boronde

iz. Kopeta, bekokia. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

boronde. Etim. Del lat. frontem . Onom.: Garcia Boronte. (1360) Arzam 184. Garcia Boronde de Isava. (1425) Ib. 184. (Sal; Dv), boronte (R, S; Saug Voc, Aq 42 (R), Gèze, Dv), bonte (Foix). Ref.: VocPir 215; A (boronde); Mdg 142; Lh; Lrq /boonte/; Iz R 287 y 304; Gte Erd 182. Frente. “Front, bontia” Foix. “Façade, etxe bontia” Ib. “Boronte. 1. front. […] 2. côté latéral d’une maison (et non pas ‘façade’)” Lrq; para la segunda acepción, cf. sin embargo la cita del dicc. ms. de Archu que recoge DRA: “Gure etxeko borontia xuritü dü harginak, el albañil ha blanqueado la fachada de nuestra casa”. “Kopetan jo du (B, BN-arb), borontian jo zien (S)” Gte Erd 182. v. 2 belar, bekoki, kopeta. Tr. La forma más empleada, boronte, se documenta en textos suletinos y roncaleses desde finales del s. XVII; entre los suletinos se ha hallado tbn. bonte en un texto moderno. Boronde , únicamente en textos salacencos (el Catecismo salacenco y un texto de Garralda). Borontian, ahoan eta bolharrian. Bp I 45. Adarrak nahi deitzat egin, / uxa bat luze borontian. AstLas 52. Orai berak badütü [adarrak] borontin, / Laket beitira xapel ziratiren pin. Etch 428. Leina borontian, bigarna aban, irurgarna burarretan. CatR 15 (CatSal 15 borondean; CatAe 14 kopetan). Egiten dü khürütxe bat konfirmatzen dian persünaren boronten gañen. CatS 115. Baitzuen laur aldeko beltz bat borondean. Garral EEs 1925, 22. Elgebarne zatekian haste, harek beitzian boronte gaitza. Const 39. Besua altxatü zian bonteko izerdiaren txukatzeko. D. Béhéty GH 1927, 434. Eztakit zenbat boronte baduzu, kargatutzera aginduko tuzu eta bertzeak bezala memoriaz emanen tidazu mandazaiakin. (Vera, 1674). FLV 2006, 264 (Interpr?).

Sinonimoak: iz.

[bekokia]: bekoki, betondo, kopeta, belar zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. (Z) frente [parte de la cara]
fr iz. (Z) front [parte de la cara]
en iz. (Z) forehead [parte de la cara]
port iz. (Z) testa [parte de la cara]

Testuinguruan

Borondea zimurturik eta burumakur ibiltzen zen. #gaurkohitza