Gaurko hitza

Tagged: T Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:15 pm on 2020/07/22 Permalink | Reply
  Tags: T   

  tortotx 

  1 iz. Heg. Artelazkia. Kortxoz estalitako hormak. 2 iz. Heg. Artelazkiz egindako tapoia. Botilari kortxoa atera.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  tortotx. v. tortitx. tortitx. tortitx (H), tortitz , tortix (T-L), tortox (T-L), tirtotx. 1. (H), tortitz, tortix (T-L), tortox (T-L). Corcho. “Bondon de liège” H. “Liège” T-L. Leton haria, tortitza, alzeiroa. “Corcho” . Volt 179. Hartarakotz ematen tuste eprezukiko lauia batzubek piñus, zeiñak baitire tirtotxa bezain arin. INav 133. 2. (SP Dv y A), tortotx (L-côte ap. A; Dv (L-côte)), tortos. “Chêne-liège” Dv. “Alcornoque” A. Tortotx azkarrak beren azal zabal-ariñak emanaz. “Los valientes alcornoques” . Berron Kijote 124. Ardua frexkatzen tortotx-arboletik zintzilik. Ib. 126. v. tbn. Tortos: Eskual 8-10-1909, 2.

  Sinonimoak: iz.

  iz. [artelatza]: artelatz, tortotxondo (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Ipar.) alcornoque ➥ artelatz (2) iz. (Ipar.) [gaia] corcho (3)  iz. (Ipar.) [tapoia] corcho
  fr (1)  iz. (Ipar.) chêne-liège ➥ artelatz (2) iz. (Ipar.) [gaia] liège (3) iz. (Ipar.) [tapoia] bouchon de liège
  en (1)  iz. cork oak ➥ artelatz (2)  iz. [gaia, tapoia] cork
  port (1) iz. (Ipar.) sobreiro (2) iz. (Ipar.) [gaia] corcho (3)  iz. (Ipar.) [tapoia] rolha

  Testuinguruan

  Barrika benetan hutsik zegoen, eta tortotx batek bezain arin flotatzen zuen. [Hobbita, J.R.R. Tolkien (Sergio Ibarrola / Xabier Olarra), Igela, 2008]

  

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:15 pm on 2020/06/25 Permalink | Reply
  Tags: T   

  tximika 

  iz. (B) Tamala, atsekabea sortzen duena; lastima. Hau da tximika! (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1 tximika. (AN; Aq 1121 (AN)), tximike (AN-olza). Ref.: Bon-Ond 146; A.
  “Chinche” A.

  2 tximika. 1. (V-m ap. A ). “Lástima. Au da tximikea! ¡qué lástima!. He oído la frase tximika emoten deust, me da lástima, cuya estructura no sea tal vez muy castiza” A. 2. “(V-m), fruslería, cosa insignificante” A. 3. “(V-ger), granillos de la piel. Tximika batek urten deust, me ha salido un grano” A.
  Meaketan pike-tximika zuten arkazteak. Or Mi 42.

  3 tximika. “(V-m), aguzanieves, pajarita, mariquita” A.

  Sinonimoak: iz.

  [tximika] : atsekabe, lastima

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es  iz. (B) compasión, pena; lástima
  fr iz. compassion, chagrin; pitié
  en iz. compassion, grief; pity
  port iz. compaixão, tristeza; pena

  Testuinguruan

  Hau da tximika! (Harluxet hiztegi entziklopedikoa)

  

   
• 

  Maite 10:54 pm on 2020/06/21 Permalink | Reply
  Tags: T   

  tarritatu 

  tarritatu, tarrita, tarritatzen || 1 da/du ad. Ipar. Zah. Haserretu. Ik. narritatu. 2 du ad. Ipar. Zah. Zirikatu. Jesusek, ezagutzen baitzuen haien gaiztakeria, erran zien: zertako tarritatzen nauzue, faltsuak? (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [narritatu, haserrearazi]: Ipar. zah.haserrearazi, narritatu, gaitziarazi Ipar., samurrarazi Ipar., narrikatu g.e.    

  [narritatu, zirikatu]: akuilatu, haizatu, hots eman, kilikatu, kinatu, narritatu, tentatu, zirikatu, aholkatu Ipar., huiatu Ipar., kitzikatu Ipar., xaxatu Heg., zitatu Bizk., atitxatu Zub., axekatu g.e., narrikatu g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) ad. irritar, hacer enfadar (2) ad. provocar, excitar, instigar, incitar, buscar
  fr (1) ad. irriter, ennuyer (2) ad. provoquer, exciter, inciter
  en (1) ad. irritate, annoy (2) ad. provoke, excite, instigate
  port (1) ad. irritar (2) ad. provocar, excitar, instigar

  Testuinguruan

  Berak tarritatu ninduen, eta ikusiko zuen bai nor naizen! (5000 Adorez hiztegia)

  

   
• 

  Maite 10:05 pm on 2020/06/14 Permalink | Reply
  Tags: T   

  trabakor 

  adj. Deserosotasuna edo lotsa sentiarazten duena.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  trabakor. (Dv→A). “Embarrassant, faisant obstacle” Dv.

  Sinonimoak: iz.

  [trabakor] :  adj. deseroso, trabagarri, eragozgarri

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es  izond. embarazoso, -a, engorroso, -a, incómodo, -a
  fr izond. embarrassant, gênant,
  en izond. embarrassing, shameful, awkward
  port izond. embaraçoso(a), chato(a), incômodo(a)

  Testuinguruan

  Hainbat kasutan pertsona batek ez die erantzungo galdera trabakorrei, norberari buruzko galderei edo bere estatusean influentzia negatiboa duten galderei (Pedret, Sagnier eta Camp, 2000). [Ikerketa-proiektuak lantzeko teknikak, Mikel Mesonero, UEU, 2005]

  

   
• 

  Maite 8:20 pm on 2020/06/02 Permalink | Reply
  Tags: T   

  txikiki 

  iz. g.er. Herritar xehe edo xumea, plebeioa. Ik. plebeio. Handikiak eta txikikiak. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  txikiki. (A Apend , que cita a VMg). Persona humilde, plebeyo. Zein ederki adierazoten duten estalki ederren azpian, andikiak, txikikiak ta jakintsuak berak ikasi bear dituzten, onak izateko, bideak! VMg XI. Sustarrik-sustar urrintxo jatzi ezkero, uste dot andikijak eta txikikijak ezkeunkela alde andirik ixango. Kk Ab I 90.

  Sinonimoak: iz.

  [txikiki] : plebeio

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz./izond. plebeyo, -a
  fr  iz./izond. plébéien, -enne
  en  iz./izond. plebeian
  port iz./izond. plebeu

  Testuinguruan

  Handikiek txikikien matxinadak suntsitu nahi izan zituzten. #gaurkohitza

  

   
• 

  Maite 9:32 pm on 2020/05/12 Permalink | Reply
  Tags: T   

  txirlo 

  iz. Birla, bola-jokoan, zutik jartzen diren zurezko pieza bakoitza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1 txirlo. (V-och-m-gip, G; Aq 659 (G), Añ, Zam Voc ). Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg. Bolo. “Bolos, txirloak ” Añ (s.v. bola). ” Iru txirluak aurrian eruaten zittuan bola bakotxian ” Etxba Eib. v. birla. . Eurak gura ebena egiten eben bola ta txirloakaz. Ezale 1898, 50a. TXIRLODUN. “Erri batzuetan bederatzi txirlodun bolatokiak dagoz (V-m) […], en algunos pueblos hay juegos de bolos en que se juega con nueve” A (s.v. txirlo).

  2 txirlo. “Un cuarto de almud” Ond Bac. .

  Sinonimoak: iz.

  [birla]: birla (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es  iz. bolo [pieza del juego de los bolos]
  fr iz.  iz. quille
  en iz. skittle
  port iz. boliche

  Testuinguruan

  Ni izan nintzen onena lau txirlo jota. #gaurkohitza

  

   
• 

  Maite 10:28 pm on 2020/05/11 Permalink | Reply
  Tags: T   

  txirlora 

  iz. Bizk. Txirbila.  (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  txirlora. (V-ple-arr-oroz-m; Zam Voc ), txirilora (V-ger-m-gip; Zam Voc (s.v. txirbil)). Ref.: A (txirlora, txirilora); Etxba Eib (txirilorak).
  Viruta. “Más común en Eibar txirbirixak. Zura ona bada, txirilorak obiak ” Etxba Eib. v. txirbil. .
  Zakhu handi bat txirloraz bethea sorbaldan hartu. Osk Kurl 174. Burdinezko txirloraz estalia. Ib. 123.

  Sinonimoak: iz.

  Bizk. [txirbila]: txirbil, txiribiri, txoskin, kizkur Gip., zirringila Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (B) viruta, cepilladura
  fr iz. copeau
  en iz. shaving; shavings
  port iz. serragem, cepilhadura, acepilhadura

  Testuinguruan

  -Bertako arotzaren ile kizkurrak txirlorak bezain malguak ziren, gorpuzkerak plastilinazkoa zirudien eta giharrak guztiz moldatuak zeuzkan. [Kartografien eta mikrobio narratiboen artean, Amaia Iturbide, Maiatz, 2013]