ospa egin

iz. interj. Lgart. Norbaiti, alde egin dezala adierazteko esaten zaion hitza. Ospa hemendik! || ospa egin Lgart. Alde egin. Ik. hanka egin. Inor konturatu baino lehen, ospa egin zuen. Hau entzun zutenean, beldurturik, ospa egin zuten. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

ospa. (V-gip, G-azp-goi, AN-gip). Ref.: A EY III 308; Elexp Berg ; Gte Erd 303. (Interj.).¡Fuera!, ¡largo!. ” Ospa emendik, largo de aquí (G-goi)” A EY III 308. ” Ale mutikuak, ospa emendik ” Elexp Berg. “Ospa emendik (G-azp, AN-gip), alde hemendik (G-azp, AN-gip)” Gte Erd 303. Cf. VocNav s.v. (h)ospe, (h)ospo. v. alde (III). . Ospa emendikan. Alz Txib 108. Orduantxen iñori “ospa” esateko gai zegoan. Anab Usauri 56. Umeak ez dabe nagusien autuetan zetan sarturik. Ospa! Erkiag BatB 15. Ospa ortik, ospa! Zendoia 90. Peria guztietan egun bat bakarrik egoten dala, bere sakukadia saldu ta ospa, bada-ezpadan. Kk Ab II 34. Ikusiaz gañera gauza berririk ez zala… ta, ospa, sartu giñan zalgurdian. Anab Aprika 28.

OSPA EGIN (V, AN-larr; eiñ V-gip), OSPO EGIN. Ref.: A EY III 301; Asp Leiz; Etxba Eib y Elexp Berg (ospa eiñ). Marcharse, irse. “Lekua ustu (V), ospa egin (V); litm., vaciar el lugar, hacer ospa” A EY III 301. “Escaparse. Orrek ospa egin dik” Asp Leiz. “Iñor konturatu baño len, ospa eiñ eban” Etxba Eib. “Afari demasa jan da ospa ein giñuan pagau barik” Elexp Berg.  Gogortxo ari zirala igarrita ospa egin nuan iskanbil artatik. Anab Usauri 21. Asi niñukan kolkoan nizkikan laranjak arrikadan berari botatzen eta, ilko ezpazan, etxera ospa–egin bear izan zikan. Egan 1957 (5-6), 397. Au entzun zuenean otsoak, bildurturik, ospo egin zuen. Zeruko Argia. Illeroko aldizkingi edergarriduna (1919-1936, 1954-, 1964-). “>ZArg 1957, 248. Al dauanak al dauana, Nikanor-ek bere ospa egin dau, erdi bildur, erdi durduri. Erkiag Batetik bestera (1962). “>BatB 147. Etortzen zaizkitzu batzuk esku-utsik, aitzakia aboan, etzanleku eske ta goiz asko ospa egiten dute. Anab Aprikako basamortua (1961).”>Aprika 12. Andikan ospa egin. Gure izkuntzaren mugatik (1992).”>Ayesta 112. Guretako batek utzi eta ospa eginda. Bizi naiak lege zorrotzak (1995).”>AZink 77.

Sinonimoak: ad.

[alde egin]: alboratu, aldaratu, alde egin, aldendu, baztertu, hastandu, lekutu, saihestu, urrundu, urrutiratu, airatu Ipar., asagotu Bizk., lekuratu g.e., urrutitu g.e., apartatu Heg. beh., alderatu Bizk. g.e., aldameneratu Gip. g.e., azkendu Ipar. zah., erauzi Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (lgart.) irse, largarse, pirarse, pirárselas
fr vpr fam ficher le camp
en leave, split, beat it
port ir embora, largar; sumir, puxar o carro

Hau entzun zutenean, beldurturik, ospa egin zuten.   (Hiztegi batua)

ospa egin (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)