, zahorra
  fr (1) lest (2) fig (impedimento) fardeau
  en (1) (peso que estabiliza) ballast [ship] (2) (impedimento) encumbrance, hindrance, impediment (3) figurado (molestia, peso muerto) burden, dead weight (4) (piedra de mala calidad) waste stone, scraps n
  port (1) lastro (2) fig obstáculo, empecilho

  Entzun:
  

  HITZA: Altzoa

  

  lasta (irudia: soymimarca.com)

  Helduok bihotzean / zenbat harramazka? / bizitzaren bizitzez / indarrak gasta. / Nekeak eta minak / askotan arrasta / uzten gaituzte eta / hori nola aska? / Bihotzeko zazta / bizkarreko lasta / banoa arnaska / hartzen nau xarmaz ta / altzoa da helduok / dugun sehaska.

  [Kartzelakoa buruz burukoan, Maialen Lujanbio (Bertsolari Txapelketa Nagusia 2013)] (sustatu.com)

   

  Bidea eta denbora, Anari

  Bideak eta denborak bat egin duten unean
  balea eri baten moduan ohituraren putzuan
  lastaren laztana pisu, pausu larriz nabil
  nahiz ez dudan inor atzetik
  nahiz inor ez dudan zain.

  Aurrean biderik ez da, norberak egina ez bada
  pausu adina itzal atzean
  eta aurrean zelai eder bat,
  zelai eten bat.

  Bueltarik ez da eta aitzina ez dut
  nahi dudana ez dut behar,
  behar omen dudana ez dut nahi.
  haize zakarrak nola, maitatzen dudana
  dena desio arren
  ez dut neuretzat ezer nahi.

  Eta ez diot inori ezer eskatzen
  ez dudalako eman nahi.
  pausu larriz nabil
  nahiz inor, ezer ez dudan zain.
  edo bai.

   
• 

  Maite 9:12 am on 2013/10/20 Permalink | Reply
  Tags: L   

  letagin 

  iz. Ebakortzen eta aurreko haginen arteko hortza. Oro har, ugaztunek lau izaten dituzte, masailezur-albo bakoitzeko bana, eta besteak baino irtenagoak izaten dira, bereziki hainbat animaliatan. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

   

   
• 

  Maite 8:45 am on 2013/10/18 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lapiko 

  1. iz. Eltzea. Lapikoan egosten. 2. iz. Lapikokoa. Ikazkinak baino lapiko hobea jaten dute. 3. iz. eta izond. Ergela, adimen laburrekoa. Horixe ume lapikoa!  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
  

  iz. Bizk. [eltzea] : eltze, tupina, marmitaHeg. beh.

  izond. Bizk. [ergela] : arin, babalore, babo, bulunba, buruarin, eltze, ergel, ero, eroxka, inozo, kaiku, kaskarin, kirten, lelantoni, lerdo, memo, tonto, tontolapiko, tutulu, txatxu, txoriburu, zoro, zoroxka, zozo, zozoilo, ments Ipar., pello Ipar., xanfarin Ipar., zuntzun Ipar., tontolo Heg., txoropito Heg., atunburu Bizk., gangar Bizk., ganorabako Bizk., ganoragabe Bizk., ganoragabeko Bizk., kokolo Bizk., lelo Bizk., mozolo Bizk., papao Bizk., pepelerdo Bizk., taket Bizk., tankalo Bizk., tentel Bizk., txotxolo Bizk., tetele Ipar./Naf., pettux Lap., ilupa Naf., pergut Zub., astapito beh., ganbelu beh., alotza g.e., haizebelats g.e., inputika g.e., narra g.e., txolin g.e., zoroko g.e., memelo Bizk. beh., koko Bizk. g.e., txotxin Bizk. g.e.

  
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) olla, puchero (2) cocido, olla (3) idiota, imbécil
  fr (1) marmite, casserole, cocotte, pot (2) idiot, -e ; imbécile
  en (1) saucepan, pot (2) stupid, silly
  port (1) panela, caldeirão (2) idiota, imbecil

  Entzun:
  

  Azkenean atzeko atea zabaldu eta Sethe irten zen, besoaren bihurgunean lapiko bat bete janari-hondar zekarrela. [Maitea, Toni Morrison / Anton Garikano (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Ez duzu irri antzerki bateko tonto lapikoa izan nahi, ezta? [Parisen sabela, Emile Zola / Karlos Zabala (Alberdania-Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  lapiko (Wikimedia Commons)

  lapiko (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 10:44 am on 2013/09/20 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lehoinabar 

  iz. Panthera (panthera) pardus Sin. pantera (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  lehoinabar (Lar, Añ, Dv, H, A), leoenabar, leoin-ñabar.

  Leopardo. v. lehoiarre, leopardo. Katamotza ta leoin-ñabarrak bezala. Egiat 225. Ikhusi nuen abreak lehoinabar bat iduri zuen. TB Apoc 13, 2 (Ur leoenabar, IBk, Bibl, IBe lehoinabar; He leoparta). Lehoinen etzan-lekhuetarik, lehoi-nabarren mendietarik. Dv Cant 4, 8 (Ol, Ker leoinabar). Xehakaturen ditu lehoinabarrak bezala. Dv Eccli 28, 27. v. tbn. AEmil AndreM 240.

  Sinonimoak: iz.
  [pantera]: pantera (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es leopardo, pantera (Panthera pardus)
  fr léopard, panthère
  en leopard, panther
  port leopardo, pantera

  Entzun:
  

  Ikerlarien idatzi diegu, eta grafikoak bidali dizkigute e-postaz. Hor dituzue, adibidez, Altxerriko lehoinabarra, hartza eta zaldi-burua. [Altxerriko lehoinabarra, bisontea, hartza… agian duela 39.000 urte marraztuak (Sustatu, 2013-09-19)]
  

  lehoinabar (Wikimedia Commons)

  lehoinabar (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 8:00 am on 2013/09/04 Permalink | Reply
  Tags: L   

  lapin 

  iz. Ipar. Beh. h. untxi. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.
  [untxi]: koneju, untxe (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es conejo (Oryctolagus cuniculus)
  fr lapin
  en rabbit
  port coelho

  Entzun:
  

  M. Mendiburu: Garai hartan etxeak iheslariz beteak ziren; kanpaina handia egin zuen Anai-Arteak. GAL gogorki ari zen, eta guhaurrek ere kristoren beldurra pasatzen genuen. Poliziak jendea harrapatzen zuen sarekada handietan. Jendea etxean genuen eta aldi berean GALen kontra agertzea edo zerbait antolatzea zaila zen. Anai-Artea ere inguratuta zegoen, gure kideak arrastatuak. Beldurra izugarria zen. Jendea lapinak bezala hilak izan ziren. [Anai-artea, Mikel Asurmendi (Argia, 2013-09-01 )]
  

  

  lapin (Wikimedia Commons)