iz. Goizeko hamaikak aldean hartzen den otordu arina. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: hamarretako (Elhuyar Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es almuerzo
fr déjeuner, légère réfection
en elevenses; mid-morning snack [at around eleven]
ja åˆå‰ä¸ã®è»½é£Ÿ (gozenchÅ« no keishoku)
“Orain hamaiketako ona egin ezazue neure kontura”, izan ziren haren azken hitzak. [Gerezi Denbora, Inazio Mujika Iraola (Alberdania, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)
da/du ad. (BN) Nazkatu; gogaitu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: ad. Ipar.
[gogaitu] aspertu Heg., gogaitu, nazkatu, nekatu, antojatu Heg., eneatu Ipar., enoatu Ipar., nardatu Ipar., pastikatu Ipar., gogait egin Bizk., debeiatu Zub., fastikatu Ipar. g.e., erdeinatu Ipar. zah., gogoetsi Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es repugnar; hastiar
fr (s’)ennuyer, (se) lasser, (s’)importuner, (se) gêner, être dégoùté, -ée
en (1) to annoy, to pester, to irritate; to bother; to bore (2) to get annoyed/irritated, to get bored
ja 迷惑 (meiwaku), 退屈 (taikutsu)
Neguaren hotzak harturik, edozein tristezi edo desilusio handiagoa agertzen da. Berdin, eguberrikari ikusleiho eta karrikak apaindura eta argi dirdiratsuenekin janzten direlarik, egunero nekezia material jasanezinen mina mingarriago bilakatzen, gohaindu edo oldartu arte. [Miserere eta kartsutasuna, Maixan Mercapide (Le JPB > L’opinion > Azken hitza)]
iz. eta izond. Tenperatura altuak eta hezetasun handiak eragiten duten bero itogarria. Bero sargoria dago. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: (1) sapa, sapero, lanbero, txangot, berogar, bero-astun, berosapa (2) arregosi, umel, sargoritsu (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es bochorno; bochornoso, -a, sofocante
fr chaleur étouffante/lourde
en sultry, muggy, close, sticky [weather]
ja è’¸ã—æš‘ã„ (mushiatsui)
Gau sargori hura – egiten zuen beroagatik, baloiaz eginiko ariketa zela-eta edan genituen garagardoekin – izerdi-patsetan eman genuen; hori da orain gehien gogoratzen dudan gauza. [Euliak ez dira argazkietan azaltzen, Joxemari Iturralde (Erein, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)
ZUZ. 1. iz. Pertsona batek beste baten ordez jarduteko duen ahalmena. 2. izond. Ahaldundua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: esku, eskuorde, manu (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es poder [que se otorga a alguien]
fr mpl (en representación de alguien) pouvoir;
en proxy
ja 委任権 (ininken), 代ç†æ¨© (dairiken)
Eta oporraldian ere ahalorde orokor bat utzi zion, legez onartutako botererik zabalenekin, bai eta edozein departamentu edo establezimendu publikotan – Banco Nacional Ultramarinon bereziki – ordezkaritza izateko, diruak ordaindu eta hartzeko, zitazio nahiz beharrezko bestelako jakinarazpenak jaso eta (badaezpada ere, inork ez baitaki zer gertatuko den bihar) […] [Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua, Germano Almeida / Bego Montorio (Txalaparta, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
iz. Urtsuak ez diren jakiak hartu eta ahora eramateko erabiltzen den mahaiko tresna horzduna, sarde txiki baten itxura duena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
ja フォーク (fÅku)
izond. 1. Sakari edo presioari erraz amore ematen diona. Ohe bigunean. Mami biguneko gazta. 2. Kemenik, adorerik ez duena; behar adina gogor egiten ez duena. Irakasle biguna. 3. Laztasunik ez duena, leuna. Begirada bigun batez anaiarentzat. 4. adb. Biguntasunez. Hark bigun eta nik zakarki.(Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
bigun izond.
[sakadurari erraz amore ematen diona] samur, malgu Ipar. g.e.
[bortitza ez dena] belaxka, bera, guri, beratz Ipar., mardo Zub., mamor Ipar. g.e.
bigun adond.
[bigunki] bigunki, bigunkiro, mardul, mardulik, guriki Ipar., mardoki Zub., mardulki jas., guriro zah.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) blando, -a, tierno, -a (2) blando, -a, débil, sin fuerza, apocado, -a, condescendiente (3) suave, delicado, -a, cariñoso, -a (4) blandamente, con suavidad
fr (1) tendre (2) tendre, mou, molle, condescendant, -e (3) doux, douce, délicat, -e ; câlin, -e
en (1) soft; fresh (2) mild, gentle, kind, soft (3) soft, sympathetic; affectionate; tender, gentle
ja (1) 柔らã‹ã„ (yawarakai) (2) 優ã—ã„ (yasashii)
1. Bihotz bi gorputz bakar batean baitziren: bigun, samur eta gozoa, bata; gogor, astun eta mingotsa, bestea. [Airezko emakumeak, Felipe Juaristi (Erein, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
2. Ezagutzen zuten guztiek ere halaxe zioten, Hansek ez zuela sekula bere buruaz beste egiteko asmorik aitortu, ez zela bigun horietakoa. [Arrainak ura baino, Hasier Etxeberria (Elkar, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)
3. Françoisek bere longaina zabaldu zuen emakumearen sorbaldetan eta lasaitu ere bai, hitz gozo, hitz bigun, hitz xaramelez, “estudioa oso gertu daukat”. [Airezko emakumeak, Felipe Juaristi (Erein, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
4. Luze geratuko nintzen eguzkiaren epelean korronteari bigun eramaten utziz, baina ordu laurden baterako eskatu nion batela mutikoari, eta itzuli beharra genuen. [Gorde nazazu lurpean, Ramon Saizarbitoria (Erein, 200o)] (Ereduzko Prosa Gaur, moldatua)
Mila esker! Eta non esaten da “biguin”?
iz. Ostatu hartuz dagoen pertsona. Gure apopiloa da hori. • apopilo-etxe. Apopiloak hartzen dituen etxea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. Heg. beh.
[ostatu hartzen dagoena] arrotz g.e., ostalari g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es huésped, -a; pupilo, -a
en guest
ja 泊り客 (tomarikyaku)
Donostira jun beharko det, zure etxera apopilo. [Kutsidazu bidea Ixabel, Joxean Sagaztizabal (Alberdania, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)
Reply