Gaurko hitza

Updates from iraila, 2014 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:08 am on 2014/09/09 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  goibeltasun 

  iz. 1 iz. Tristura. Bihotzeko goibeltasuna. Nahigabeak zure arima goibeltasunez bete zuen. 2 iz. Iluntasuna. Zeruaren goibeltasuna. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  goibeltasun (SP (sin trad.), H), gobeltasun (Dv).

   Tristeza. “Air, humeur sombre, chagrin, état de tristesse” H. Bataren arraitasuna eta bertzearen goibeltasuna. Ax 506 (V 326). Goibeltasun eta barrungo illunaren kargapean makurtu. Arr May 70. Billustasun gorri onek gazteluaren goibeltasun eta zorroztasuna nabarmenago dagi. Etxde AlosT 40 (v. tbn. 83). Urtzen da goibeltasuna bere gutizia asetzen zioten gauzak galdurik. Or Aitork 47s. Beltzurak zure arima goibeltasunez bete zuenean. Txill Let 74. Ortxen daude goibeltasun eta zorroztasun etengabe bat dariotela. “Están siempre igualmente tristes, igualmente severas”. Etxde Itxas 102. Azken egunetako gerraren jazoerak goibeltasun aundia sortu eben espetx:ian. Gerrika 111. Goibeltasuna, negarra eta garaideadarra oihuka darion arima. MEIG III 109. v. tbn. Sabiag Y 1933, 425. Mde HaurB 31. Azurm in Gand Elorri 117. Osk Kurl 104. TxGarm BordaB 130. AZink 91.

  “Air fâché, irrité” H.

  (H, A), gobeltasun (Dv A). “État assombri du temps” Dv. Ainbeste aize ta zorakeriren atzetik, ainbeste bena, goibeltasun da trumoiren ondorean etorri bear eban ekatxak. Ag Kr 175.

  “Atritas, […] kolore beltza, goibeltasuna, ilhuntasuna” Urt III 30

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
  

      [tristura]: jas.goibeldura, histasun, iluntasun, itun, melankolia, tristetasun, tristezia, tristura, histura Ipar., ilundura Ipar., itzaltasun Bizk., ituntasun jas., malenkonia jas., damorri g.e.

      [iluntasuna]: g.e.goibeldura, ilun, ilunpe, iluntasun, lainope, ilundura Ipar., goibel jas., ilundegi g.e., ilundi g.e., ilungo g.e., aizaro Naf. g.e. pl.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es tristeza, pena, añoranza, angustia, melancolía
  fr chagrin, mélancolie, tristesse
  en sadness, misery, melancholy, sorrow
  port tristeza, melancolia, infelicidade

  Triste zirudien, amak bezala; biei zerien halako goibeltasun atsekabegarri bat. [Eszterren ondarea, Sandor Marai / Ander Irizar (Igela, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  goibletasun (FlickrCC, Cesar Mascarenhas)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 7:56 am on 2014/09/08 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  azukre(-)koxkor 

  iz. Kafea (kafesnea, ebakia…) gozatzeko, hari botatzen zaion azukre puska txiki eta bereziki gogorra.

  Sinonimoak: iz.
  [azukre(-)koxkor] : azukre(-)mokor, azukre(-)tontor (Adorez  Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es terrón de azucar, azucarillo
  fr sachet de sucre en poudre
  en cube of sugar, lump of sugar
  port torrão de açúcar

  Entzun:
  

  Azukre-koxkor bat ipini zuen bere koilaratxoan, kafean busti zuen, ahoan sartu eta geldiro murtxikatu zuen mingain-puntaz azukre-garautxoak aho-sabaiaren kontra igurtziz. [Manhattan Transfer, John Dos Passos / Lopez de Arana (Ibaizabal, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  azukre-koxkor (FlickrCC, Uwe Hermann)

  Iñaki Murua is discussing. Toggle Comments

   
  • 

    Iñaki Murua 11:17 am on 2014/09/09 Permalink

    Eta “nire bihotzeko azukre-koxkorra”? 😉

• 

  Maite 12:01 pm on 2014/09/07 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  erroitz 

  iz. (Ipar.) Amildegia. Erroitzera eroria. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [amildegia] : amildegi, troka, malkar, penditz, amiltoki, malkortegi (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (Ipar.) precipicio, despeñadero (2) [azalekoa] grieta
  fr précipice, ravin
  en precipice
  port (1) precipício (2) fenda

  Entzun:
  

  Txara, erroitz eta oihan artetik jarraitu zion, ezagutzen ez zituen basoetatik igaroz, lurrera jaitsia zen gauean zehar ihesi zihoan orban zuri hartatik begia kendu gabe. [Fantasiazko ipuinak, Guy de Maupassant / Josu Zabaleta (Ibaizabal, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Jendetza erraldoiaren minean Mai eta biok besarkatu ginen, elkarren gorputzak tinkatuz, erroitz, holtz, harkaitz, zernaitz eta ordoki bakoitza daldara araziz. [Fantasiazko ipuinak, Guy de Maupassant / Josu Zabaleta (Ibaizabal, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Si vis pacem para bellum joko likitsean ari ginen, aurpegi erdian bi erroitz urraturen antzera begi zuloak borobil zeuzkan ostatuko zerbitzari harrituaren soaren itzalean. [Entre les loups cruels, Itxaro Borda (Maiatz, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  erroitz (Irudia: ibytes.es)

   
• 

  Maite 11:20 am on 2014/09/06 Permalink | Reply
  Tags: W ( 5 )   

  web-arduradun 

  iz. Webgunea kudeatzen duen pertsona, gunearen mantentzeaz, hardwarearen eta softwarearen funtzionamendu egokiaz, guneko trafikoa kontrolatzeaz… arduratzen dena. (Euskalterm)

  Sinonimoak: iz.
  [etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es administrador de Web
  fr administrateur Web, webmestre
  en webmaster
  port (estrang.,) webmaster

  Entzun:
  

  Iazko ‘Web 2.0’ ikastaroan, ikastetxe ezberdinetako web-arduradunek parte hartu zuten.

  

  web-arduradun (Irudia: facilplan.com)

   
• 

  Maite 9:22 am on 2014/09/05 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  estralurtar 

  adj. Lurra ez den planeta bati edo Unibertsoko bestelako toki bati dagokiona; zientzia-fikzioan, hango kidea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [estralurtar] : adj. lurretik kanpoko, Lurraz haraindiko (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es adj./iz. extraterrestre
  fr adj./iz. extraterrestre
  en (1) adj. extraterrestrial (2) iz. alien
  port adj & mÆ’ extraterrestre

  Entzun:
  

  Beti aritu naiz fantasian izaki estralurtar batek hura atzemanen lukeen unearekin, dezifratu ahal izanen ote zuen, jasotakoari adimen arrastorik aurkituko zion.  [Pop, Anjel Erro (Jira, 2014-09-05)] (Berria.eus)

   

  

  estralurtar (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 7:44 am on 2014/09/04 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  pastiza 

  iz. (Ipar.) Pastela. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [pastela] : pastel (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) pastel
  fr (Ipar.) gâteau
  en cake, pastry, pie, pudding
  port bolo

  Entzun:
  

  Bakoitzak pastiza lodi bat zirudien: azukreztatua eta kremaz betea. [Skyroom, Ramuntxo Etxeberri (Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  pastiza (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 7:52 pm on 2014/09/03 Permalink | Reply  

  krabarroka 

  iz. Krabarroka gorria edo krabarroka arrunta (Scorpaena scrofa) scorpaenidae familiako arraina da.  Gorri kolorekoa eta hezurrez beteta, arraroa da 1,5-2 kg baino gehiago izatea, nahiz eta 3 kilokoak badaude. Normalean 10 eta 500 m. arteko sakonera bizi da. (Wikipedia, jarraitu irakurtzen)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  krabarroka (G-bet ap. FauMar 92), kabrarroka (FauMar 92 y 93).

  “Rascacio, cabracho, raño, escorpión (Scorpaena scrofa)” FauMar 92. “Escorpena, rescaza, cabracho (Scorpaena porcus)” Ib. 93. “Gallineta, polla (Helicolenus dactylopterus), krabarroka (G-bet)” Ib. 92. Goizean arrantzara joaten zan eta arrapatzen zituen berdel eta krabarrokak emazteak saltzen zituen. D. Garbizu EEs 1931, 114.

  Sinonimoak: iz.
  [etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Zool.) cabracho (Scorpaena scrofa)
  fr Rascasse rouge
  en red scorpionfish, Bigscale scorpionfish, large-scaled scorpion fish

  Entzun:
  

  Krabarroka-pastela jan genuen aurrekoan. Zoragarria zegoen!

  

  krabarroka (Wikimedia Commons)