Gaurko hitza

Updates from iraila, 2014 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:40 am on 2014/09/02 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  agor 

  1. izond. Urik ez duena (iturri, ibai, lur, etab.i buruz). 2. izond. Fruiturik ematen ez duena, antzua (zuhaitz, emakume, etab.i buruz). 3. iz. Agortea. 4. iz. Agorlihoa. 5. Ik. irail. • AGORRA EGIN. Putzu bat, erreka-zati bat, urik gabe utzi. || AGORREAN LANEAN ARITU. Ezer jan gabe lanean aritu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  agor (gral.; SP, Urt II 286, Lar, Añ, Gèze, Dv, H). Ref.: A; Etxba Eib. Etim. Relacionado ya por J. Saroïhandy RIEV 1913, 477s., con gasc. agor, arag. agüerro ‘otoño’. Se trata de términos pirenaicos, cuya significación, según Rohlfs 55 (v. tbn. agorril ‘agosto’ y ‘septiembre’, infra) ha debido de ser fijada tarde: “Autrefois elles [ces formes] ont dû désigner simplement l’époque de l’année où la sécheresse commence à se faire sentir, cf. en Ariège ourrado ‘mois d’août“. De origen no latino.

  Sinonimoak eta antonimoak: izond. eta iz. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  [idor] : idor, lehor, siku, ihar / heze, umel 
  [lehorte] : lehorte, agorte, idorte / eurite
  [antzu] : antzu, mando, fruitugabe / emankor
  [irail] : ik. irail*

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) izond. [iturria, ibaia] seco, -a, sin agua (2) izond. [zuhaitza, emakumea] estéril, que no da fruto (3) izond. (hed.) parco, -a, escaso, -a (4) iz. sequía (5) iz. variedad de lino, lino inferior (6) iz. septiembre ➥ irail
  fr (1) izond. [iturria, ibaia] sec, sèche, aride (2) izond. [zuhaitza, emakumea] stérile (3) izond. (hed.) faible, sommaire, modéré, -ée, sobre ; rare (4) 4 iz. sécheresse
  en (1) izond. [iturria, ibaia] dried, dry (2) izond. [hitzetan] (hed.) of few words (3) izond. [pertsona, landarea] infertile; sterile
  port (1) izond. [iturria, ibaia] seco, -a (2) izond. [zuhaitza, emakumea] estéril; (3) izond. (hed.) parco, -a (4) iz. seca, estiagem

  Entzun:
  

  Bazen gure umetako etxepean gizon bat «abuztua» aditzen zigun bakoitzean «agorra» zuzentzen ziguna: «Abuztua… Erdaraz bezala? Agorra da, a-go-rra!».  Halaxe esaten baitzuen: «agorra», eta ez garbizaleagatik zaharmindu irizten genion egutegiren batean irakurritako agorril leunagoa. Eta hain ebakitzen zuen dardarkaria azkeneko –rra hura, dardarka uzten gintuela: gogor, gotor, mortu. [Agorra, Idurre Eskisabel (Berria.eus, 2014-09-02 )]
  

  

  agor (PixaBayCC, gonzalorojasx)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:21 am on 2014/09/01 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  urgunka 

  adb. Herren eginez.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘herrenka’)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  urgunka (G, AN ap. A; Lar (s.v. recancanilla), Hb ap. Lh, Dv, H).

  Cojeando. Nola pobre ori urgunka pausotik laster kentzen etzan. Cb Eg III 390. Burua makurturik / badago leoia, / ez dezake iritxi / arbolaren goia. / Urgunka badijoa / bide-bazterrera. It Fab 77.

  Sinonimoak: adb.
  [herrenka] : koxuka, mainguka, herren eginez, urgunka, txingoka (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es cojeando
  fr en boitant
  en limping, hobbling
  port mancando

  Entzun:

  Gaur egun, zelaian nahiko ongi ibiltzen naiz, baina luzaroan orekari eusteko zailtasunak ditut. Nekatu egiten naiz luzera. Aldapan urgunka ibiltzen naiz, herren haundia eginez, alegia.[«Hitz egin dezagun, hizkuntza paper hutsean disekatu ordez», Patziku Perurena (Miel A. Elustondo)] (Berria.eus, 2014-08-31)

  

  urgunka (Irudia: sintomas.co)