da/du ad. (Ipar.) Hedatu, barreiatu. Munduan berduratuak diren euskaldunak. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: barreiatu, hedatu. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Bagoian han hemenka berduratu lasto azau batzuetarik ihaurgi bat frango goxoa egin genuen. [Alemaniara deportatua, Grégoire Joannateguy / Marzel Etxehandi] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. 1. Lurrezko ontzi handia, sabela zabala eta ahoa eta hondoa estuak dituena. Makurtu zuen pegarra eta edatera eman zion. 2. Ontzi honen edukia; bertan sar daitekeen likido-kantitatea. Pegar bat esne.(Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) txantxil, txanbil, suil, lusuil, murko, pitxer (2) potin. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Atelier mekanikokoei zinkezko pegar berezia, marmita mokodun antzekoa eginarazi zien, karga gutikoa. [Sua nahi, Mr. Churchil?, Koldo Izagirre (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. Lastozko koltxoia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: lastamarraga, lumatxa, lastaki. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Biharamun beranduan esnatu nintzen, hazkuraz zimitzengatik eta gihar guztietako minez zoru gainean botatako lastaira meharraren eraginez.[Ihes betea, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. 1. (Ipar.) Traza, itxura. 2. Elkarri lotutako petardo–sorta. Bati sua ematean, besteak bata bestearen ondoren lehertzen dira. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: itxura (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
–Traka horretako gizon bat bada bai Arvorig honetan; gauaren ateak irekitzekoak zirela abesten zuen ahoak eman ahala piano baten laguntzaz, heriotik eta exiliotik nehor ez dela bizirik itzultzen gaineratuz. [Entre les loups cruels, Itxaro Borda (Maiatz, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. (B) izond. Besteen bizkar bizi dena; aprobetxategia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: aprobetxategi, bizkarroi, bizkarkari, bizkarkin, irrizkin, ukondodun. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak)
es (B) parásito, gorrón, -ona, chupón, -ona, chupóptero, -a; enchufado, -a; vago, -a, perezoso, -a, persona inútil
fr profiteur, -euse ; parasite
en sponger; scrounger; parasite
port aproveitador(a), sanguessuga, chupa-sangue
Jantxakur lotsagarri bat zen gizon hura. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
jantxakur (Gaurko hitza, CC)
da ad. (Ipar.) Atera, irten. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: atera, irten, jalgi, idoki. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Trena hartzen zuen lehen aldia zen Beinatentzat: ez zen sekula etxetik Donapaleuko merkatua baino urrutiago ilki. [Zeruetako erresuma, Itxaro Borda (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. Berriketa, jarduna. Ez zen han hitz-mitzik. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: berriketa, jardun. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Gartxotek hitz-mitz jarraitu zion Mikelot haluzinatuari. [Ortziren Hortza, Josetxo Orueta] (Pamiela)
Reply