hauteskunde
iz. (pl.) Karguak, eta bereziki herriaren ordezkari eta mandatariak hautatzeko botazioa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
iz. (pl.) Karguak, eta bereziki herriaren ordezkari eta mandatariak hautatzeko botazioa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
1. iz. Pentsatzeko, hausnartzeko, gogoan erabiltzeko ekintza eta horren ondorioa. Zer gogoeta darabilek? 2. iz. Kontzeptua, adigaia. Gogoeta hutsen erreinutik kanpora mundu zabaleko gauza gogor-trinkoetan. 3. adb. (Ipar.) Gogoetan, pentsatzen, hausnartzen. Gogoeta egon. • GOGOETA EGIN. Hausnartu, gogoan erabili. || GOGOETAN. Gogoeta egiten. Gogoetan ari zela. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[pentsamendua] iz. buruketa, buru-kolpe, bururapen, burutapen, burutazio, burutzapen, gogamen, gogapen, gogarte, gogorapen, hausnar, hausnarketa, ideia, kontsiderazio, kontsidero, oldozkun, pentsamendu, meditazio Ipar., pentsu Ipar., buruera Bizk., burutasun Bizk., gomuta Bizk., bururakizun jas., gogaketa g.e., gogoramen g.e., oldozmen g.e., oldozpen g.e., gogorazio zah., gogoramendu Ipar. g.e.
[adigaia] iz. adigai, gogai g.e., gogorakizun g.e.
[gogoetan] adond. hausnarka, hausnarrean, gogoetaka Ipar., gogoetan Ipar.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) pensamiento, reflexión, meditación (2) idea, concepto (3) pensando, reflexionando
fr (1) pensée, réflexion, méditation (2) idée, concept (3) en pensant, en réfléchissant, en méditant
en consideration, thought, thinking; reflection
port (1) reflexão (2) conceito
iz. 1. Triste dagoenaren egoera. 2. Nolabaiteko ondoez fisikoa, bereziki urdailean sentitzen dena, nahigabea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[goibeltasuna] goibeldura, histasun, iluntasun, itun, melankolia, tristetasun, tristezia, histura Ipar., ilundura Ipar., itzaltasun Bizk., goibeltasun jas., ituntasun jas., malenkonia jas., damorri g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) tristeza, pena, añoranza, angustia (2) (bereziki urdailari dagokiola) indisposición, malestar
fr (1) chagrin, mélancolie, tristesse (2) (bereziki urdailari dagokiola) indisposition, malaise
en (1) sadness, misery, melancholy, sorrow (2) (bereziki urdailari dagokiola) indisposition, malaise
port (1) tristeza, melancolia, infelicidade (2) indisposição
Eta bada tristura more bat, idorra, iharra, izerdi larria bezain hotza, eguerdiko tristura simetrikoa, etxe hutseko tristura parabolikoa, erorkorra (azpian deus ez, azpian deus ez!), geldigorra, gure barrengo laiotzetan aise laketzen den erreka-laino baten tankerakoa, hatsa mila puskatan ebakitzen duen haize gorri batek ekarria, tristura sakabanatua…, eta mila zarata zikin elkarren kontra disputan, azokako tristuran, plaza beteko tristuran. [Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo, Iñaki Segurola (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)
Eta honek nigan utzi zituen zauria eta tristura ez dira sekula ezabatu. [Putzu, Txillardegi (Elkar, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)
da/du ad. Indarge nahiz motelduta dagoena bizkortu, indarberritu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Orotariko Euskal Hiztegian:
Reanimar.
Medikuek uste zuten pausuak arrapixkolatuko zuela, eta adixkideak beha ginauden ea zerbait sendatze seiñalde [sic] hautemanen ginion. Herr 24-9-1959 (ap. DRA).
Sinonimoak: ad.
[gaixo dagoena hobeto jarri] suspertu, hobera egin, hoberatu, onera egin, oneratu, bentaja egin Heg.. (UZEIren Sinonimoen Hiztegian ‘suspertu’ begiratuta)
Beste hizkuntza batzuetan (Orotariko Euskal Hizttegia eta Elhuyar Hiztegia):
es recuperar(se), animar(se), vigorizar(se), tonificar(se)
fr (se) récupérer, (se) fortifier, (se) tonifier
en to recover, to get over, to revive
port recuperar-se
Arrapixkolatu arte egon ziren Maggy eta Janina atsotzar kurkuilatuaren txabolan. [Zeruetako erresuma, Itxaro Borda (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. 1. Nahia, desira. Bete dira nire opak. 2. Eskaintza, oparia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
[nahia] borondate, desira, gura, nahi, nahiera, nahikari, nahikunde, desirkunde Ipar., desio Heg., agiantza L-BN, nahikida g.e., nahitasun g.e., nahikun Bizk. g.e., aiho Zub. g.e., olde Ipar. zah.
[eskaintza] eskaintza, ofrenda
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) deseo (2) ofrenda, ofrecimiento
fr (1) désir (2) offrande
en (1) wish, desire (2) offering
port (1) desejo (2) oferenda
Nik horixe opa diet, hain zuzen, gure seme-alabei: ez dezatela inoiz zer nahi eta zer desiraturik falta izan. [Itsasoan euri, Joxerra Garzia (Alberdania, 2003)]Â (Ereduzko Prosa Gaur)
Zaldunak ezingo ebala ondo artu baño, bere edertasunan opa gozua. Etxba Ibilt 476. (Orotariko Euskal Hiztegia)
1. izond. Luze eta mehea. 2. ZOOL. kaio (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: ad. g.e.
[lirain] lirain, lerden, segail, txairo (Elhuyar Hiztegia)
[kaioa] antxeta, kaio, marloi, hegatxuri Gip. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia eta Word Reference):
es (1) espigado, -a, alto y delgado, alta y delgada (2) gaviota
fr (1) longet mince, svelte (2) mouette
en (1) willowy, tall and slim (2) gull, seagull
port (1) espigado(a) (2) gaivota
Leenik, kopeta beltz, Andoain’go apaizikastegiko nere erritar er-tore argal, zirlinga eta gorgots ura azaldu zitzaidan, erkorena iaso eta autabide onekin zemaka: «Bietako bat, edo apaiz edo eiztari. [Bizitzan bi goiasmo [pdf], Txomin Lakakortexarena (euskerazaintza.org)
Zirlingak ari ziren airean, krae krae krae eginez. [Lagun izoztua, Joseba Sarrionandia [moldatua] (Elkar, 2001)]Â (Ereduzko Prosa Gaur)
![]() |
![]() |
zirlinga (FlickrCC, inthesitymad) | zirlinga (FlickrCC, law_keven) |
Maite 12:51 pm on 2012/10/21 Permalink