adj. 1 adj. Ahula, erkina. Behi kaskail bakar batzuk bakarrik ditu. 2 adj. Bipila, soila. (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
kaskail (L, B, BN ap. A; Dv, H), kaskal (A Apend), kaskeila (L-ain ap. A), kaskil (V-m ap. A), kaixkail, kaxkeil.
1. Enclenque, mal formado; débil, debilitado; deformado. “Mal conformé, se dit des hommes et des objets longs, par exemple d’une grande branche d’arbre, d’un homme mal bâti” Dv. “Haritz zahar, kaskailla, vieux chêne raboteux, rabougri” H. “Persona desmalazada”, “kaskeila, enclenque”, “kaskil, caduco” A. “Desfigurado” A Apend. v. 1 kaskar (2). Gure agure kaskalari ere, besoak sortu zaizko dornuari eta kardari eragiteko. Apaol 118s. Zangoak herrest, bizkarra hertsi, […] hor ditugu zazpi behi kaixkailak! SoEg Herr 12-12-1957, 1. Behi kaxkeil bakhar batzu. Herr 7-3-1963, 2. kaxkal (R-vid). “Pan mal fermentado. Ogia kaxkal digu” A.
2. kaskal (V, G), kaxkal. Ref.: A; Iz ArOñ. “Simple, fatuo, lelo” A. Biotza bezin kaxkarra ta kaxkala dute burua ere. A EEs 1916, 305. Optimista kaxkalari baiño samurrago [parkatzen diot]. Vill Jaink 178.
3. + kaskalo (G-nav). “Pelado, raso. Ilia moztu ta kaskalo utzi, cortar el pelo al raso” Ond Bac. Ez balitu hazten […] hanitz zuhamu mota […] arras kaskaila litake [tokia], bere lilien gatik. JE Bur 85. Itzarraitz mendi aipatuaren mazelako peña kaskailari. JE Ber 52.
4. + kaxkail. Basto, vulgar. Arraioz jositako ume baldar, kaskall ori. Alz Burr 35. Lezaetan dago kaxkail-erria. “La gente menuda” (tal vez ‘gente raquÃtica, canija’ en lugar de ‘gente vulgar, ruÃn’). Or Eus 63.
5. kaskal (V-gip ap. Elexp Berg), kaskil (V-gip ap. Elexp Berg), kaskelu. FrÃvolo, casquivano; alocado. “Necio, de poco seso, irresponsable. Kaskal bat izan da beti eta oin be ala jarraitzen dau izaten” Elexp Berg. “Gaitzik-bakua zuan baiña kaskill samarra” Ib. Lotsagabiak esango dute: / lotsatiak bai leluak. / Au diotenak izan litezke / kaskarin ta kaskeluak. And Auspoa 52-53, 193. Zaldun kaskill zorua arterañok zan senarra, orduantxe konturatu zan emazte ona zer ederra zan. Etxba Ibilt 466. Andra kaskillak aren desiua aukeratzeko. Ib. 463.
6. kaskil. Pusilánime. “Débil, inconstante. Gizon kaskilla urten desku aretxek, medrado hombre nos salió aquél” Etxba Eib.
7. “Pendenciero, lioso” Asp Leiz.
8. kaxkal. Torpe, desmañado. Ni kaxkal samar banintzan ere / zuk lagundutzen zenduan. Uzt Sas 137.
Sinonimoak: izond. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
    [bipila]:
adoretsu,
ausarditsu,
ausart,
ausarti,
errutsu,
gori,
gupidagabe,
indardun,
kartsu,
kemendun,
kementsu,
saiatu,
bipil Ipar.,
fetxo Ipar.,
kalipudun Ipar.,
kaliputsu Ipar.,
kuraios Ipar.,
suhar Ipar.,
azarri Bizk.,
pijo Gip.,
mutiri Ipar./Naf.,
bihoztoi Zub.,
animotsu g.e.,
dulabre g.e.,
ekin g.e.,
kopetadun g.e.,
alai zah.,
bulartsu zah.,
hardit zah.,
animoso Heg. beh.,
baliente Heg. beh.,
bihoztun Heg. beh.,
balent Ipar. zah.,
baleroso Heg. zah.,
bulardetsu Gip. zah.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) izond. (Ipar.) grandullón, -ona; desmañado, torpe (2) izond. (Ipar.) pelado, -a, raso, -a, desnudo, -a, escarpado, -a (3) izond. (Ipar.) enclenque, débil; deformado, -a
fr (1) fam dégingandé(e), trop grand.; gourde, empoté adj (2) nu (3) malingre
en (1) overgrown, oversized; clumsy, awkward (2) bare, denuded (3) sickly, weak
port (1) adj grandalhão(ona);  adj lerdo(a) (2) pelado(a), nu(nua) (3) enclenque, adoentado(a)
Gizon kaskail bat baino ez zela esaten zioten.
kaskail (Argazkia: alexanderweinberg.com)
Reply