Gaurko hitza

Updates from azaroa, 2013 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 7:50 am on 2013/11/11 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  pataska 

  iz. 1. (GN) Nahaste-borrastea. 2. (B) ITSAS. Itsasontzietan, zubian nonbait finkatzen den eta sokak lotzeko den metalezko edo zurezko pieza kurbatua.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [nahaspila]: lardaska, anabasa, morokil, nahastura, nahaspila, nahaste-borraste, saski-nahaski, saltsa-maltsa, kaka-nahaste, sasi-nahaste. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (GN) desorden, desbarajuste, revoltijo, mezcolanza (2) (B) (Itsas.) cornamusa (ganchos de madera en que por dentro se atan las cuerdas de las velas)
  fr (1) désordre
  en (1) disorder, mess
  port (1) desordem, bagunça, desbarate, bagunça

  Entzun:
  

  Bertze batzuk musikariei bizkar, baso ez arras hustu bat eta bete betea den bertze bat eskuan, kalakan, irriz edo berdin pataskan.  [Anbroxio, Eneko Bidegain (Elkar, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  – Lafaiak gara eta nehor ef dugu laidoftatzen… – gaueko pataskan hortza galdurik, hatsartzeko eta hitz egiteko nekeziak zeuzkan Thierryk. [Zeruetako erresuma, Itxaro Borda (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  pataska (Gaurko Hitza, CC)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:11 am on 2013/11/02 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  paraje 

  iz. (Heg.) Alderdia; lurraldea; eskualdea (normalean munduko edo landako edozein leku izendatzeko erabiltzen da).  2. adlag. Bizk. ‘hurbil’  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa eta Hiztegi Batua)

  Sinonimoak:  adond. Bizk.
  [hurbil] : alde, aldean, bertan, gertu, hurbil, hurbilean, hurrean, ondoan, hurran Ipar., hur Bizk., hurre Bizk., kantian Zub., bere hartan g.e., hurren g.e., gertuan Gip. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (Heg.) (herr.) paraje, lugar, sitio (2) (B) cerca
  fr (1) contrée, endroit, lieu (2) près
  en (1) spot, place, location, setting (2) near, close
  port (1) paragem (2) perto

   
• 

  Maite 8:22 am on 2013/10/04 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  papargorri 

  Ik. txantxangorri.  iz. ZOOL. Muszikapidoen familiako hegazti paseriformea, txikia eta moko mehea, papar gorrixka, bizkarralde arre-berdexka eta sabelalde zurixka dituena. Intsektuz eta animalia txikiz elikatzen da batez ere eta oso arrunta da (Erithacus rubecula). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  papargorri (V-m-gip). Ref.: A; Elexp Berg.

  1. (Sust.). Petirrojo. “Txindorra, beste ixenez labatxori, papar gorri, txantxangorri” Altuna Euzk 1930, 448. “Motatxoria?” Elexp Berg. Urretxindor, pardil, papargorri errukiorrak eta kardantxilloak. Erkiag BatB 38.

  2. (Adj.). De papo rojo. “Paparra gorria duena. Txantxangorrixa txori papargorri bat da” Elexp Berg. “Neguta papargorri, camachuelo común” Ib. Mirua txindor papar-gorriaren zelatean egoten direan antzera. A BeinB 55. Txindortxu papar gorrijak. Enb 122.

  Sinonimoak:  iz. Bizk.
  [txantxangorria] : txantxangorri, papogorri Ipar., txindor Bizk., bulargorri g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es petirrojo (Erithacus rubecula)
  fr rouge-gorge, rougegorge
  en robin
  port pintarroxo

  Entzun:
  

  Ene ipuinak, azterketa konplexuen arauera, nominalistak suertatzen direla eta liburua papagorri bailitzen kainoikatuko duela abisatu zidan kritikoari.  [Han izanik hona naiz, Joseba Sarrionandi]

  

  papargorri (Wikimedia Commons)

   
• 

  Imanol Soriano 8:05 am on 2013/09/26 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  pairatu 

  du ad. Ezbeharra, kaltea, zorigaitza edo gogoko ez dena amore eman gabe edo etsi gabe eraman. Zuregatik pairatu dudan laidoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. Ipar.
  [jasan] : eraman, eutsi, igaro, iragan, iraun, irozo, jasan, pasatu, egon Ipar., garraiatu Ipar., eroan Bizk./Zub., nozitu Gip., igaran Zub., egari jas., aguantatu Heg. beh., bati egin Ipar. zah., padezitu Heg. zah., igurtzi Zub. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es padecer, sentir, sufrir
  fr souffrir, tolérer
  en to bear, to withstand, to suffer
  port sofrer, padecer

  Entzun:
  

  Iruzkina

  Boladan dagoela esango nuke; izan ere, orain dela urte batzuetatik ona dezente entzun baitut. Beste sinonimo batzuk (zapuztu, sufritu, jasan…) gutxiago erabiltzen dira.

  • Jai Batzordeak Suances-en begirune eza PAIRATU behar izan du
  • Justiziak ongizate estatuaren erortzearen ondorioak PAIRATU dituela uste du Ezker Anitza-IUk
  • New Yorkeko suminduak aldarrikapenekin jarraitzen dute hotz-bolada PAIRATU arren
  • Demokraziaren aldeko boza eskatu dute errepresioa PAIRATU dutenek
  • Carlos Mena: «Arabako Aldundiarekin izan ditudan eragozpenak ez ditut inoiz PAIRATU»

  Kasu batzuetan, antza denez, ez dakigu erabiltzen. Eskuorri batean ikusita:

  Ezgaituen mundua pairatzen duten familiei zuzenduta.
  Dirigido a las familias que conviven con la discapacidad.

  Zer deritzozue? Gehiegi erabiltzen dela uste duzue?

   
• 

  Maite 8:35 am on 2013/08/13 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  piura 

  iz. (herr.) Itxura fisikoa, bereziki txarra. Haren piura! Aurreko gaueko kopa guztiak aurpegian zituen. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [piura]: itxura txarra

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es figura, aspecto ridículo, mala traza
  fr mauvaise mine
  en appearance, look (usually bad)
  port mau aspecto

  Entzun:
  

  Maizak ez zuen piura ona: blai-blai eginik zegoen, txit asperturik, egun luzeak eta gau ezatseginak gogait eginik, koplatan ibiltzeko batere gogorik gabe.  [Denak du bere prezioa, Migel Angel Mintegi (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Bai, dudarik gabe, hire piura harekin – txapela bekainetaraino sartua, irribarre lelo bat masailetik masailera – iraultza egitera deitua hintzen. [Bizia lo, Jokin Muñoz (Alberdania, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  piura (Devianart CC, Pokemon-FR)

  Iñaki Murua is discussing. Toggle Comments

   
  • 

    Iñaki Murua 6:33 pm on 2013/08/13 Permalink

    Neuk amari entzuten nion, bere “lekittarrez” mintzatzen zenean. Bide batez, eta ez dakit hitz dagoen, “erredoble” ere ez legoke gaizki (handik hitz egiteko moduaren adierazgarrienetako bat)

• 

  Maite 9:21 am on 2013/05/08 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  potikoka 

  adb. (Ipar.) Lau oinean, lauoinka, lauhazka. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: adond. Ipar.
  [lauoinka] : lauhazka, lauoinka, postan, laugainka g.e.(UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan:

  es a cuatro patas, a gatas
  fr a quatre pattes
  en on all fours
  port de gatinhas, de gatas; de quatro

  Haur txikia, oraindik bi oinen gainean ibiltzeko gai ez zela, potikoka sukaldera hurbildu zen. 

  

  potikoka (FlickrCC, mandagirl)

   
• 

  Maite 9:40 am on 2013/04/25 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  pagaburu 

  iz.  Besteen erruak ordaintzen dituen pertsona.  Persona que paga, generalmente por abuso, las cuentas o las culpas ajenas.(DRAE, pagote)

  Orotariko euskal Hiztegian:

  pagaburu.

  1. “Pagote, a quien echan las culpas de todo” Lar.

  2. Pago total de una deuda. Idi-jabeak eskatzen dio pagaburua egin dezan artean eman bearko diola urtean euneko amar. AA II 191.

  Sinonimoak: iz.
  [pagaburu] petxero, kopla-buruko; turko-buru

  Beste hizkuntza batzuetan:

  es pagote, cabeza de turco
  fr bouc émissaire, tête de turc
  en scapegoat
  port bode expiatório

  Ez da gure aurkako ezer. Gu pagaburu moduan hartu gaituzte, baina erasoa grebalari guztien aurkakoa da, langile aktibo guztiak makurrarazteko.  [Imanol Salinas eta Gorka Milagro. Auzipetuak: «Pagaburu gisa hartu gaituzte, baina langileen kontrakoa da erasoa», Joxerra Senar Iruñea (Berria, 2013-04-24)]

  Alegia, Excel pagaburu, ezkutatzeko hau guztia gertatzen dela gutxi batzuen jabetza eskubideak askoz ere gehiago balio duelako beste milioika batzuen bizitzeko eskubideak baino. Eta hori ez dutela eredu matematikoek erabakitzen, jende eta jendarteari buruzko ikuspegiek baizik: hots, ideologia hankazpiratuak. [Pagaburu, Idurre Eskisabel (Berria, 2013-04-25)]
  

  

  pagaburu (FlickrCC, publik15)