iz. Espinaka. BOT. Kenopodiazeoen familiako landare belarkara eta dioikoa, errosetak osatzen dauden oinaldeko hosto txandakatu eta jangarriak eta zurtoin zutikorra eta adarkatua dituena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Entzun:
ERREZETAK (sukaldean.com)
iz. 1. Solidoen zatiki guztiz txiki eta banatuen multzoa. Mila urteko hautsa, gutxienez, bazen ganbara hartan. Burdin hautsa. Tabako-hautsa hartu. 2. Errautsa, egurra, ikatza, etab. erre ondoren geratzen den hondakina. • hauts-egun edo hautsen egun. (B) Hausterre–eguna. || hauts-kolore. Hauskara. || hauts-metalurgia. TEKNOL. Metalezko hautsen edo metalezko hautsez eginiko piezen fabrikazioaz arduratzen den metalurgiaren adarra. || hauts-zapi edo –oihal. Garai batean lisiba-hautsa iragazteko erabiltzen zen zapia edo oihala. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[errautsa] : errauts Ipar., errauts, hausterre, su-hauts (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) polvo (2) ceniza (3) (pl.) kosmetikoak polvos
fr (1) poussière (2) cendre (3) (pl.) kosmetikoak poudre
en (1) dust (2) ash (3) (pl.) kosmetikoak powder
port (1) poeira (2) cinza
Entzun:
iz. 1. Hezetasuna. 2. Usaina. 3. Ekaitz gogorra.
Sinonimoak:Â iz. Heg.
[hezetasuna]: haize heze, busti, ezade, heze, hezetasun, umidura, hezedura Ipar., umedade Heg., ezkotasun Bizk., bustidura g.e., bustitasun g.e., hezeantz g.e., bustiro zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia eta 5000 Hiztegia)
Orotariko Euskal Hiztegian:
afoinu (V-gip), apoinu (V; Mg PAbVoc), bapañu (G-goi). Ref.: A (apoiñu, bapañu); A Apend (afoin); Iz ArOñ (afóñu); Gte Erd 133; Elexp Berg (afoiñu).
Etim. En último término de lat. fauoniu, arag. fagüeño, alem. föhn, etc.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia eta Word Reference):
es (1) humedad (2) olor; hedor (3) viento bochornoso; borrasca
fr (1) humidité (2) odeur (3) puanteur
en (1) humidity (2) smell, odour, odor; bad odor, stench, stink (3) squall
port (1) umidade (2) fedor (3) borrasca
Entzun:
Halako itxitura afoinua eta intsentsu usaina nahasirik, ahaztuta neukan zirrara bitxiak liluratu nau, batera haurtzaroarekiko malenkoniaz eta urruntasunez oratua. [Labartzari agur, Txillardegi (Elkar, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)
afoinu (FlickrCC, Alan Stanton)
iz. 1. Prezipitazio zakar eta sarritan laburra, tanta edo zatiki solidoak beste prezipitazioenak baino handiagoak izaten dituena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘zaparrada’)
Sinonimoak:Â iz. pl. Bizk.
[euri-jasa] : euri-erauntsi, euri-jasa, jasa, uhar Ipar., indriska Bizk., truxu Bizk., idola g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Labayru ikastegia, Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es aguacero persistente, lluvia copiosa, torrentes de lluvia
fr averse
en rain shower, downpour
port aguaceiro
Entzun:
Arratserako euria izango dala ta euria bere ez euri kizia edo zaramea edo ziriña edo landurra, truizu edo eraunsi edo zaparrada ederra baiño. A Ezale 1899, 88a. (Orotariko Euskal Hiztegia)
Euri-truixuak botaten ekin eutsan pare bat orduan. Erkiag Arran 164. (Orotariko Euskal Hiztegia)
euri-truxu (FlickrCC, antwerpenR)
Oso egokia udaberri hontako
Bai, ezta? Ai, ene! Nork lapurtu digu eguzkia?? 🙂
iz. (arrt.) Prostituta. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa, emagaldu)
Sinonimoak: iz.
[emagaldua] : emagaldu, ematxar, prostituta, puta, urdanga (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es prostituta, ramera, meretriz.
fr prostituée ; putain
en prostitute
port prostituta
Entzun:
Maritzarren artean zoriontsu bizi zen agurea garai hartan.
maritzar (FlickrCC, ANTONIOLEDERER)
iz. Trofeoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz.
[trofeoa]: trofeo (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es trofeo
fr trophée
en trophy
port troféu
Entzun:
Asmatzaile batek bere asmakizunetan irauten du hil ostean, arkitekto batek bere eraikuntzetan, jenderik gehienak ez du monumenturik edo lorpen iraunkorrik uzten alde egin ostean: apal bat argazki-bildumekin betea, bosgarren mailako noten txostena, bolo-jokotan irabazitako garaikur bat, hautsontzi bat Floridako hotel bateko logela batean lausoki gogoratutako oporraldi bateko azken goizean ostua. [Brooklyngo erokeriak, Paul Auster / Oskar Arana (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)
garaikur (FlickrCC, lumaxart)
da/du ad. Bizk. 1. Adoretsu bihurtu. 2. Bizkortasuna hartu edo eman. 3. Ileaz mintzatuz, zutitu eta zurrundu.
Sinonimoak: ad. (Labayru Ikastegia)
[adoretu]Â adoretu, bizkortu
[bizkortu] azkartu, bizkortu
[laztu] laztu
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) fortalecer(se); revivir, fortificar (2) animar(se) (3) erizarse el cabello
fr (1) fortifier (2) s’animer (3) se hérisser
en (1) strengthen, fortify (2) to cheer up (3) to make sb’s hair stand on end (expr) expr
port (1) fortalecer-se (2) animar-se (3) eriçar, ouriçar expr
Entzun:
Horrek indartzen eta azkortzen nau: eso me da fuerzas y me fortalece.
Edariak apurtxo bat azkorturik: animado un poco por la bebida.
Ileak azkortuta eta zurituta gelditu zen gizona: el hombre se quedó pálido y con los cabellos erizados.
azkortu (Wikimedia Commons)
Gauzaez hasi ohi gara
Xalo
malats
gomuta barik.
mehar zabaltzen zaizkigu begiak
oro eta dena gertagarri dela sinestuta.
munduaren hatsarrea da
hain bizkor doakigun …. dagoeneko joan den hori
Behatzen hasi eta atoan
kontzientzia isiotu egiten da
nor izaten hasten gara
edo zer
alegia, edozer.
eta garenak gorpu azkortzerakoan jabetzen gara:
atzo ere bagarela.
Goizalde Landabaso,@GoizaldeL 2Begiekin
I would rather say to make sb’s hair stand on end (expr)
Eskerrak hor beilari zauden, Iñaki! Mila esker, zuzenduta! 🙂 🙂
Reply