Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 11:47 pm on 2021/05/25 Permalink | Reply
    Tags:   

    gaitzerizko 

    iz. Jas. Gorrotoa, ezinikusia. Mendekatzeko desiraz eta gaitzerizkoz beterik. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    kaier. (Chaho, T-L).
    Cuaderno.
    Botuen eta instrukzionen kaiera. Revol 91. Hire liburuak, hire kaierak, hire lumak eta hire izkiribiña. Arch Gram 57. Eskuetan zituzten probintzia guzietako kaierak, zoinetan baitziren heiek Versaillarat igorri zituztenen botuak. Elsb Fram 60. Anartean, Kristobal teatroari hurbildu da “kahiera” eta “crayon” handi bat eskuetan. Ox 34. Liburu, kaier eta graionez ari zen lana. Herr 14-11-1963, 3. Joan den astean, kaier bati fidaturik, ezarri ginuen 1842ko urtarrilean hil zela. Lf ELit 185. Baginuen […] apezgaiek “kaier” bat elgarri pasatzen ginuena, bakotxak bere artikulutxoa egin, eta aintzina kurri. Larre ArzatinE 190.

    Sinonimoak: iz. jas.

    [ezinikusia]: ezin eraman, ezinikusi, gorroto, higuin, ikusiezin, aiherkunde Ipar., herra Ipar., herrakunde Ipar., aiher g.e., herragune g.e., higuindura g.e., higuintza g.e., hudigo g.e., inkurio g.e., otin g.e., hegigo zah., begigoa Ipar. g.e., hastio Ipar. g.e., keru Ipar. g.e., korromio Ipar. g.e., kurruka Bizk. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. absolución
    fr iz. (Ipar.) cahier
    en iz. (Ipar.) notebook
    port iz. caderno

    Testuinguruan

    Mendekatzeko desiraz eta gaitzerizkoz beterik. (Hiztegi Batua)

     
  • Maite 11:10 pm on 2021/05/24 Permalink | Reply
    Tags:   

    onerizko 

    iz. Jas. Maitasuna, amodioa. Berehala arbuiatzen edo onesten baitute, autorearen aldera duketen gaitzerizkoaren edo onerizkoaren eredura.  (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    onirizko. (L ap. A ; Lar, H), onerizko (SP (-ritzko), Lar, Añ (G), H (G; + -nh-)), onirizgo (H; -nh- Dv), onerizgo (-nh- H). Amor, cariño. “Badukegu oneritzkoa gaitzerizkoarekin, nous pouvons avoir l’amitié avec la haine” SP. “Agrado, consentimiento” Lar. “Caridad, amor de Dios o del prójimo, Jainkoaren edo urkoaren onesguna, onerizkoa” Ib. “Cariño” Añ. “Attachement, amour, bienveillance, affection” Dv. Badukegu etsaiaren alderakotzat gaitzerizkoa, onherizkoarekin. Ax 273 (V 182). Berehala arbuiatzen edo onhesten baitute autoraren alderat duketen gaitzerizkoaren edo onheritzkoaren eredura. ES 198 (177 onheriz-). Lagun urkoarekiko karidadea, onerizkoa eta ongi naia. Ub 206. Habeak egin ditu zilharrez, etzin-lekhua urhez, igan-tokia purpuraz: erditan hedatu du onhirizgoa, Jerusalemeko alaben ariaz. Dv Cant 3, 10 (Ol maitakuntza). Haragiaren atseginetan ez ohi da dantzarik eta irririk baizen, iaterik, edaterik eta onerizkorik baizen. Ax (ed. 1864), 175 (Azkue traduce “placeres”; en la 1.ª ed. 355 (V 236) amoriorik). Onherizkoatik gaitzerizkoa, baketik gerla. Ib. 175s (en la 1.ª ed. 356 (V 236) onherizkoatik). Zure izena erazagutu diet […], zuk neri izan didazun onerizkoa oiengan izan dedin ta ni oiengan. Ir YKBiz 466.

    ONIRIZKOTAN EDUKI. Amar, querer. Onirizkotan iduk zatzue zuen etsaiak. Dv Mt 5, 44 (Lç onhets itzazue, He, TB, EvL, Ip, Echn, SalabBN, Ur, Leon, Or, BiblE mait(h)atu, Samper onetskitzie).

    Sinonimoak: iz. jas.

    [maitasuna]: askonahi, maitasun, maitatze, nahitasun, amodio Ipar., askogura Bizk., maitazarre jas., amore g.e., maitakuntza g.e., maitantza g.e., onerizte zah., oniritzi zah., maitagune Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. (zah.) (Ipar.) amor, caridad
    fr iz. amour, charité
    en iz. love, charity
    port iz. amor, caridade

    Testuinguruan

    Eta hau, hori eta hura oroit dezaket, baina nola utzi alde baterat Maddalenek osabari zion amorioa, haren onerizkoa eta haren ongi-nahia! [Lur bat haratago, Joan Mari Irigoien, Elkar, 2000]

     
  • Maite 10:13 pm on 2021/05/23 Permalink | Reply
    Tags:   

    burbina 

    iz. Burbina edo arrano-berrugeta (Argyrosomus regius) Perziformeen familiako itsasoko arraina da. 50 cm inguru neurtzen du luzeran. Gaztain kolorekoa da, bizkarraldean marratxo beltzak ditu eta sabelaldea urre kolorekoa. Arrain honen haragia oso aintzat hartua da. Mediterraneoan eta Atlantikoan bizi da. (Wikipedia, burbina)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    burbina (-iña V-ger-m, G ap. A). “Curbina, pez de mar, muy sabroso, de ojos pequeños, escama roja” A.

    Sinonimoak: iz.

    [burbina] : arrano-berrugeta (Elhuyar Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. (Zool.) corvina (Argyrosomus regius)
    fr iz. (Zool.) maigre, courbine
    en iz. (Zool.) sea bass
    port iz. (Zool.) corvina

    Testuinguruan

    Burbina labean jan dugu. Ederra zegoen! #gaurkohitza

    Argazkia: http://www.eroski.es

     
  • Maite 11:56 pm on 2021/05/22 Permalink | Reply
    Tags:   

    aurtiki 

    du ad. aurtiki, aurtiki, aurtikitzen || Ipar. Jaurti. Kanpora aurtiki zituzten. Zuetarik bekatugabea denak aurtiki beza lehenbiziko harria. Odola aurtikiz. (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: ad. Ipar.

    [jaurtiki]: bota, egotzi, jaurti, jaurtiki, iraitzi Ipar., ohildu Zub., eragotzi Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) du ad. (Ipar.) echar, arrojar, lanzar, tirar (2) du ad. (Ipar.) abatir, derribar
    fr du ad. (Ipar.) lancer, jeter, rejeter, démolir
    en du ad. to throw; to fling, to hurl; to toss
    port du ad. (Ipar.) expulsar, arrojar, arremessar, lançar, jogar, atirar

    Testuinguruan

    Gure aurka aurtiki nahi duten gezia, izatez, beren kontra bihurtzen zaie horrela. [Etika, Spinoza / Piarres Xarriton (Klasikoak, 1997)]

     
  • Maite 9:51 pm on 2021/05/21 Permalink | Reply
    Tags:   

    gozogintza 

    iz. Gozokiak egitea; gozogilearen lanbidea. Gozogintzan erabiltzen diren gaiak. Gozogintza produktuak.  (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: iz.

    [gozoteria]: gozoteria (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz.  repostería
    fr iz. office de pâtisserie et de confiserie
    en iz. confectionery; pastrymaking
    port iz. confeitaria, doceria

    Testuinguruan

    Gozogintzan oso trebea da Jone. #gaurkohitza

     
  • Maite 9:35 pm on 2021/05/20 Permalink | Reply
    Tags:   

    kisuskile 

    iz. Naf. ‘igeltseroa’  (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegiankisuskile (AN; Aq 543 (AN)), kisuskil (AN-araq-ulz). Ref.: A (kisuskile); Iz Ulz; Satr VocP. Albañil. En Aq 437 (ed. Fita) se da kisurgillea; podría, sin embargo, leerse kisuxgillea.

    Sinonimoak: iz. Naf. [igeltseroa]: igeltsero, karegile, gisugile Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es albañil
    fr maçon, -onne ; plâtrier
    en mason, bricklayer; building worker
    port pedreiro

    Entzun:

    -Ai ene honen errukarri! – esan zuen ilobak -, olerkari ere badela nire nagusia; dena badaki, dena du bere esku; egingo nuke, kaiola antzeko etxea egiten ere jakingo lukeela kisuskile balitz. [On Kixote Mantxako, Miguel de Cervantes / Patxi Ezkiaga (Erein, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    kisuskile (Wikimedia Commons)

     
  • Maite 9:52 pm on 2021/05/19 Permalink | Reply
    Tags:   

    sudurmotz 

    sudurmotz, sudur-motz || adj. Sudur txikia duena. Neskato sudurmotz bat. (Hiztegi batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    SUDUR-MOTZ (V-gip, G-goi-azp, AN-gip, B, L, BN-ciz-baig; VocB; sudur-motx Dv A; sur-motz V-gip; sur-motx V; Añ (V)). Ref.: A (sudur-motz, sur-mokotx); Etxba Eib (sur-motza); Gte Erd 304; Elexp Berg (sur-motz). Chato. “Romo de narices” Añ. Gizon sudur motz bati. Bil 145. Argala izan edo lodia, zudur luzea edo zudur motza. Ag G 332. Emakume sugur-motz batek. Ugalde Iltz 31. Sudur-motz, ezpañaundi, buru-jirako zapi zuriarekin. Anab Aprika 61. Neskato surmotz bat. Erkiag BatB 149. Aurpegi-zabala, lepondo-ordeka, sudur-motza. Berron Kijote 173. Gizon itsu edo maingu, edo sudur-motz edo markets. Bibl Lev 21, 18. v. tbn. Zait Plat 85. “Sur motz orrek aintzen deuk iri! Se reprocha así a los descarados, suponiendo que los chatos lo son siempre” Etxba Eib. .

    Sinonimoak: iz.

    [sudurmotz]: sudurtalo, sudurzabal

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es  izond. chato, -a; de cara aplanada
    fr izond. nez camus
    en izond. snub-nosed
    port izond. de nariz arrebitado

    Testuinguruan

    Zure lehengusina sudurmotza da. (Elhuyar hiztegia)

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel