Gaurko hitza

Tagged: Z Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 10:37 pm on 2019/07/10 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zurrumurru 

  iz. 1 iz. Hots arina. Ik. marmar. Ur xirripak egiten duen zurrumurrua. Berba zurrumurrua entzun zuen. Gizonezkoen zurrumurrua eta noizean behingo eztulen bat. 2 iz. Ahoz aho dabilen berria, zehaztu eta egiaztatu gabea. Zurrumurrua zabaldu. Zurrumurru zital bat barreiatu da bazter guztietan. Beste adiskideren bat ba ote zuen zurrumurrua bazebilen mingain-luze batzuen artean. Zurrumurru hori egia izan zitekeen. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  Sinonimoak: zurrumurru iz.

  [marmarioa]: firfira, marmar, marmariza, murmur, txutxu-mutxu, xuxurla, erasia Ipar., gurgur Ipar., marmara Ipar., murmurika Ipar., alamen Bizk., marmario Gip., surmur Gip., murmuzika Zub., murmurio g.e., murmurazio zah.

  [berri egiaztatu gabea]: erausi, esamesa, zeresan, amen-omen Ipar., elepide Ipar., errankizun Ipar., erran-merran Ipar./Naf., ipuinberri g.e., iruzkin g.e., zizka-mizka g.e., eleberri zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. murmullo, rumor (2) iz. rumor, murmuración, chisme, comidilla
  fr (1) iz. [hots xumea] rumeur, murmure, chuchotement (2) iz. [esamesa] cancan, ragot, fable
  en iz. rumour (Br); rumor (Am)
  port (1) iz. murmúrio, sussurro (2) iz. rumor

  Beste adiskideren bat ba ote zuen zurrumurrua bazebilen mingain-luze batzuen artean. (Hiztegi Batua)

  

  zurrumurru (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply Cancel reply

  Required fields are marked *

  Name *

  Email *

  Website

• 

  Maite 8:54 pm on 2019/06/10 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zirtzil 

  iz.  1 adj. Zarpatsua, jantzi zahar eta urratuak erabiltzen dituena. Eskale zirtzil bat. Emazteki zirtzila eta emazteki garbia. 2 adj. Jantziez mintzatuz, zahar eta urratua. Soineko zirtzila. 3 iz. Piltzarra, jantzi zahar eta urratua. 4 adj. Balio gutxikoa, huskeriatzat jotzen dena. Ik. ziztrin; hutsal. Izaki zirtzil ezerez bat. Abereetan zirtzilena, lurrean herrestan nekez dabilena. Laguna behar duzue, zuhaitz zirtzil bat gurdira jasotzeko. Lurreko atsegin zirtzilak. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
  

  zirtzil iz. g.e.

      [zarpa]: zarpa, perreka Ipar., pilda Ipar., piltzar Ipar., piztin g.e., trakets g.e., zarpail g.e., altsi zah.

  zirtzil izond.

      [zarpatsua]: zarpatsu

      [balio hutsalekoa]: ziztrin

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. andrajo, harapo, pingajo (2) izond. andrajoso, -a, harapiento, -a (3) izond. insignificante, vano, -a, de poco valor o importancia
  fr (1) iz. loque, haillon, guenille (2) izond. guenilleux, -euse ; débraillé, -e (3) izond. insignifiant, -e
  en (1) iz. [piltzarra] rag, tatter (2) izond. [zarpaila] ragged, tattered; shabby (3) izond. [hutsala] insignificant
  port (1) iz. andrajo, trapo, farrapo (2) (informal) esfarrapado, rasgado (3) izond. insignificante

  Izaki zirtzil ezerez bat. (Hiztegi batua)

  

  zirtzil (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:09 pm on 2019/05/29 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zerrikeria 

  iz.Txerrikeria. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  zerrikeria (L, BN, S ap. Lh; H).

  Acción o palabra grosera; acción injusta, malvada. “Action, parole d’une grossièreté dégoûtant” H. “Cochonnerie, saleté, vilenie” Lh. “Cochinada” A Morf 68. “Urdekeria edo zerrikeria frantsesez ez da ‘cochonaille’ bainan bai ‘cochonnerie’, ez baitu berdin balio: hunek erran nahi du zikinkeria” GAlm 1958, 61. Mai batean emakume eder bat zegoan iru gizonekin bere senarrarentzat iñon diran zerrikeriak esaten. Anab Poli 56. –Ez zakiat, hemen, zerrikeria ez othe den nausitua. [...] Zer zerrikeriaz duk errenkura? –Hamabortz egun hautan kanperoa ez ageri-eta, nun dagon ez othe zen hor jikutria zerbait. Larz Iru 70. Auskalo zenbat galdera eta zerrikeri esan zizkidaten. AZink 81. [Heidegger] filosofo sonatua izan ez balitz, zerrikeria galanta egin zuela esango lukete. MIH 375. En DFrec hay 3 ejs.

  Porquería. Gizarteari begiratzen diot, eta zerrikeria hau sortu zuenean Jainkoa zertan pentsatzen ote zegoen etortzen zait burura. PPer Harrip 72.

  Sinonimoak: iz.
  

  [zerrikeria] : txerrikeria (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. [ekintza] (lgart.) h. txerrikeria marranería, marranada, cochinada, guarrada (2) iz. [zikinkeria] (lgart.) h. txerrikeria porquería, suciedad (3) iz. [jokabidea] (lgart.) h. txerrikeria cerdada, canallada, jugada sucia, faena
  fr iz. (lgart.) h. txerrikeria vilenie, fourberie, cochonnerie, saleté
  en dirty trick, rotten trick; (informal) low blow
  port sujeira, nojeira, canalhice, canalhada

  Zertan ote zegoen pentsatzen zerrikeria hori egin zuenean? 

  

  zerrikeria (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:29 pm on 2019/05/25 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  ziraia 

  iz. Ipar. Betuna. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. Ipar.

      [betuna]: krema, betun Heg., lustre Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) betún [para el calzado]
  fr iz. (Ipar.) cirage
  en iz. (Ipar.) shoe polish
  port iz. (Ipar.) betume

  Alkandora aldatu nuen, zapatei ziraia eman nien, lurrina bota nuen, bibotea brillantinarekin orraztu, eta kalera irten nintzen. [Gauzen ordena naturala, Lobo Antunes, Antonio / Iñigo Roque (Alberdania / Erein / Igela, 2013] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  ziraia (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:03 pm on 2019/05/21 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zurrupakari 

  adj. Asko edaten duena. Gormanta, maiz zurrupakari. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  zurrupakari (AN, B, BN, R ap. A). “Gran bebedor. Gormanta maiz zurrupakari (B), el glotón (es) con frecuencia gran bebedor” A. Zurrupakariak, burua nastutzeraño ordi ezpadadi ere [...]. ArgEgut 1935, 20.

  Sinonimoak: izond.

      [edale handia]: zurrutero beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. que bebe mucho, gran bebedor, -a
  fr iz. qui boit beaucoup, un grand buveur, -a
  en iz. a great drinker
  port iz. ótimo bebedor, -a

  Gormanta, maiz zurrupakari. (Hiztegi Batua)

  

  zurrupakari (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:03 pm on 2019/05/13 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zurrungari 

  adj. Zurrunga egiten duena. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  zurrungari (Sal ap. A; Dv, H), zurrukalari (B ap. A).

  1. Roncador; que respira ruidosamente. “Ronfleur” Dv y H. “Persona que hacer ruido al respirar” A. “Roncador. Zurrukalari arekin eztaiteke lorik egin, no se puede dormir con aquel roncador” Ib. [Kixkil beti lo]. Begi-bazterrez behatzen dio Kixkili, [...] pilota eman ahala botatzen zurrungariari buruz. Lf Murtuts 14.

  2. xurrungari. (Agua) rumorosa. Lurdeko mendietan oihanpez nabila, ur xirripak xurrungari, San Josep gidari. Iratz Argiz 88 (ap. DRA).

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. roncador, -a
  fr izond. ronfleur
  en izond. snorer
  port izond. , roncador(a)

  -Aingerutxoek bezala lo egin du. Tira, aingerutxo zurrungariek bezala. Ni naiz haren zurrungekin lo gaizki egin duena. [Trapuan pupua, Patziku Perurena (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   

  

  zurrungari (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:24 pm on 2019/05/06 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zurruburru 

  iz.  1 iz. Ipar. Nahasmena, nahaspila, istilua. Mundu honetako zurruburruak. Nagusi eta langileen arteko makur eta zurruburruak. 2 adj. Ipar. Nahaspilatsua; askotarikoa. Oroitzapen zurruburruez mihia trabatua. Ile-mozle, tindatzaile, musikari, dantzari, ostalari, kazeta-egile, horra zer ofizio zurruburruak dituzten frantses umeek Amerikan. 3 iz. Ipar. Garrantzi gutxiko lan edo zeregina. Abeltzain, eta laborari etxeetan mutikoek egiten dituzten beste zurruburru batzuetan aritzen zen. 4 iz. Ipar. Balio gutxiko gauza. Ik. huskeria. Bazen han oihal, zatar, oinetako urratu eta bertze holako anitz zurruburru. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  zurruburru iz. Ipar. [nahasmena]: botiga, lardaskeria, nahasi-mahasi, nahas-mahas, nahasmen, nahaspila, nahaste-borraste, zilibokata Ipar., nahasturia Naf., broia Zub., kaka-nahaste beh., saltsa beh., zaramatika g.e., endredo Heg. beh., nahastura Ipar. g.e.
  zurruburru izond. Ipar. [nahaspilatsua]: nahaspila, nahaspilatsu

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Ipar.) confusión, barullo, desorden (2) iz. Ik. zurrumurru (3) iz. (Ipar.) confusion, brouille
  fr iz. (Ipar.) confusion, brouille
  en iz. confusion, mess
  port iz. confusão, barulho, zoada

  Aire hotzak on egiten zion eta buruko zurruburruak emeki emeki zuzentzen. [Poto, Pantzoa Irigarai, Maiatz, 2010] (Egungo Testuen Corpusa)

  

  zurruburru (Gaurko Hitza, Domeinu Publikoa)