akeita
iz. g.g.er. ‘kafea’ (Hiztegi Batua)
Sinonimoak:   iz. zah.
[kafea] kafe-etxe, kafetegi, kafe Ipar.   (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Orotariko Euskal Hiztegian:
akeita, aketta (BN-arb ap. A). (Neol.).
 Café. “Esa palabra –dice J. Urkijo (La literatura poética vasca 10)–  la inventó una vieja de aquende el Pirineo, para pedir café a una amiga  suya, sin que se enterasen sus vecinas. El Dr. Broussain comunicó dicho  vocablo al Sr. Azkue y por omisión del primero o distracción del  segundo, no apareció la debida aclaración en el Diccionario  Vasco-Español-Francés” DRA. (jarraitu irakurtzen)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es café
fr café
en coffee
Badirudi Euskal Herrian ez zuela fama onik eta nahikoa ezkutuan hartu behar izaten zela; hala kontatzen da aspaldiko dama haietaz, behintzat, zeinek deabruaren asmazio beltz hura ez izendatzeko “akeita” deitzen zioten, edozein edabe zikin balitz bezala. [Bizitza eredugarriak, J.M. Olaizola “Txiliku” (Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

Reply