Gaurko hitza

Tagged: Z Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:33 pm on 2017/06/12 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  ziplo 

  adb. Bat-batean. Bertantxe ziplo hilda geratu zen. Gogoangarria izan zen gelara etorri eta infernurik ez zela, ziplo, bota zigun eguna. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1 ziplo (G-goi ap. A).

  De repente. “De repente. Ziplo il da geratu zan, quedó muerto al instante” A. Alako baten lotsagalduko bat pandero-soñuz dantza lotuan egin naita asi zan; baita laster, bertantxe ziplo ilda geratu be. Karmengo Amaren Egutegia 1952, 115. Alkarrizketa eten dut ziplo, tximistak jota bezela. Txill Let 33. Besarkatu egin nau orduan, eromodun, bere indar guziakin, tiro batek ziplo zauritu bai luan. Ib. 91. Ximonek, soldaduzka urteak urreratu zitzaizkionean, aitari, ziplo, esan zion [...]. NEtx LBB 124.

  (Voz que expresa que algo se ha terminado). Expresión “(AN-araq), expresión que denota terminar con todo en la comida o bebida” Satr VocP. Ordu biak inguru ortan asita, eguna argitzerako ziplo meta-belarra. Ataño TxanKan 186s.

  xiplo. Pili aitaren alaba izango dek. Ta zer? Izan dedilla nai badu. Baiña i, Ximon, eta ori ire amak ongi zekik zer esaten duan, i ez aiz berarena. Xiplo!!! NEtx LBB 126.

  2 ziplo.

  Provocación. v. 1 zipo, 1 zipla. Juan Jose Udarregi, / mutill eder ori / zer ote da ari? / ziplua ugari, / zer biar dit neri? AzpPr 81.

  Sinonimoak: adond.

      [bat-batean]: bat-batean, bat-batera, behingo batean, behingoan, berehalako batean, bertan behera, bertatik, kolpe batean, kolpe batez, kolpetik, banpez Ipar., betan Ipar., bet-betan Ipar., kolpez Ipar., sastakoan Ipar., tanpez Ipar., tipuski Ipar., tipustapastean Ipar., tupustean Ipar., zank Ipar., zankez Ipar., bat-batez g.e., behingo g.e., sost g.e., sostean g.e., supituan zah., derrepente Heg. beh., derrepentean Heg. beh., bertarik Ipar. g.e., tipustapan Ipar. g.e., hotsean Bizk. g.e., supituki Ipar. zah., frixtan Ipar.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es adb. de repente, súbitamente, al punto
  fr adb. soudain, d’un coup
  en adb. suddenly, all of a sudden
  port adb. de repente, subitamente

  Trenbidean argi gorri bat ziplo berde bihurtu zen. [Manhattan Transfer, John Dos Passos / Lopez de Arana (Ibaizabal, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  ziplo (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply Cancel reply

  Required fields are marked *

  Name *

  Email *

  Website

• 

  Maite 11:50 pm on 2017/05/29 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zalagarda 

  iz. Amarrua, engainua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  zalagarda (AN-5vill ap. A; Lar, Hb ap. Lh, H), zalagarde (Lar ->H).

  1. “Zalagarda, emboscada” Lar. “Engaño” A. Cf. A la zalagarda, / zalagarda mala, versos castellanos del cantar de Sandailia, en los que Isasti entendió equivocadamente el término como nombre propio (TAV 3.1.10).

  2. (B ap. Izeta BHizt2; Lar). Alboroto, desorden, jaleo. “Zalagarda, alboroto, tumulto fingido” Lar. “Emen bada sekuleko zalagarda” Izeta BHizt2. v. zalarda. Egun oetako zalagardak, bekaturako bide eta perillak utziko ez dituztenak. AA III 211. Iñuteriko eta beste denboretako zalagardak. Ib. 517.

  “(G-to), revolución, motín” A. Ekaitza geiagotzen dala, zalagarda zurgu gora dijuala dakuszunean. “El motín”. Zink Crit 44.

  3. zalarda (AN-larr ap. Asp Leiz2). “Revoltijo de cosas [...]. Ure ango zalarda!” Asp Leiz2.

  4. zalarda. “Trabajo mal terminado” Asp Leiz2.

  Sinonimoak: iz.
  [iruzurra] : amarru, engainu, amarrukeria, iruzurkeria, iruzur
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es engaño, trampa
  fr tromperie
  en trick, ruse, machination
  port engano

  Dena zalagarda handi bat da.

  

  zalagarda (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

  Save

  Save

   
• 

  Maite 7:08 pm on 2017/05/15 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  ziberespazio 

  iz. Internetek eta ordenagailu-sareek osatutako alegiazko lekua.  (Euskalterm Hiztegi Terminologikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es ciberespacio
  fr cyberespace
  en cyberspace
  port ciberespaço

  Botxotik ziberespaziora blogak 10 urte bete ditu gaur. Zorionak, Iñaki!

  

  ziberespazio (Argazkia: Botxotik ziberespaziora, José Alberto Ubiernaren oparia)

  Save

  Save

  Save

  Maite and Iñaki Murua are discussing. Toggle Comments

   
  • 

    Iñaki Murua 7:18 pm on 2017/05/15 Permalink

    Eskerrik asko, Maite.

    Portzierto, argazkia blogean badago ere, José Alberto Ubierna lehengusuaren oparia da.

  • 

    Maite 10:36 pm on 2017/05/16 Permalink

    Opari polita! Aldatu dut.

• 

  Maite 9:54 pm on 2017/05/12 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zibereraso 

  iz. Internet bidez egiten den erasoa.
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. ciberataque
  fr cyberattaque
  en cyber-attack, cyber attack
  port ciberataque

  Zibereraso masibo bat egon da gaur.

  

  zibereraso (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 8:28 pm on 2017/04/25 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zipla 

  iz. zipla. Zirikada, esaldi mingarria. (Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  ziplada (V-arr-oroz-och-gip, G ap. A), ziplado. Provocación, pulla. “Indirecta, pulla” A. v. 1 zipla. Zer esan nai deustazun zipladokaz niri, / gura legez igarri ezin deutsut zuri. AB AmaE 253. Matxinbentako apaiz gazte aien zipladaz lekaimeak mindu etzitezen erabez (bildurrez). A Ardi 83.

  Sinonimoak: iz.

      [zirikada]: ziri, zirikaldi, ziriketa, eztenkada Heg., zirikada Heg., zirika g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. pulla, alusión picante o indirecta mordaz
  fr pulha
  en nasty comment, cutting remark
  port pulha

  -Bale, ondo da, jaso dut ziplada… badakit niri tokatzen zitzaidala arropa garbitzea! Baina ez daukazu zeharkakeriekin ibili beharrik! Esan! Esan eta kito!  [Zipladak!, Xegun.eus]

  

  zipla (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:19 pm on 2017/04/02 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zirri-zarra 

  i. 1 onomat. Igurztearen, karrakatzearen eta kideko hotsen onomatopeia. Bizar labana zorrozten ari da zirri-zarra Nikolas. Hemen jan eta jan, eta han zirri-zarra jezten esne guztia. Euriaren zirri-zarra bizia. 2 adb. Zirriborroak eginez. Azken mementoan zirri-zarra eginiko lerroetan.(Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  zirri-zarra.

  1. Rodando, arrastrándose. Cf. VocNav: “Zirri-zarra, brusca, torpemente, salga lo que saliere (Pamplona, Cuenca, Montaña, Tierra Estella)”. Ez da orai muthil sehi bat, Amikuze huntan, bizikletarik gabe. Bide guziak badauzkate zirri-zarra, alde guziak hartuz… Bethi aintzina, eskuin, esker, konerka, okherren gisa. Eskual 18-7-1913 (ap. DRA).

  2. Emborronando, garabateando. “(Hb), en griffonnant” Lh. Cf. zirri-marra. Mirikuak berehala kondenatu zuen: “Ez dugu deus egitekorik, zure testamentua baizik”. Hasi zen zirrizarra. Egunaria (ap. DRA, que no da más ref.). Segurki salatu ere ginion Gerard-i, erremesiatzeko azken mementoan zirri-zarra egin lerroetan. Herr “Jainkoa Sotoetan”, folletón 74 (ap. DRA).

  3. (Onomat. del acto de ordeñar). v. infra ZIRRI ETA ZARRA. Emen jan ta jan ta an zirri-zarra / erasten esne guztia. Enb 66.

  4. (Onomat. de raspar, frotar). Arraitzen zirri-zarra gozoa… eta gurdien juin-juin luzea… Eston Iz 5. Bizar-nabalaren xorroxten ari da zirri-zarra Mikolas, Zur-zurigarai ilemoztegian sartzean. Zerb GH 1971, 225 (ap. DRA). Azkurea egiñaz / negok zirri-zarra. Zendoia 87.

  5. (Sust.). Ruido de respiración dificultosa. “Petxuen zirri-zarrie dauke katarruekiñ” (G-azp).

   

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es adb. frotando, raspando
  fr adb. frottement, grattage
  en adb. rubbing, scraping
  port adb. esfregando, raspagem

  Azken mementoan zirri-zarra eginiko lerroetan. (Hiztegi Batua)

  

  zirri-zarra (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 8:09 pm on 2017/03/22 Permalink | Reply
  Tags: Z   

  zarakar 

  iz. Larruazalean, zauriak edo urratuak lehortzean, sortzen den gainalde gogortua. Ur irakinak zaurtu lekuan zarakarra egin zait. Nire bihotzeko zauriak zarakarrak dauzka gordeak. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  zarakar. v. zaragar. zaragar (V-ger, AN, L-sar ap. A; Volt 82, Urt II 289, Lar, Dv, H), saragar (SP).

  1. Sarna; tiña de los animales. Ardien zaragarra khentzeko erremedioa. Mong 595. Idiari zaragarra khentzeko. Ib. 595. Zaragarrarik izaitetik [debekatu]. Ib. 593. Hatz handiaren edo zaragarraren sendatzekotzat. He Phil 326 (SP 324 hatz). Zaragarraren kontra. Hb Esk 231. Zaragarra, ezkabia eta bertze gaitz asko. Dv Dial 36 (It atz, Ur sarna, Ip hazteria). Baldin bethiko zaragarra, negal bizia gorputzean edo sabel ttipia eroria baditu. Dv Lev 21, 20 (Ur atz; Ol zaragardun). Zaragarra edo hazteria. Prop 1891, 212. Nik hazteria, hik mukua, horrek zaragarra. Barb Leg 144. Athera zen jan beharrez, / hamikatua, nigarrez, / estalia zaragarrez, / lakhastaz eta zakharrez. Zby RIEV 1909, 104. Yaubek Aijitoko zornazorroz, zaragarrez ta azkalez yoko zaitu. Ol Deut 28, 27 (Dv zaragar; Ker azteri, BiblE sarna). Zaragar nazkagarriak ardiak ioten ditu. “Scabies”. Ibiñ Virgil 103. “Zaragarra bezain gaixtoa, méchant comme la gale” H.

  2. zarakar (AN, G ap. A; Aq 673 (G, AN)). “Costra” Aq.

  Sinonimoak: iz.

      [larruazaleko gainalde gogortua]: zakar (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Med.) costra, postilla (2) iz. (hed.) costra, roña
  fr iz. (Med.) croûte
  en iz. scab
  port (1) iz. (Med.) crosta, casca

  Nire bihotzeko zauriak zarakarrak dauzka gordeak. (Hiztegi Batua)

  

  zarakar (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)