iz. 1. BOT. Kolore zuriko infloreszentzia hipertrofiko eta jangarria duen aza-barietatea. 2. MIKOL. Poliporaleen ordenako eta Sparassis generoko onddo basidiomikotinoen izen arrunta. Fruitu-gorputza handia da eta azalorearen itxura du. Ez dira jangarriak. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Entzun:
iz. 1. Mahatsaren zukutik ateratzen den edari alkoholikoa. Ardo beltza, gorria, zuria, gozoa. 2. (zah.) Edozein edari hordigarri. • ardo handi. Mezatako ardoa. • ARDOAK ERRE. Alkoholizatu. || ARDOAK IGARO. Horditu. Ez nau oraindino inork ikusi ardoak igarota. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa, ‘ardo’)
Orotariko Euskal Hiztegian
ardo (G, AN, B, Ae, Sal; Lcc, IC 445, Urt I 46, Lar, Añ, Dv (G), H (G)), arno (L, BN; Deen I 23, SP, Urt I 46, Ht VocGr 436, Lar, Añ (AN), Arch VocGr, VocBN (s.v. ano), Dv, H (L, BN)), ardao (V; Lcc, Mic 9v, Añ, Dv (V), H (V)), ardau (V, R (quizá con el diptongo nasalizado); Lar), ardu (S (-u tónica y nasal); Arch VocGr, Gèze, Dv (S)), ano (BN (sobre todo, oriental); VocBN, Hb ap. Lh (-nh-), Dv (BN), H (BN, S; + -nh-)). Ref.: Bon-Ond 152; A (ano, ardao, ardau, ardo, arno); ContR 517 (ardáu); Iz ArOñ (ardáo), UrrAnz (ardáua), IzG, Ulz (árdua), R 284, 298 y 393, Als; Etxba Eib (ardaua); AtBou 385; Holmer ApuntV (ardau); Elexp Berg (ardao).
(…)
Sinonimoak: iz. Ipar.
[ardoa]: ardo zah., mahatsardo zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es vino
fr vin
en wine
port vinho
Entzun:
iz. 1. Alde edo leku garaia. 2. ERAIK. Azotea, zabaltza. Etxe guztian ibili ondoren gaindegira igo eta itsasoaren ikusmiran egon ginen. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) cima, cumbre, alto, altura, lugar elevado (2) azotea; terraza, terrado
fr (1) cime, sommet (2) terrasse
en (1) summit, peak (2) flat roof; balcony
port (1) cume, cume (2) terraço
Entzun:
Nola ekarri ordea hitzetara, gaindegian nik lizar hotsa atera ordu behorrek behetik egiten zuten irrintziak bihotzondoan eragiten zidan birbirrekoa! [Trapuan pupua, Patziku Perurena (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)
 gaindegi (FlickrCC, MA & JI’s Photo) |
 gaindegi (FlickrCC, insidethemagic) |
adond. Besoa minduta edo apurtuta dagoenean, hura ez mugitzeko eta eusteko lepotik beso-euskarri batez eutsita eramateko ekintza.
Sinonimoak: ad. g.e.
[beso-euskarri batez eutsita eramateko ekintza] beso-euskarrian (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es en cabestrillo
fr en écharpe
en in a sling
port na tipóia
Entzun:
TRAILAN. “Besoa traillean zeraman, llevaba el brazo en cabestrillo (G-azp)” YAzp (comunicación personal).
#gaurkoHitza ‘trailan’. Besoa trailan eraman; apurtuta edo minduta dagoelako lotuta eraman. cc/ @euskaljakintza pic.twitter.com/C3DtmeHfAi
— Asier Sarasua (@asarasua) June 20, 2013
Hementxe beste lotura bat. Esk.asko Maite.
http://www.eibarko-euskara.com/node/11568?ikuspegi=lerroka
Ez nuen hor begiratu eta definizioa asmatzen ibili nintzen… Mila esker zuri, zoragarria iruditu zait! .-)
iz. ZOOL. Upupidoen familiako hegazti koraziformea, 30 cm inguruko tamaina duena. Mokoa beherantz kurbatuta dauka, lumajea arre-gorrixka eta hegoak lerro zuri-beltzez jantziak. Buruan luma zutikorrez osatutako motto bat dauka. Hegoak biribilduak dira eta hegan egitean tximeletek bezala astintzen ditu. Intsektuz eta zizarez elikatzen da (Upupa epops). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es abubilla, upupa (Upupa epops)
fr huppe
en hoopoe
port popa
Entzun:
Askotariko kanarioak, kantariak eta txistukariak; usapal diamante bat, koral-moko bat, masail-laranja bat; argi-oilar bat, esnea bezain zuria, garezurrean tente hiru luma hori argi zituena eta barrualdeko itsatsean, berriz, arrautza koloreko ukitutxo bat; turago musofago bat, gorputza more, mokoa laranja-kolore eta burua pinporta txikiz betea zuena: gorriminak atzean, horiak aurrean. [Loroaren teorema, Denis Guedj / Jon Muñoz (EHU, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)
argi-oilar (Wikimedia Commons)
Xerezaderen artxiboko ondorengo audioan, argi-oilarraren aipamena egiten da:Â Filomena eta Prokne, Ovidio.
iz. 1. ZOOL. Korbidoen familiako hegazti paseriformea, 45 cm-rainokoa eta lumaje zuri–beltz nabaria duena. Isats luzea, hego labur eta biribilduak eta moko luzea eta sendoa ditu. Omniboroa da eta oso arrunta, bereziki isurialde mediterranearrean (Pica pica).  2. MINER. Filosilikatoen azpiklaseko talde bateko mineral bakoitza. Oso esfoliaerrazak dira eta sistema monoklinikoan kristalizatzen dira. Naturan oso ugaria eta granitoaren osagaietako bat da. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â iz.
[belearen familiako hegaztia] : lapurtxori, pika Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) urraca (Pica pica) (2) mica
fr pie (bavarde)
en magpie
port (ave) gralha
Entzun:
Hitzen faltan, adimena eta bihotza mutu dira, deus dira, eta, nahi eta behar duguna espresatuko badugu, hitz egokien bila gabiltzan mika harrapari izatera kondenatuta gaude hiztunok, areago letra jendea. [Mikak gara, Anjel Lertxundi (Hitz beste, Berria, 2013-06-20)]
mika (FlickrCC, AgustÃn Povedano)
izond. Ipar. g.er. ‘purpura’Â (Hiztegi Batua)
Sinonimoak: iz. Ipar. g.e.
[purpura] : purpura, suteo g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta 5000 hiztegiak):
es 1 izond. (ikus purpura) púrpura, rojo púrpura. 2 izond. bermejo/ja, rojo, púrpura. 3 iz. pequeño insecto que se introduce en la piel y causa escozores (5000 hiztegia)
fr pourpre
en purple
port púrpura
Entzun:
Errezelen eta ate-oihalen brokatuak, izur bikain-bikainekoak, gorrindolez koloreztaturik zeuden, eta haien tonu beroak bortizki hausten ziren oihal astunen angeluetan. [Mikel Strogoff, Jules Verne / Karlos Zabala (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)
gorrindol (CC, @ArgazEtaMargaz)
Maite is discussing. 
asier are discussing.
Maite 7:48 am on 2013/07/04 Permalink