Updates from urtarrila, 2014 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 7:56 am on 2014/01/20 Permalink | Reply
    Tags:   

    lanpas 

    iz. 1. ITSAS. (B) Ontzietan geletako ate aurrean jartzen den alfonbra. 2. Etxeetako ate aurrean oinetakoak garbitzeko jartzen den alfonbra txikia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko Euskal Hiztegian:

    lanpas. “(V-ple), alfombra colocada a la entrada de la cámara en los buques” A.

    Hiztegi Batuan:

    lanpas iz. ‘ate aurreko alfonbra txikia’

    Sinonimoak: iz.
    [oinetakoak garbitzeko alfonbra] : zerria (Elhuyar Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) (B) (Itsas.) alfombra colocada delante de las cabinas (2) felpudo
    fr paillasson
    en doormat; mat
    port apacho

    Entzun:

    Ez du lurra lantzen, ez du ehuntzen, eta hala ere Salomon bere loria guztian ere ez zen egun oson etzanda egoten lanpas baten gainean, eguzkipean izerditan blai, euli-bazka bihurturik eta guri-guri, bere jabeak lan egiten zuen bitartean isats salomonikoaren dantza alferra eta gainera esker oneko begirada gozoa erosteko.  [Deabruaren hiztegia, Ambroise Bierce / Xabier Olarra (Ibaizabal, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    lanpas (Orreaga Aranburu, CC)

     
  • Maite 8:13 am on 2013/12/20 Permalink | Reply
    Tags:   

    lasta 

    iz. 1. Ontzian, komeni den sakoneraraino murgiltzeko eta egonkortasuna handiagotzeko kargatzen den pisu gehigarria. Euskal balen arrantzaleek teilak eramaten zituzten Ternuara lasta moduan. 2. (hed.) Edozein zama edo pisu gehigarri, fisiko zein psikiko. Globoek hareaz betetako zakutxoak dituzte lasta moduan. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko Euskal Hiztegian:

    lasta. v. lastre.

    lastre (Lar, H), lasta (G-bet, L; Lar, Hb ap. Lh, H), lastra (H), lazt (G-bet). Ref.: A (lasta, lazt); Lh (lasta).

    Lastre. “Lest” H.   Bertutez kargatua dijoan ontzia, tentaldiyen lastrerik gabe. Aran SIgn 25. lazta (det.). Itsasontziyan lazta ziaro diruz kargatuta ekarri omen zuten (G-azp). “El fondo de la embarcación”. AEF 1921, 98s.

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) lastre (2) (Itsas.) lastre, zahorra
    fr (1) lest (2) fig (impedimento) fardeau
    en (1) (peso que estabiliza) ballast [ship] (2) (impedimento) encumbrance, hindrance, impediment (3) figurado (molestia, peso muerto) burden, dead weight (4) (piedra de mala calidad) waste stone, scraps n
    port (1) lastro (2) fig obstáculo, empecilho

    Entzun:

    HITZA: Altzoa

    lasta (irudia: soymimarca.com)

    Helduok bihotzean / zenbat harramazka? / bizitzaren bizitzez / indarrak gasta. / Nekeak eta minak / askotan arrasta / uzten gaituzte eta / hori nola aska? / Bihotzeko zazta / bizkarreko lasta / banoa arnaska / hartzen nau xarmaz ta / altzoa da helduok / dugun sehaska.

    [Kartzelakoa buruz burukoan, Maialen Lujanbio (Bertsolari Txapelketa Nagusia 2013)] (sustatu.com)

     

    Bidea eta denbora, Anari

    Bideak eta denborak bat egin duten unean
    balea eri baten moduan ohituraren putzuan
    lastaren laztana pisu, pausu larriz nabil
    nahiz ez dudan inor atzetik
    nahiz inor ez dudan zain.

    Aurrean biderik ez da, norberak egina ez bada
    pausu adina itzal atzean
    eta aurrean zelai eder bat,
    zelai eten bat.

    Bueltarik ez da eta aitzina ez dut
    nahi dudana ez dut behar,
    behar omen dudana ez dut nahi.
    haize zakarrak nola, maitatzen dudana
    dena desio arren
    ez dut neuretzat ezer nahi.

    Eta ez diot inori ezer eskatzen
    ez dudalako eman nahi.
    pausu larriz nabil
    nahiz inor, ezer ez dudan zain.
    edo bai.

     
  • Maite 9:12 am on 2013/10/20 Permalink | Reply
    Tags:   

    letagin 

    iz. Ebakortzen eta aurreko haginen arteko hortza. Oro har, ugaztunek lau izaten dituzte, masailezur-albo bakoitzeko bana, eta besteak baino irtenagoak izaten dira, bereziki hainbat animaliatan. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

     

     
  • Maite 8:45 am on 2013/10/18 Permalink | Reply
    Tags:   

    lapiko 

    1. iz. Eltzea. Lapikoan egosten. 2. iz. Lapikokoa. Ikazkinak baino lapiko hobea jaten dute. 3. iz. eta izond. Ergela, adimen laburrekoa. Horixe ume lapikoa!  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    iz. Bizk. [eltzea] : eltze, tupina, marmitaHeg. beh.

    izond. Bizk. [ergela] : arin, babalore, babo, bulunba, buruarin, eltze, ergel, ero, eroxka, inozo, kaiku, kaskarin, kirten, lelantoni, lerdo, memo, tonto, tontolapiko, tutulu, txatxu, txoriburu, zoro, zoroxka, zozo, zozoilo, ments Ipar., pello Ipar., xanfarin Ipar., zuntzun Ipar., tontolo Heg., txoropito Heg., atunburu Bizk., gangar Bizk., ganorabako Bizk., ganoragabe Bizk., ganoragabeko Bizk., kokolo Bizk., lelo Bizk., mozolo Bizk., papao Bizk., pepelerdo Bizk., taket Bizk., tankalo Bizk., tentel Bizk., txotxolo Bizk., tetele Ipar./Naf., pettux Lap., ilupa Naf., pergut Zub., astapito beh., ganbelu beh., alotza g.e., haizebelats g.e., inputika g.e., narra g.e., txolin g.e., zoroko g.e., memelo Bizk. beh., koko Bizk. g.e., txotxin Bizk. g.e.


    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) olla, puchero (2) cocido, olla (3) idiota, imbécil
    fr (1) marmite, casserole, cocotte, pot (2) idiot, -e ; imbécile
    en (1) saucepan, pot (2) stupid, silly
    port (1) panela, caldeirão (2) idiota, imbecil

    Entzun:

    Azkenean atzeko atea zabaldu eta Sethe irten zen, besoaren bihurgunean lapiko bat bete janari-hondar zekarrela. [Maitea, Toni Morrison / Anton Garikano (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    Ez duzu irri antzerki bateko tonto lapikoa izan nahi, ezta? [Parisen sabela, Emile Zola / Karlos Zabala (Alberdania-Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    lapiko (Wikimedia Commons)

    lapiko (Wikimedia Commons)

     
  • Maite 10:44 am on 2013/09/20 Permalink | Reply
    Tags:   

    lehoinabar 

    iz. Panthera (panthera) pardus Sin. pantera (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian:

    lehoinabar (Lar, Añ, Dv, H, A), leoenabar, leoin-ñabar.

    Leopardo. v. lehoiarre, leopardo. Katamotza ta leoin-ñabarrak bezala. Egiat 225. Ikhusi nuen abreak lehoinabar bat iduri zuen. TB Apoc 13, 2 (Ur leoenabar, IBk, Bibl, IBe lehoinabar; He leoparta). Lehoinen etzan-lekhuetarik, lehoi-nabarren mendietarik. Dv Cant 4, 8 (Ol, Ker leoinabar). Xehakaturen ditu lehoinabarrak bezala. Dv Eccli 28, 27. v. tbn. AEmil AndreM 240.

    Sinonimoak: iz.
    [pantera]: pantera (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es leopardo, pantera (Panthera pardus)
    fr léopard, panthère
    en leopard, panther
    port leopardo, pantera

    Entzun:

    Ikerlarien idatzi diegu, eta grafikoak bidali dizkigute e-postaz. Hor dituzue, adibidez, Altxerriko lehoinabarra, hartza eta zaldi-burua. [Altxerriko lehoinabarra, bisontea, hartza… agian duela 39.000 urte marraztuak (Sustatu, 2013-09-19)]

    lehoinabar (Wikimedia Commons)

    lehoinabar (Wikimedia Commons)

     
  • Maite 8:00 am on 2013/09/04 Permalink | Reply
    Tags:   

    lapin 

    iz. Ipar. Beh. h. untxi. (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: iz.
    [untxi]: koneju, untxe (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es conejo (Oryctolagus cuniculus)
    fr lapin
    en rabbit
    port coelho

    Entzun:

    M. Mendiburu: Garai hartan etxeak iheslariz beteak ziren; kanpaina handia egin zuen Anai-Arteak. GAL gogorki ari zen, eta guhaurrek ere kristoren beldurra pasatzen genuen. Poliziak jendea harrapatzen zuen sarekada handietan. Jendea etxean genuen eta aldi berean GALen kontra agertzea edo zerbait antolatzea zaila zen. Anai-Artea ere inguratuta zegoen, gure kideak arrastatuak. Beldurra izugarria zen. Jendea lapinak bezala hilak izan ziren. [Anai-artea, Mikel Asurmendi (Argia, 2013-09-01 )]

    lapin (Wikimedia Commons)

     
  • Maite 11:06 am on 2013/08/10 Permalink | Reply
    Tags:   

    leiar 

    iz. 1. Lentea 2. Beira, kristala.

    Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
    [lentea] : lente Heg.
    [beira] : kristal

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es (1) cristal; vidrio (2) Fis. lente
    fr (1) cristal ; verre (2) Fis. lentille
    en (1) crystal; piece of glass (2) Fis. lens
    port (1) cristal, vidro (2) Fis. lente

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel