berpizkunde

iz. 1. Berpizteko ekintza eta horren ondorioa. 2. ERL. Piztuera. 3. Ik. Errenazimentu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

Orotariko Euskal Hiztegian

berpizkunde. berbizkunde. Resurrección. (Neol. creado en la forma berbizkunde en 1896 por AG, de berbixi y -kunde). v. berpizte, pizkunde. Tr. La forma original es sustituida hacia 1930 por berpizkunde . En DFrec hay 8 ejs. de berbizkunde y 4 de berpizkunde.

* Jorralla. Jaunaren Berbizkundiari opaztuba. (1896). AG 992. Jesukristoren inpernuetara jastea ta bere berbizkundea. KIkV 30. Pekatuen parkamena, aragiaren berbizkundea ta betiko bizitzea. Ib. 39. Jesusen piztuera berria edo berpizkundea onela gertatu zan. Inza Azalp 75. Josukistoren Berbizkundian / Aberri berbizkundia. Enb 138. Udabarria berbizkundia, / Zorion etorkizuna, / Alde gustiei begiraturik / Dana da edertasuna. Ib. 139. Bai-baitatza eria / ogean: erio / atzapar itsusia / luzatzen ario: / berbizkunde-berria / maiteak yario. Ldi BB 156. Mezan jaunartzean Berpizkunde-poza! SMitx Aranz 141. Badakigu berpizkunde baiño leen gurutza dagola. Eskual 7-2-1959 (ap. DRA ). Alaitasuna, berbizkundia, / Ez da ikusten besterik, / urte guztiak ez du izango / udabarria langorik. BEnb NereA 226.

Renacimiento (artístico, cultural, socio-político, etc.).

*Baña uste degu beronekin guztiyok juango gerala egizko berbizkunderuntz, edo itz argiyagoetan, gure adimenaren mendutze alderuntz. EEs 1916, 234. Ele-berbizkundeei buruz, berriz, Mistralek ongi (ta gaurki) darakus gizon ale baten esku naroak zer dezaken. Ldi IL 37. Berbizkunde-bidean arri zuti ta etorkizuneruntz eusko-argi-dario betirako gelditze’aal baitedin. Ib. 129. Gaurko eusko berpizkundean lankide izatea. Y 1933, 8. Sortzalleak erabakitako berpizkunde eginbearra beteaz, eusko elertia “Euskal Lore Jolas” bitartez indartu ondoren. “Misión renacentista” . Ib. 4. Abesteko Aberri- / -berpizkunde-miñak. TP Y 1933, 184. Eusko erriaren esnatzea ezin ukatu liteke. Bere berpizkundeatzaz zalantzarik ez dago. P.J. Azurza Y 1934, 49. Israel estatu berriaz eta, batezere, hebraiaren berpizkundeaz. Mde Pr 203. Beharbada berpizkundeak urrats gehiago egingo du aurrera hurrengo urteotan, Bretaina Handiko gobernuak autonomia zerbait ematen badio duke-herriari. Ib. 264. Hala ere egiantz ororen kontra berpizkunde bat ezagutu behar zuen zoritxarreko hizkuntza horrek. Ib. 257.

Sinonimoak: iz.

[berpizkundea] : pizkunde* (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) iz. (Erl.) [h. pizkunde] resurrección (2) iz. Ik. Errenazimentu
fr iz. renaissance, résurrection
en iz. (Erl.) Resurrection
port iz. (Erl.) Ressurreição, ressurreição

Testuinguruan

Ez dakit Kennedy gaztearen berpizkundearen zain daudenek zer egingo duten merchandising guztiarekin. [Berpizkundea, Goizalde Landabaso (Txalaparta, 2000)]