antzatu

ad. antzatu, antza/antzatu, antzatzen du. Trebatu. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

antzatu (SP, sin trad.).

1. Cuidar, mimar. Oina soil ons’ anzatu. O Po in Vin 101. Zénbat mundukóiek, Kristorén gurutzearén etsáiek, […] antzatuzúzte emén edérki gorpútzak, egínes gústoak, naiz ofenditus Jangoikoa? LE Doc 238. Golosoak dabiltza triparen esklabo, nondik antzatuko duten geiago ta geiago. LE Urt 231 (Harriet traduce “par où ils inventeront toujours plus”).

2. Manejar, usar. “Manejar, tratar con las manos” Lar. [Ezpata] hoberen hura zeren zokhoan dagoen, antzatu faltaz herdoilak jana, guztia khamustua kausi litekela. ES 102. Gauza bera erran diteke usaia faltaz eta antzatu gabez zokhorat aurthikiak bezala daduzkagun hitz hetaz ere. Ib. 102.

3. “Cultivar (R)” A Apend. Hur tokietan, lür gaizki antzatietan, hala hala, alhor theiüzaletan, azi hanitx ereiñen da. Eskual 30-10-1908, 4. (Fig.). Zinez erran diteke gure Eskuara dela laudakizun: zeren egundaino batere antzatua izan eztelarikan, halarikan ere munduan diren etsairik borthitzenen kontra, mantenatu, eta mantenatzen baita. ES 190.

4. antzetu (Lar). “Fortificar, dar vigor” Lar.

5. (V-m (-au), Sal, R ap. A). Disponer, arreglar. “Arreglar, ordenar” A. “Antzau Markiña-aldean esaten da, gauzaak euren lekuratuaz, gela nai etxe bat iasean ipinteari. Mundaka-aldean taiutu esan oi dabe” A Ezale 1897, 141b. Argi ta garbi antzau ebazan beren aizteak eukazan zor-arturenak. A BGuzur 113. Ez baitagiuei egiten berze gaizarik, ezik, aparioak dreza araz, puntiualki ordu xakinetako, eta, estorbu sukalte lanen antzatako. Mdg 132.

6. (S, R ap. A). “Condimentar. […] Eltxanoa antzatu duna? (R), ¿has condimentado el puchero?” A, que incluye en este acepción el ej. del Urteco de Lizarraga de Elcano citado arriba.

7. “Se rendre habile” H.

Sinonimoak: ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

[erabili]: zah.erabili, ibili, maneiatu, baliatu Ipar., enplegatu g.e., usatu g.e.
[zaindu]: zah.begia eduki, begiak eduki, guardiatu, zaindu, artatu Ipar., begia atxiki Ipar., jagon Bizk., geinatu Zub., errekaitatu Ipar. zah.
[trebatu]: abildu, hartarakotu, trebatu, agudotu Ipar., hartakotu Heg.

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) du ad. preparar(se), adiestrar(se) (2) du ad. cuidar, cultivar
fr (1) entraîner (2) se cultiver
en (1) prepare, get trained (2) cultivate
port (1) du ad. preparar-se, treinar-se, adestrar-se (2) cultivar

Izpiritua antzatu du. #gaurkohitza

antzatu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)