Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:01 pm on 2020/01/11 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  ahapaldi 

  iz. 1 iz. Olerki bat banatzen den lerro multzoetako bakoitza. Sonetoak lau ahapaldi ditu. Salmo baten ahapaldi bat. Zortzi ahapaldiko kanta. 2 iz. Batez ere pl. Hitz lotsagarria, iraingarria. Honelako ahapaldiak, honen itsusiak, pairatzen ditu. Bere gurasoei ahapaldi gaiztorik esaten dienak. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  xx

  Sinonimoak: iz.
  

  [etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. estrofa, copla (2) iz. (Ipar.) (batez ere pl.) insulto, injuria
  fr (1) iz. phrase, strophe, verset (2) iz. injure
  en iz. stanza, verse
  port

  Sonetoak lau ahapaldi ditu. (Elhuyar hiztegia)

   

  

  ahapaldi (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:26 pm on 2020/01/10 Permalink | Reply
  Tags: L ( 239 )   

  letreiatu 

  ad. du letreiatu, letreia, letreiatzen || Hitzez mintzatuz, letrak banaka eta hurrenez hurren izendatu. Letreia itzazu zeure izen-abizenak. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  letreiatu. 1. letraiatu (SP, Ht VocGr 430), leteriatu (Chaho). Deletrear, leer. “Épeler” SP. “Par syllabe, letraiatuz ” Ht VocGr. Ungi eta trebeki lehen-bizitik letreiatzen haurrér irakats diezezuen. Lç ABC A 3r. [Profetek] irakasten dute letreiatzen, baina zuk erakusten duzu barreneko sensua. SP Imit III 2, 2 (Ch ematen dute letraren axala, Mst leterak emaiten zitizie). 2. Deletrear, transcribir. Paperera jaulki beharko ditugu, letreiatu, tresnaren batean jasoak daudenak ere. MEIG VI 130. Zertarako saiatu behar du bere alorrekoak ez direnak ikasten, fisiko batek, esaterako,. apophthegma eta hendiadyoin zuzen letreiatzen? MEIG VII 183s.

  Sinonimoak: iz.
  

  [kibizta] : begizta,  txori, begiten, txibista

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es du ad. deletrear
  fr du ad. epeler
  en du ad. to spell
  port du ad. deletrear

  Interneten bila ibili naiz, baina ez dut aurkitu euskaraz letreiatzeko alfabetorik. [Letreiatzen hasita, @artzubi (artzubi.eus, 2020-01-09)]
  

  

  letreiatu (Gaurko hitza, CCO Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:41 pm on 2020/01/09 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kibizta 

  iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, kibizta-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. begizta]. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  kibista. (V-ger, G-azp-goi-to-bet ap. A (s.v. kibil)), gibesta (V-gip ap. Iz ArOñ ). Lazada; nudo. v. begizta, kibizto. Eta soka bati kibistea egin da, desesperaturik, urkau zon bere burue. (Mt 27, 5; G-goi) Otag in BOEg 2848. Animen alde an ekin zion / gau ta eguneko lanean, / iru kibistatiko kordoia / jantzirik bere soñean. Basarri Auspoa 55, 37. Kibistaren diztirarik-eza. “La falta de brillo del entrelazo” . MEIG IX 122. (en colab. con NEtx) Alde honek, agian, antzinateko urruti-lokarri baten kibista zekarkidan. Ib. 139.

  Sinonimoak: iz.
  

  [kibizta] : begizta,  txori, begiten, txibista

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. lazada, lazo
  fr iz. nœud, laçage
  en iz. bow, bowknot
  port iz. laçada, laço

  Gosari orduan mizkin, oso garaiz abiatu da gorbata berdearen kibistari estutu bat emanda.  [Bada, Andoni Egaña (Berria, 2020-01-09)]
  

  

  kibizta (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:02 pm on 2020/01/07 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  putzak eduki 

  ad. Haserre egon.  (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: ad.

  [haserre egon]: haserre izan, kexu izan, koskan izan Ipar., samur izan Ipar., haserre egon Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es ad. estar enfadado
  fr ad. être fâché, -ée
  en ad. be angry
  port ad. estar com raiva

  Ez dakit zer pasatzen zaion, baina gaur egundoko putzak dauzka.  (Hiztegi batua)

  

  putzak eduki (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 9:15 pm on 2020/01/06 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  ilundi 

  iz. g.er. Ilunpea. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  ilundi. Tinieblas. Neol. creado por AG en 1897 de illun ‘oscuro’ y -di (AG 1463) (v. NeolAG). v. ilunpe. Eta argi au illundijetan argittuten da baña illundijak eztabe artu. (Io 1, 5). Obras completas (1965). “>AG 1463 (Arriand illundi; Ol illun). Eguna Zu-gabe netzat da illundia / Zu zera ta nere begien argia. Jaukol Biozkadak (1929). “>Biozk 67. Illobiko illundira [eroiko dira] . Ib. 1 (v. tbn. 53 y 102). Tartar illundiko aita-itzalari ots zegiat. Zait Sopokel”en antzerkiak (1946). [II]: Sopokel”en antzerkiak II (1958). ‘”>Sof 145. Mundua illundi ei da, negar, gezur. SMitx Arraun eta amets (1955). “>Arraun 105. v. tbn. EEs 1916, 222.

  Sinonimoak: iz. g.e.

      [ilunpea]: goibeldura, ilun, ilunpe, iluntasun, lainope, ilundura Ipar., goibel jas., goibeltasun g.e., ilundegi g.e., ilungo g.e., aizaro Naf. g.e. pl.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. tiniebla, oscuridad profunda
  fr iz. ténèbres nfpl, obscurité profonde
  en iz. dark (informal), darkness (formal), shadows (literacy), deep darkness
  port iz. escuridão, escuridão profunda

  Ilundian zuhaitzek gizandiak dirudite, noiz berbetan, noiz zurrumurruka, noiz txistuka.  [Zazpi orduak, Miren Agur Meabe (Elkar, 2010)] (Egungo Testuen Corpusa)

  

  ilundi (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 7:43 pm on 2020/01/05 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  ikusmiratu 

  du ad. ikusmiratu, ikusmira/ikusmiratu, ikusmiratzen || Begiratu, aztertu. Hango hegalean zeuden txahalak ikusi, haratxoagoko behiak ikusmiratu, beste bazterreko idiak neurtu. Gure artean dabiltzan ideiak erroetaraino ikusmiratu nahi dituzte. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  ikusmiratu. ikusmiatu. Examinar. ” Azterrenak artu: ikusmiatu, ikertu” Zait EG 1957 (7-8), 15 nota. Orko baztarrak ikusmiratu. Bilbao IpuiB 203. Zapatatxua ikus-miratzen asi zan. Ib. 202. Gauzak astiro ikusmiratu gabe. MIH 268.

  Sinonimoak: ad.

  [aztertu]: analizatu, arakatu, aztertu, ikertu, ikuskatu, ikustatu, miatu, etsaminatu Ipar., aratu Bizk., azterkatu g.e., bilakindetu zah., dendatu Bizk. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. registrar, inspeccionar; analizar, investigar (2) du ad. curiosear, fisgar, fisgonear
  fr (1) du ad. perquisitionner, inspecter (2) du ad. fouiner, fureter, épier
  en (1) du ad. [miatu] to inspect, to examine, to check (2) du ad. [jakin nahian ibili] to pry; to snoop
  port (1) du ad. inspecionar, vistoriar, investigar, pesquisar (2) espiar, xeretar, bisbilhotar

  “Eta bitartean zuek, ondo ikusmiratu bazter guztiak”, esan diete lan horretarako aukeratutako biei.  [Uda betiko balitz, Xabier Mendiguren Elizegi (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   

  

  ikusmiratu (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:50 pm on 2020/01/03 Permalink | Reply
  Tags: X ( 52 )   

  xerra 

  iz. 1 iz. Zerbaitetatik, bereziki jaki batetik, ateratzen den zati zapala eta mehea. Haragi xerra bana. Hiru xerra ogi txigortu. Arrautza bat eta erremolatxa xerra bi jan ditu. 2 iz. Haragi xerra. Bazen urte pare bat xerrarik jaten ez zuela. Xerra patatekin. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.

      [xerra]: xafla Ipar., zafla Ipar., tajada Heg., xerrada Gip., arrunda Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. [haragiari buruz] filete (2) iz. [jatekoa] loncha, rodaja, rebanada, tajada (3) iz. encaje de adorno de las mujeres
  fr (1) iz. bifteck (2) iz. tranche, rondelle
  en (1) iz. [of meat] steak, fillet; [of bacon] rasher (2) iz. [of lemon, bread] slice, sliver
  port iz. (de carne, de pescado) bife

  Afaltzeko haragi xerra eder bat jan dugu. #GaurkoHitza

  

  xerra (Gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)