Gaurko hitza

Recent Updates Page 268 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:13 pm on 2016/12/29 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  beleratz 

  adj. Zub. Ernea, sendoa. Fedea sekula baino beleratzago zuen. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  beleratz (BN, S; H, Foix ap. Lh). Ref.: A; Lh. Vigilante, atento; activo. “Beleratz. Id. belerazki (BN, S), belazki. Sérieusement, soigneusement, courageusement” H (que cita a Mst e Ip). “Vigilante” A. “Beleratz-etxeki (S), velar, vigilar” Ib. “Actif, alerte. Agüdo, erdotz, lerdotz, aillart, pherestü, erne, traholari, langile, beleratz” Lh Eusk 1919-20 (II) 79. Arren zer dirokegü zük eta nik, ene irakurzale khariua, besterik phensa, baizik ere behar dütügüla gure phensamentiak beleratz etxeki eta gure egin ahalak oro bihotztoiki enplegatü. Mst XVI. Hori dela kausa, bat bederak beleratz izan behar dü bere tentazionetan gainen. Ip Imit I 13, 1 (Mst arrankürareki izan behar lüke). Azken hirur hilabetetan baraxtürik zen prefosta, bena fedia seküla beno beleratzago zian, ezi üsü komüniantzen zian. Herr 21-7-1960, 3.

  Sinonimoak: izond. Zub.

      [sendoa]: azkar, bortitz, errutsu, finko, gotor, indartsu, irmo, sendo, tinko, zozkotsu, bizitore Ipar., fermu Ipar., martzal Heg., errime Bizk., zindo Bizk., fier Ipar./Naf., indarti g.e., tenkor g.e., erskon zah., firme zah., fuerte Heg. beh.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. (Z) firme, activo, -a, vigilante
  fr izond. (Z) déterminé, résolu, vigilant
  en izond. (Z) firm, determined, resolute
  port izond. (Z) firme, ativo, -a, vigilante

  Bat bederak beleratz izan behar du bere tentazioen gainean.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  

  beleratz (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 9:35 pm on 2016/12/28 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  ilgoropil 

  Oharra: sarrera hau txantxetakoa da. Nolanahi ere, gerta liteke hasierako esaldi hau edozein momentutan kendu behar izatea…
  

  Orotariko Euskal Hiztegian (autore ezezaguna)
  

  Sinonimoak: iz.
  [ilgoropil] : croissant (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. dulcísima torta con forma de luna creciente, cruasán, croissant
  fr croissant
  en croissant
  port croissant

  Kriston ilgoropil goxoa gosaldu dut gaur!  [Ilgoropilak gosaltzeko, Joseba Gorriak (Tokikom News, 2016-12-28)]
  

  

  ilgoropil (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:30 am on 2016/12/28 Permalink | Reply  

  Hautatu #GaurkoHitza2016 

  Iritsi da 2016ko #gaurkohitza hautatzeko txanda. Zein duzu gustukoen ondorengoetatik? Hautagaiak hilabetez hilabete sare ezberdinetan gehien zabaldu diren hitzak dira.  Urtarrilean, adibidez, “zur” hitza izan zen hedatuena; otsailean, aldiz, irusako… Egin klik ikonoaren gainean, hitz bakoitzari buruz gehiago jakiteko.

   
  
   

  Orain hitzak garbi dituzula, zein duzu gustukoen? Bozkatu #GaurkoHitza2016! Urteko azken egunean, gaueko 12:00etan itxiko da bozketa. Animatu eta egin klik!

   
• 

  Maite 8:09 pm on 2016/12/27 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kereta 

  iz.  Kanaberak edo kidekoak bilbatuz egiten den hesi, ate edo zernahi gauza. Etxeko keretatik azken agur bat. Kereta hagak. Kanaberazko kereta batzuen gainean etzanik. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.

      [xeila]: xeila Ipar., keheila Zub. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (batez ere Ipar.) cancilla, puerta rústica, puerta de cercado
  fr portail
  en gate
  

  Etxeko keretatik azken agur bat.  (Hiztegi Batua)

  

  kereta (Argazkia: Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 11:28 pm on 2016/12/26 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  belendrin 

  izond. Bizimodu desordenatua daramanaz esaten da. Agure txiki belendrin, bost bizar eta sei hagin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  belendrin (V-gip), belendin. Ref.: Iz ArOñ; Elexp Berg.

  “Beléndriñ, beléndriña, de vida desarreglada; arrimado? Se dice v. gr., de una oveja que comienza a comer una yerba y la deja, comienza con otra y también la deja y sigue así” Iz ArOñ. “Belendriña, viejo alegre” Zumalde (comunicación personal). “Traviesa, brujilla. Zetan dabill gure neskatilla belendriña? Umeei, neskatilei batez ere, esan ohi zaie maitekiro” Elexp Berg. Neure emazte belendin / kata-usaia deragin, / ortzak galdu ditun eta / ire pertzak egin din. ‘Oh esposa mía, te pareces al cuervo’. Canc. pop. in Or Eus 67. Eztauka mozkorra gaiztoa. Atso zarra belendrin, ire azkenak egin din (G-goi). A EY IV 80. Agura txiki belendriñ, bost bizar da sei agiñ. Iz ArOñ s.v. agura.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Google Translate):

  es izond. persona de vida desordenada
  fr personne de vie désordonnée
  en person of disordered life
  port pessoa de vida desordenada

  Nahi duzu norbait zigor batzuen bila bidaltzea, neska belendrin hau zuzentzeko? [Filosofia apaingelan, Sade / Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio (Txalaparta, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  belendrin (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:37 pm on 2016/12/25 Permalink | Reply
  Tags: J ( 83 )   

  jabaltasun 

  iz. Ipar. Baretasuna. Ur geldiaren antzeko jabaltasuna. Isiltasuna, bakea, jabaltasuna. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  jabaltasun (Dv). Tranquilidad, calma. Animako osasunaren aztarrenik seguruena, len esan dizudanez, pake ori da, ur-geldiaren antzeko iabaltasun ori. Or QA 185. Entzun dezagun Iñati Antiokiarrak ziona, Kristoren ixiltasuna, pakea, iabaltasuna. Ib. 185.

  Sinonimoak: iz. Ipar.

      [baretasuna]: baretasun, lasaitasun, naretasun, sosegu, deskantsu Ipar., jabal Ipar., nasaitasun Bizk., donario Gip., trankiltasun g.e., sosegamendu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) calma, tranquilidad
  fr (Ipar.) tranquillité, placidité, sérénité
  en (Ipar.)  calm, calmness; stillness; tranquillity (Br); tranquility (Am)
  port (Ipar.) tranquilidade, calma

  Ur geldiaren antzeko jabaltasuna. (Hiztegi Batua)

  

  jabaltasun (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 7:49 pm on 2016/12/24 Permalink | Reply
  Tags: N ( 60 )   

  neguburu 

  iz. 1 Neguaren hasiera, neguko solstizioa. 2 Neguaren bukaera. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  neguburu (L, BN, S ap. Lh).

  1. Comienzo del invierno, solsticio de invierno. “Solstice d’hiver” Lh. Negu-buruari ariotar uskurtzan beste eginkizun eta oitura batzuek dagozkio. JMB ELG 81. Uda-buru ezo ta negu buru ozkarbiak eskatu itzazu, nekazari. Ibiñ Virgil 71.

  2. Final del invierno. Negu-buruan bildur giñan ta / eman genien aletik. “Final del invierno”. Or Eus 84.

  3. Pleno invierno. Neguburuak naiz-eta berdin / elurrez garbiro jantzi, / elur au bean loi biurtzen da / goi ontan berriz iturri. EA OlBe 53. Txillardegi, berriz, udaberririk argienean abiatu da, negu buruan gelditzeko. MIH 301.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. solsticio de invierno
  fr solstice d’hiver
  en winter Solstice
  port iz. solstício de inverno

  Eta neguan neguburua, neguko solstizioa, gaurik luzeena, handik aurrera eguna luzatzen eta gaua laburtzen hasten zen. Eta da.  [Gaurik luzeena… neguburua!, Xegun Altolagirre (Xegun.eus, 2016-12-21)]
  

  

  neguburu (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)